ANAYASA MAHKEMESİ KARARI
Esas Sayısı : 2009/54
Karar Sayısı : 2009/115
Karar Günü : 9.9.2009
R.G Tarih-Sayı: Yayımlanmaz (Tebliğ edildi).
İTİRAZ YOLUNA BAŞVURAN:Bucak İcra HukukMahkemesi
İTİRAZIN KONUSU:1-25.10.1984 günlü, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 17. maddesinin dördüncü bendine 30.12.2004 günlü, 5281 sayılı Yasa'nın 33. maddesiyle eklenen ve 28.3.2007 günlü, 5615 sayılı Yasa'nın 13. maddesiyle değiştirilen (r) alt bendinin,
2-1.7.1964 günlü, 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'na ekli (2) SAYILI TABLO'nun 'IV- Ticari ve medeni işlerle ilgili kağıtlar' başlıklı bölümüne 9.4.2003 günlü, 4842 sayılı Yasa'nın 29. maddesiyle eklenen ve 25.12.2003 günlü, 5035 sayılı Yasa'nın 30. maddesiyle değiştirilen (23) numaralı fıkrasının,
3-2.7.1964 günlü, 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 20.3.1981 günlü, 2430 sayılı Yasa'nın 3. maddesiyle değiştirilen 123. maddesinin,
Anayasa'nın 2., 10. ve 35. maddelerine aykırılığı savıyla iptali istemidir.
I- OLAY
Alıcı Banka'dan katma değer vergisi, damga vergisi ve harç alınmamasına ilişkin kuralların şartnameye konulmaması ve bu durumun ihalede rekabetin sağlanmasını engellediği savıyla ihalenin feshi için açılan davada, itiraz konusu kuralların Anayasa'ya aykırı olduğu kanısına varan Mahkeme iptalleri için başvurmuştur.
II- İTİRAZ KONUSU YASA KURALLARI
1-25.10.1984 günlü, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 17. maddesinin 4. bendine 30.12.2004 günlü, 5281 sayılı Yasa'nın 33. maddesiyle eklenen ve 28.3.2007 günlü, 5615 sayılı Yasa'nın 13. maddesiyle değiştirilen (r) alt bendi şöyledir:
'Sosyal ve Askeri Amaçlı İstisnalarla Diğer İstisnalar
Madde 17-
'
4. Diğer istisnalar:
r) Kurumların aktifinde veya belediyeler ile il özel idarelerinin mülkiyetinde, en az iki tam yıl süreyle bulunan iştirak hisseleri ile taşınmazların satışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimler ile bankalara borçlu olanların ve kefillerinin borçlarına karşılık taşınmaz ve iştirak hisselerinin (müzayede mahallerinde yapılan satışlar dahil) bankalara devir ve teslimleri.
İstisna kapsamındaki kıymetlerin ticaretini yapan kurumların, bu amaçla aktiflerinde bulundurdukları taşınmaz ve iştirak hisselerinin teslimleri istisna kapsamı dışındadır.
İstisna kapsamında teslim edilen kıymetlerin iktisabında yüklenilen ve teslimin yapıldığı döneme kadar indirim yoluyla giderilemeyen katma değer vergisi, teslimin yapıldığı hesap dönemine ilişkin gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınır.'
2-1.7.1964 günlü, 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'na ekli (2) SAYILI TABLO'nun 'IV- Ticari ve medeni işlerle ilgili kağıtlar' başlıklı bölümüne 9.4.2003 günlü, 4842 sayılı Yasa'nın 29. maddesiyle eklenen ve 25.12.2003 günlü, 5035 sayılı Yasa'nın 30. maddesiyle değiştirilen (23) sayılı fıkrası şöyledir:
'(2) SAYILI TABLO
Damga Vergisinden İstisna Edilen Kâğıtlar
IV- Ticari ve medeni işlerle ilgili kağıtlar:
23.Bankalar, yurt dışı kredi kuruluşları ve uluslararası kurumlarca kullandırılacak kredilerin temini ve geri ödenmesi amacıyla düzenlenecek kâğıtlar ile bu kâğıtlar üzerine konulacak şerhler (kredilerin kullanımları hariç).'
3-2.7.1964 günlü, 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 20.3.1981 günlü, 2430 sayılı Yasa'nın 3. maddesiyle değiştirilen 123. maddesi şöyledir:
'Madde 123-
Özel kanunlarla harçtan muaf tutulan kişilerle, istisna edilen işlemlerden harç alınmaz.
Ancak, İş Kanununa tabi işçilerin ve çırakların iş mahkemelerindeki dava ve bu mahkemelerden almış oldukları ilamların takiplerinde harçtan muafiyet gündelikleri veya aylık ücretleri 16 yaşını doldurmuş işçiler için belirlenen asgari ücreti geçmeyen işçiler ve çıraklar hakkında uygulanır.
