ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Esas Sayısı : 2001/15

Karar Sayısı : 2002/52

Karar Günü : 28.05.2002

Resmi Gazete tarih/sayı: 29.8.2002 de tebliğ edildi.

İTİRAZ YOLUNA BAŞVURAN : Burdur Asliye Ceza Mahkemesi

İTİRAZIN KONUSU : 4.4.1988 günlü, 320 sayılı "Millî Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname"nin 52. maddesinin, Anayasa'nın 38. maddesinin üçüncü fıkrasına aykırılığı savıyla iptali istemidir.

I- OLAY

İdareden izin almaksızın eşya piyangosu düzenleme suçundan açılan kamu davasında, sanığın 320 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 52. maddesinin Anayasa'ya aykırılığı savını ciddî gören Mahkeme iptali için başvurmuştur.

III- İTİRAZ KONUSU KURAL

4.4.1988 günlü, 320 sayılı Millî Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin itiraz konusu 52. maddesi şöyledir:

"Madde 52- Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 41'nci maddesinde tertip ve çekiliş hakkı münhasıran İdareye tanınmış olan oyunları tertipleyenlerle, aynı maddenin ikinci fıkrası hükmünü ihlal edenler veya bu fıkra hükmüne göre gerekli izni almakla birlikte çekilişleri yapmayanlar veya çekiliş sonuçlarını ilân etmeyenler veya taahhütlerini yerine getirmeyenler ile talih oyunlarının oynanmasına mahsus oyun makine, araç ve gereçlerini bozanlar veya bunları bozuk olmasına rağmen kullandıranlar veya talih oyunları ile ilgili olarak her ne şekilde olursa olsun hile yapanlar hakkında yüz bin liradan on milyon liraya kadar ağır para cezası ve iki aydan iki seneye kadar hapis cezası hükmolunur.

Biletlerin üzerinde yazılı kıymetlerden daha yüksek fiyatla satılması yasaktır. Bu hükme aykırı hareket edenler yüksek fiyatla sattıkları beher bilet için bilet bedelinin on katı tutarında para cezasına mahkum edilirler."

IV- İLK İNCELEME

Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 8. maddesi uyarınca Mustafa BUMİN, Haşim KILIÇ, Samia AKBULUT,Yalçın ACARGÜN, Sacit ADALI, Ali HÜNER, Fulya KANTARCIOĞLU, Mahir Can ILICAK, Ertuğrul ERSOY, Tülay TUĞCU ve Ahmet AKYALÇIN'ın katılmalarıyla 30.01.2001 gününde yapılan ilk inceleme toplantısında, dosyada eksiklik bulunmadığından işin esasının incelenmesine, oybirliğiyle karar verilmiştir.

V- ESASIN İNCELENMESİ

Başvuru kararı ve ekleri, işin esasına ilişkin rapor, itiraz konusu kural, dayanılan Anayasa kuralları ile bunların gerekçeleri ve diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

Anayasa'nın 152. ve 2949 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 28. maddesine göre, mahkemeler, bakmakta oldukları davalarda uygulayacakları kanun ya da kanun hükmünde kararname kurallarını Anayasa'ya aykırı görürler veya taraflardan birinin ileri sürdüğü aykırılık savının ciddî olduğu kanısına varırlarsa o hükmün iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurmaya yetkilidir. Ancak, bir mahkemenin Anayasa Mahkemesi'ne başvurabilmesi için elinde yöntemince açılmış ve mahkemenin görevine giren bir davanın bulunması ve iptali istenen kuralın da o davada uygulanacak olması gerekmektedir. Uygulanacak yasa kuralları, davanın değişik evrelerinde ortaya çıkan sorunların çözümünde veya davayı sonuçlandırmada olumlu ya da olumsuz yönde etki yapacak nitelikteki kurallardır.

İtiraz yoluna başvuran Mahkeme, sanığın 320 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 52. maddesi gereğince cezalandırılması istemiyle açılan kamu davasında söz konusu hükmü Anayasa'ya aykırı görerek iptali için başvuruda bulunmuştur.

Ancak, bir kuralın uygulanacak kural olduğunun kabulü için öncelikle yürürlükte bulunması gerekmektedir. Oysa, 320 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin "yürürlük" başlığını taşıyan 59. maddesinde, "Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 33, 38, 51, 52 ve 53 üncü maddeleri kanunlaştığı tarihte, diğer maddeleri yayımı tarihinde yürürlüğe girer." denilmektedir. 320 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ise henüz yasalaşmamıştır.

Bu durumda 320 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 52. maddesi yürürlüğe girmediğinden Mahkeme'nin bakmakta olduğu davada uygulanacak kural niteliği taşımamaktadır.

Açıklanan nedenlerle, itirazın Mahkeme'nin yetkisizliği nedeniyle reddi gerekir.

VI- SONUÇ

4.4.1988 günlü, 320 sayılı "Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname"nin 52. maddesi, itiraz başvurusunda bulunan Mahkeme'nin davada uygulayacağı kural olmadığından, bu maddeye ilişkin itiraz başvurusunun Mahkeme'nin yetkisizliği nedeniyle REDDİNE, 28.5.2002 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.