"...
“Mahkememizde görülmekte olan icra memur muamelesini şikayete dayalı davada, davacı belediyenin mallarına haciz konulduğu ve davacı belediyenin bu hacizlerin kaldırılması talepli dava açtığı anlaşılmıştır. Dava devam etmekte iken 11/09/015 tarih ve 6552 sayılı yasa ile 5393 sayıl Belediye Kanununa “ İcra dairesince haciz kararı alınmadan önce belediyeden borca yeter miktarda haczedilebilecek mal gösterilmesi istenir ve haciz işlemi sadece gösterilen bu mal üzerine uygulanır. On gün içinde yeterli mal beyan edilmemesi durumunda yapılacak haciz işlemi, alacak miktarını aşacak veya kamu hizmetlerini aksatacak şekilde yapılamaz.” hükmü eklenmiştir.
Ayrıca 6552 sayılı yasa ile yine 5393 sayılı yasaya “15 inci maddenin son fıkrası hükümleri, devam eden her türlü icra takipleri hakkında da uygulanır. Bu maddenin yürürlük tarihinden önce yapılmış icra takipleri gereğince konulan tüm hacizler, söz konusu fıkra hükümleri dikkate alınarak kaldırılır.” hükmünü içerir geçici madde eklenmiştir.
Bu kanunların Anayasaya aykırı olduğu yönündeki Anayasaya aykırılık itirazımız sayın Mahkemece itirazın usulüne uygun olmadığı ve ilgili kanunun anayasanın hangi maddelerine aykırı olduğunun açıklanmadığı ve gerekçede yazılmadığı gerekçesiyle geri çevrilmiştir fakat Mahkememiz bu kanunların neden Anayasaya aykırı olduğunu açıklamıştır.
Mahkememiz gerekçesi “Anayasaya aykırılık itirazında bulunulan kanun Belediyelere borcunu ödeme konusunda Hukuk Devletinde olmaması gereken şekilde keyfi davranma yetkisi vermektedir. Kanun açıkça Anayasaya aykırıdır, Hukuk Devletinde İdare de Mahkeme kararlarına uymak zorundadır. İdare'nin kaybettiği davada mahkeme kararının uygulanmasını engelleyen veya geciktiren kanunun Anayasaya aykırı olduğu açıktır. Bu nedenle davalı vekilinin itirazı haklı ve yerindedir. Bu gerekçelerle kanunun Anayasaya aykırılığını incelenmesi ve iptali için dosyanın Anayasa Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.” şeklindedir.
Açıkça belirtildiği üzere Hukuk Devletinde idarenin borcunu istediğinde ödeyip istemediğinde ödememesine olanak tanıyan kanunlar veya uygulamalar kabul edilemez. Bu Hukuk Devletinde kabul edilemez bir durumdur. Meclis çıkardığı kanunlar ile belediyelere borcunu ödeme konusunda keyfi davranmaya sebep olacak bir yetki vermektedir. Hukuk Devletinde Mahkeme karşısında Devlet ve vatandaş eşittir.
Bu kanunun Anayasanın hangi maddesine ayları olduğu hususuna gelince, öncelikle bir madde belirtme zorunluluğu yoktur. Uygulama evrensel hukuk ilkelerine aykırıdır. Ayrıca daha öncede belirtildiği gibi Hukuk Devleti İlkesine aykırıdır. Türkiye Cumhuriyeti devletinin de Hukuk Devleti olduğu anayasamızda hüküm altına alınmıştır.
Bu gerekçelerle Hukuk Devleti İlkesine aykırı kanunun iptali gerekmektedir.
G.D.
Mahkememizin 04/06/2015 tarihli celsesinde alınan karar gereğince ilgili Kanunun Anayasaya aykırılığının Anayasa Mahkemesince incelenmesi için dosyanın Anayasa Mahkemesine gönderilmesine karar verildi.”"
ANAYASA MAHKEMESİ KARARI
Esas Sayısı : 2015/64
Karar Sayısı : 2015/65
Karar Tarihi : 13.7.2015
R.G. Tarih-Sayı : Tebliğ edildi
İTİRAZ YOLUNA BAŞVURAN : Yahyalı (İcra Hukuk) Asliye Hukuk Mahkemesi
İTİRAZIN KONUSU : 3.7.2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun;
1- 15. maddesine, 10.9.2014 tarihli ve 6552 sayılı Kanun'un 121. maddesiyle eklenen fıkranın,
2- 6552 sayılı Kanun'un 123. maddesiyle eklenen geçici 8. maddesinin,
Anayasa'nın 2. maddesine aykırılığı ileri sürülerek iptallerine karar verilmesi talebidir.
OLAY : Davacı belediye tarafından, belediyenin vergi, resim ve harç gelirlerinin yatırıldığı hesap üzerine konulan hacizlerin kaldırılması talebiyle açılan davada, itiraz konusu kuralların Anayasa'ya aykırı olduğu kanısına varan Mahkeme, iptalleri için başvurmuştur.
I- İPTALİ İSTENİLEN KANUN HÜKÜMLERİ
1- 5393 sayılı Kanun'un 15. maddesine, 6552 sayılı Kanun'un 121. maddesiyle eklenen itiraz konusu fıkra şöyledir:
"İcra dairesince haciz kararı alınmadan önce belediyeden borca yeter miktarda haczedilebilecek mal gösterilmesi istenir ve haciz işlemi sadece gösterilen bu mal üzerine uygulanır. On gün içinde yeterli mal beyan edilmemesi durumunda yapılacak haciz işlemi, alacak miktarını aşacak veya kamu hizmetlerini aksatacak şekilde yapılamaz."