(Ek fıkra: 20/6/2001-4684/23 md.; Değişik: 25/12/2003 - 5035/31 md.) Anonim, eshamlı komandit ve limited şirketlerin kuruluş, sermaye artırımı, birleşme, devir, bölünme ve nev'i değişiklikleri nedeniyle yapılacak işlemler ile Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri (Bu kooperatifler ile Kredi Garanti Fonu İşletme ve Araştırma Anonim Şirketi tarafından bankalardan kullandırılacak krediler için verilecek kefaletler dahil) bankalar, yurt dışı kredi kuruluşları ve uluslararası kurumlarca kullandırılacak kredilerin temini ve bunların teminatları ile geri ödenmelerine ilişkin işlemler bu Kanunda yazılı harçlardan müstesnadır.'
III- İLK İNCELEME
Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 8. maddesi gereğince yapılan ilk inceleme toplantısında, başvuru kararı ve ekleri, ilk inceleme raporu, itiraz konusu yasa kuralları ve bunların gerekçeleri ile diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
Anayasa'nın 152. ve 2949 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 28. maddesine göre, mahkemeler bakmakta oldukları davalarda uygulayacakları yasa ya da kanun hükmünde kararname kurallarını Anayasa'ya aykırı görürler veya taraflardan birinin ileri sürdüğü aykırılık savının ciddi olduğu kanısına varırlarsa o hükmün iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurmaya yetkilidirler. Ancak, bu kurallar uyarınca bir mahkemenin Anayasa Mahkemesi'ne başvurabilmesi için elinde yöntemince açılmış ve görevine giren bir dava bulunması ve iptali istenen kuralların da o davada uygulanacak olması gerekmektedir. Uygulanacak yasa kuralları, davanın değişik evrelerinde ortaya çıkan sorunların çözümünde veya davayı sonuçlandırmada olumlu ya da olumsuz yönde etki yapacak nitelikte bulunan kurallardır.
İhalenin feshinin hangi nedenlere dayanılarak kimler tarafından ve hangi sürede istenebileceği ve bu istemin inceleme yöntemi 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 134. maddesinde düzenlenmiştir. Maddede, Borçlar Kanunu'nun 226. maddesinde yazılı sebepler dahil olmak üzere, satış ilanının tebliğ edilmemiş olması, alıcının satılan malın esaslı niteliklerinde hataya düşürülmüş olması ve ihaleye fesat karıştırılması nedenleriyle ihalenin feshedilebileceğine yer verilmiştir. Borçlar Kanunu'nun 226. maddesinde de yasaya veya ahlaka aykırı bir şekilde artırmaya fesat karıştırılmış olması hali belirtilmiştir.
İtiraz yoluna başvuran Mahkeme'nin bakmakta olduğu davanın konusu, ihalenin feshine ilişkindir. Mahkeme sayılan fesih nedenlerini inceleyerek ihalenin yasal koşullara uygun gerçekleşip gerçekleşmediğinin sonucuna göre bir karar verecektir. Alıcı konumundaki Banka'nın cebri icraya ilişkin ihale işlemlerinde 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu, 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu ve 492 sayılı Harçlar Kanunu ile katma değer vergisi, damga vergisi ve harçtan istisna edilmesi ihalenin feshini gerektiren nedenler arasında bulunmamaktadır. Bu bakımdan itiraz konusu kurallar başvuruda bulunan Mahkeme'nin bakmakta olduğu davada uygulayacağı kurallar değildir.
Açıklanan nedenle, itiraz başvurusunun Mahkeme'nin yetkisizliği nedeniyle reddi gerekir.
Serruh KALELİ bu görüşe katılmamıştır.
IV- SONUÇ
1-25.10.1984 günlü, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 17. maddesinin dördüncü bendine 30.12.2004 günlü, 5281 sayılı Yasa'nın 33. maddesiyle eklenen ve 28.3.2007 günlü, 5615 sayılı Yasa'nın 13. maddesiyle değiştirilen (r) alt bendinin,
3-2.7.1964 günlü, 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 20.3.1981 günlü, 2430 sayılı Yasa'nın 3. maddesi ile değiştirilen 123. maddesinin,
itiraz başvurusunda bulunan Mahkeme'nin bakmakta olduğu davada uygulanma olanağı bulunmadığından, bu madde, fıkra ve bende ilişkin başvurunun Mahkeme'nin yetkisizliği nedeniyle REDDİNE,Serruh KALELİ'nin karşıoyu ve OYÇOKLUĞUYLA 9.9.2009 günündekarar verildi.
Başkan
Haşim KILIÇ
Başkanvekili
Osman Alifeyyaz PAKSÜT
Üye
Sacit ADALI
Fulya KANTARCIOĞLU
Mehmet ERTEN
Cafer ŞAT
A. Necmi ÖZLER
Serdar ÖZGÜLDÜR
Şevket APALAK
Serruh KALELİ
Zehra Ayla PERKTAŞ