ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Esas Sayısı : 2006/149

Karar Sayısı : 2008/177

Karar Günü : 27.11.2008

R.G. Tarih-Sayı :21.01.2009'da tebliğ edildi.

İTİRAZ YOLUNA BAŞVURAN MAHKEMELER :

1- İstanbul 5. İdare Mahkemesi (Esas: 2006/149)

2- Uşak 1. Sulh Ceza Mahkemesi (Esas: 2007/20)

İTİRAZLARIN KONUSU :17.7.1964 günlü, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun 140. maddesinin 8.2.2006 günlü, 5454 sayılı Yasa'nın 5. maddesiyle değiştirilen dördüncü fıkrasının Anayasa'nın 2., 125., 140., 142. ve 155. maddelerine aykırılığı savıyla iptali istemidir.

I- OLAY

İşyerinde çalıştırılan kişilerin işe giriş bildirgelerinin süresinde verilmemesi nedeniyle verilen para cezalarına itirazları inceleyen Mahkemeler itiraz konusu kuralın Anayasa'ya aykırı olduğu kanısıyla iptali için başvurmuşlardır.

II- İTİRAZ KONUSU YASA METNİ

17.7.1964 günlü, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun 140. maddesinin 8.2.2006 günlü, 5454 sayılı Yasa'nın 5. maddesiyle değiştirilen dördüncü fıkrası şöyledir:

"İdari para cezaları ilgiliye tebliğ edilmekle tahakkuk eder ve tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde Kuruma ödenir veya aynı süre içinde Kurumun ilgili ünitesine itiraz edilebilir. İtiraz takibi durdurur. Kurumca itirazı reddedilenler, kararın kendilerine tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde yetkili sulh ceza mahkemesine başvurabilirler. Bu süre içinde başvurunun yapılmamış olması halinde idari para cezası kararı kesinleşir. Sulh ceza mahkemesinin verdiği son karara karşı, yargı çevresinde yer alan ağır ceza mahkemesine itiraz edilebilir. Bu itiraz, kararın tebliğ tarihinden itibaren en geç yedi gün içinde yapılır. 2.000 Yeni Türk Lirası dahil idari para cezalarına karşı sulh ceza mahkemesine başvuru üzerine verilen kararlar kesindir. Mahkemeye başvurulması cezanın takip ve tahsilini durdurmaz. Tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde Kuruma ödenmeyen idari para cezaları, bu Kanunun 80 inci maddesi hükmüne göre tahsil edilir. İdari para cezalarının, Kuruma itiraz ve yargı yoluna başvurulmaksızın tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde peşin ödenmesi halinde, bunun dörtte üçü tahsil edilir. Peşin ödeme, idari para cezasına karşı kanun yoluna başvurma hakkını etkilemez."

III- İLK İNCELEME

Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 8. maddesi gereğince, 27.11.2006 ve 6.3.2007 tarihlerinde yapılan ilk inceleme toplantılarında, dosyalarda eksiklik bulunmadığından işin esasının incelenmesine oybirliğiyle karar verilmiştir.

IV- ESASIN İNCELENMESİ

Başvuru kararları ve ekleri, işin esasına ilişkin raporlar, itiraz konusu yasa kuralı, dayanılan Anayasa kuralları ve bunların gerekçeleri ile diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

A- Birleştirme Kararı

506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun 140. maddesinin 8.2.2006 günlü, 5454 sayılı Yasa'nın 5. maddesiyle değiştirilen dördüncü fıkrasının iptali istemiyle yapılan itiraz başvurusuna ilişkin Esas: 2007/20 sayılı davanın, aralarındaki hukuki irtibat nedeniyle E.2006/149 sayılı dava ile BİRLEŞTİRİLMESİNE, esasının kapatılmasına, esas incelemenin 2006/149 esas sayılı dosya üzerinden yürütülmesine oybirliğiyle karar verilmiştir.

B- Anayasa'ya Aykırılık Sorunu

17.7.1964 günlü, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun 140. maddesinin 8.2.2006 günlü, 5454 sayılı Yasa'nın 5. maddesiyle değiştirilen dördüncü fıkrası, 9.5.2007 günlü, 5655 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 2. maddesi ile;

"İdarî para cezaları ilgiliye tebliğ edilmekle tahakkuk eder ve tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde Kuruma ödenir veya aynı süre içinde Kurumun ilgili ünitesine itiraz edilebilir. İtiraz takibi durdurur. Kurumca itirazı reddedilenler, kararın kendilerine tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde yetkili idare mahkemesine başvurabilirler. Bu süre içinde başvurunun yapılmamış olması halinde idarî para cezası kesinleşir. Mahkemeye başvurulması cezanın takip ve tahsilini durdurmaz. Tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde Kuruma ödenmeyen idarî para cezaları, bu Kanunun 80 inci maddesi hükmü gereğince hesaplanacak gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte tahsil edilir. İdarî para cezalarının, Kuruma itiraz ve yargı yoluna başvurulmaksızın tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde ödenmesi halinde, bunun dörtte üçü tahsil edilir. Peşin ödeme, idarî para cezalarına karşı Kuruma itiraz etme veya yargı yoluna başvurma hakkını etkilemez. Ancak, Kurumca itirazın reddedilmesi veya mahkemece Kurum lehine karar verilmesi halinde, daha önce tahsil edilmemiş olan dörtte birlik ceza tutarı, 80 inci madde hükmü de dikkate alınarak tahsil edilir." şeklinde değiştirilmiştir. Bu yasal değişiklik sonucunda, 140. madde uyarınca verilecek cezalara ilişkin uyuşmazlıklara sulh ceza mahkemeleri değil, idare mahkemeleri bakacaktır.

İtiraz yoluna başvuran Mahkemelerin görev alanıyla ilgili usul hükmü olması nedeniyle, bakılmakta olan davada 5655 sayılı Yasa'nın 2. maddesiyle yapılan değişiklik dikkate alınacağından, 506 sayılı Yasa'nın140. maddesinin 8.2.2006 günlü, 5454 sayılı Yasa'nın 5. maddesiyle değiştirilen dördüncü fıkrası uygulanma olanağını yitirmiştir. Bu nedenle, konusu kalmayan itiraz hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekir.

V- SONUÇ

17.7.1964 günlü, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun 140. maddesinin, 8.2.2006 günlü, 5454 sayılı Yasa'nın 5. maddesiyle değiştirilen dördüncü fıkrası, 9.5.2007 günlü, 5655 sayılı Yasa'nın 2. maddesiyle değiştirildiğinden, bu fıkraya ilişkin KONUSU KALMAYAN İSTEM HAKKINDA KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA, 27.11.2008 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.