ANAYASA MAHKEMESİ KARARI
Esas Sayısı : 2002/23
Karar Sayısı : 2002/32
Karar Günü : 28.2.2002
R.G. Tarih-Sayı :02.04.2002'de tebliğ edildi.
İTİRAZ YOLUNA BAŞVURAN : Çamardı Asliye Hukuk Mahkemesi
İTİRAZIN KONUSU : 6.11.1980 günlü, 2330 sayılı "Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun"un 1., 2., 3. ve 6. maddelerinin Anayasa'nın 10. maddesine aykırılığı savıyla iptali istemidir.
I- İLK İNCELEME
Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 8. maddesi uyarınca yapılan ilk inceleme toplantısında, başvuru kararı ve ekleri, ilk inceleme raporu, iptali istenen yasa kuralları ve dayanılan Anayasa kuralı ile bunların gerekçeleri ve öteki yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü :
Anayasa'nın 152. ve 2949 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 28. maddesine göre, mahkemeler bakmakta oldukları davada uygulayacakları yasa ya da kanun hükmünde kararname kurallarını Anayasa'ya aykırı görürler veya taraflardan birinin ileri sürdüğü aykırılık savının ciddî olduğu kanısına varırlarsa o hükmün iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurmaya yetkilidirler. Ancak, bu kurallar uyarınca bir mahkemenin Anayasa Mahkemesi'ne başvurabilmesi için, elinde yöntemince açılmış ve görevine giren bir davanın bulunması ve iptali istenen kuralların da o davada uygulanacak olması gerekmektedir. Uygulanacak yasa kuralları, davanın değişik evrelerinde ortaya çıkan sorunların çözümünde veya davayı sonuçlandırmada olumlu ya da olumsuz yönde etki yapacak nitelikte bulunan kurallardır.
Çamardı Asliye Hukuk Mahkemesi'nin başvuru kararında, güvenlik görevlilerine sakat kalmaları nedeniyle 2330 sayılı Yasa'ya göre idarece ödenen tazminat miktarının buna neden olanlar aleyhine açılan rücuan tazminat davasında esas alınmasının, zararın belirlenmesinde hakime inisiyatif tanınmaması nedeniyle Anayasa'nın 10. maddesindeki eşitlik ilkesine aykırı olduğu ileri sürülerek Yasa'nın 1., 2., 3. ve 6. maddelerinin iptali istenilmiştir.
2330 sayılı Yasa'nın 1. maddesinde amacı açıklanmış, 2. maddesinde kimleri kapsayacağı ayrıntıları ile gösterilmiş, 3. maddesinde nakdi tazminatın idare tarafından nasıl hesaplanacağına ilişkin kurallara yer verilmiş, 6. maddesinde ise emekli aylığının hesaplanması ile kurumların ödemekle yükümlü tutulacakları tazminatın hesaplanmasında gözönünde tutulacak aylıklardan söz edilmiştir.
2330 sayılı Yasa'nın hiçbir maddesinde, güvenlik görevlilerine bu Yasa uyarınca ödenen nakdi tazminatın, bu tazminatın ödenmesine eylemleriyle neden olan kişilerden aynı miktarda rucuan tahsil edileceğine ilişkin her hangi bir kurala yer verilmemiştir. 2330 sayılı Yasa'da ve ona bağlı olarak çıkarılan Yönetmelikte de ödenecek tazminatın kimlerden ve ne miktarda tahsil edileceğine ilişkin bir hüküm bulunmamaktadır.
Esasen davacı Hazine vekilleri tarafından 5.4.1999 tarihinde Mahkemeye verilen dilekçede, "Mağdur polislerin yaralanmasına ve dolayısıyla maddi tazminatların ödenmesine haksız fiilleriyle sebebiyet veren davalılardan ödeme tarihinden itibaren hesaplanacak faiziyle birlikte genel hükümlere göre rücuan tahsili için" dava açıldığı ifade edilmektedir. Görüldüğü gibi davacı bu tazminat davasında, 2330 sayılı Yasa hükümlerinin değil, Medenî Kanun ve Borçlar Kanunu'nun genel hükümlerinin uygulanmasını istemiştir.
İtiraz yoluyla başvuran Mahkeme'nin bu dava nedeniyle ödenecek tazminat miktarının, Borçlar Kanunu'nun haksız fiile ilişkin hükümlerine göre belirlemesi gerekmekte olup, iptali istenen 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun"un 1., 2., 3. ve 6. maddeleri bakılmakta olan davada uygulanacak kurallar değildir.
Anayasa'nın 152. ve 2949 sayılı Yasa'nın 28. maddeleri uyarınca başvurunun Mahkeme'nin yetkisizliği nedeniyle reddi gerekir.
II- SONUÇ
3.11.1980 günlü, 2330 sayılı "Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun"un 1., 2., 3. ve 6. maddeleri, itiraz başvurusunda bulunan Mahkeme'nin davada uygulayacağı kurallar olmadığından, bunlara ilişkin başvurunun Mahkeme'nin yetkisizliği nedeniyle REDDİNE, 28.2.2002 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.
Başkan
Mustafa BUMİN
Başkanvekili
Haşim KILIÇ
Üye
Samia AKBULUT
Yalçın ACARGÜN
Sacit ADALI
Fulya KANTARCIOĞLU
Rüştü SÖNMEZ
Ertuğrul ERSOY
Tülay TUĞCU
Ahmet AKYALÇIN
Enis TUNGA