2- 5393 sayılı Kanun'un 6552 sayılı Kanun'un 123. maddesiyle eklenen itiraz konusu geçici 8. maddesi şöyledir:
"GEÇİCİ MADDE 8- 15 inci maddenin son fıkrası hükümleri, devam eden her türlü icra takipleri hakkında da uygulanır. Bu maddenin yürürlük tarihinden önce yapılmış icra takipleri gereğince konulan tüm hacizler, söz konusu fıkra hükümleri dikkate alınarak kaldırılır."
II- İLK İNCELEME
1. Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü hükümleri uyarınca yapılan ilk inceleme toplantısında, başvuru kararı ve ekleri, Başraportör Ayşegül ATALAY tarafından hazırlanan ilk inceleme raporu, itiraz konusu kanun hükümleri, dayanılan Anayasa kuralı ile bunların gerekçeleri ve diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
2. Anayasa'nın "Anayasaya aykırılığın diğer mahkemelerde ileri sürülmesi" başlığını taşıyan 152. maddesinin son fıkrasında, "Anayasa Mahkemesinin işin esasına girerek verdiği red kararının Resmî Gazetede yayımlanmasından sonra on yıl geçmedikçe aynı kanun hükmünün Anayasaya aykırılığı iddiasıyla tekrar başvuruda bulunulamaz." ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un "Başvuruya engel durumlar" başlığını taşıyan 41. maddesinin (1) numaralı fıkrasında, "Mahkemenin işin esasına girerek verdiği ret kararının Resmî Gazetede yayımlanmasından itibaren on yıl geçmedikçe aynı kanun hükmünün Anayasaya aykırılığı iddiasıyla itiraz başvurusu yapılamaz." hükümlerine yer verilmiştir.
3. 5393 sayılı Kanun'un 15. maddesine 6552 sayılı Kanun'un 121. maddesi ile eklenen fıkranın birinci cümlesinin "İcra dairesince haciz kararı alınmadan önce belediyeden borca yeter miktarda haczedilebilecek mal gösterilmesi istenir", bölümü ile ikinci cümlesinin "On gün içinde yeterli mal beyan edilmemesi durumunda yapılacak haciz işlemi, alacak miktarını aşacak ... şekilde yapılamaz." bölümüne yönelik itiraz başvurusu, Anayasa Mahkemesi'nin 17.6.2015 tarihli, E. 2014/194, K. 2015/55 sayılı kararıyla esastan reddedilmiş ve bu karar 26.6.2015 tarihli ve 29398 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanmıştır.
4. Anayasa Mahkemesince işin esasına girilerek, 5393 sayılı Kanun'un 15. maddesine 6552 sayılı Kanun'un 121. maddesi ile eklenen fıkranın birinci cümlesinin "İcra dairesince haciz kararı alınmadan önce belediyeden borca yeter miktarda haczedilebilecek mal gösterilmesi istenir" bölümü ile ikinci cümlesinin "On gün içinde yeterli mal beyan edilmemesi durumunda yapılacak haciz işlemi, alacak miktarını aşacak ... şekilde yapılamaz." bölümünün Anayasa'ya aykırı olmadığına karar verildiğinden, bu konuda yeni bir başvurunun yapılabilmesi için kararın Resmî Gazete'de yayımlandığı 26.6.2015 tarihinden başlayarak geçmesi gereken on yıllık süre henüz dolmamıştır.
5. Açıklanan nedenlerle, itiraz konusu kuralın bu bölümlerine ilişkin itiraz başvurusunun,Anayasa'nın 152. maddesinin son fıkrası ve 6216 sayılı Kanun'un 41. maddesinin (1) numaralı fıkrası gereğince esas incelemeye geçilmeksizin reddi gerekir.
6. İtiraz konusu kuralların kalan kısmı olan, 5393 sayılı Kanun'un 15. maddesine 6552 sayılı Kanun'un 121. maddesi ile eklenen fıkranın birinci cümlesinde yer alan "...ve haciz işlemi sadece gösterilen bu mal üzerine uygulanır." ibaresi ile ikinci cümlesinde yer alan "... veya kamu hizmetlerini aksatacak..." ibaresi ve 5393 sayılı Kanun'a 6552 sayılı Kanun'un 123. maddesi ile eklenen geçici 8. maddesi ise Anayasa Mahkemesinin 17.6.2015 tarihli ve E. 2014/194, K. 2015/55 sayılı kararıyla iptal edilmiş, iptal kararı 26.6.2015 tarihli ve 29398 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanmıştır. Dolayısıyla söz konusu kurallar hakkında daha önce iptal kararı verilmiş olduğundan belirtilen ibareler ve madde hakkında yeniden karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekir.
III- HÜKÜM
A- 3.7.2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 15. maddesine 6552 sayılı Kanun'un 121. maddesi ile eklenen fıkranın;
1- Birinci cümlesinin "İcra dairesince haciz kararı alınmadan önce belediyeden borca yeter miktarda haczedilebilecek mal gösterilmesi istenir" bölümü ile ikinci cümlesinin "On gün içinde yeterli mal beyan edilmemesi durumunda yapılacak haciz işlemi, alacak miktarını aşacak ... şekilde yapılamaz." bölümünün iptallerine karar verilmesi talebiyle yapılan itiraz başvurusunun, Anayasa'nın 152. maddesinin son fıkrası ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 41. maddesinin (1) numaralı fıkrası gereğince REDDİNE,
2- Birinci cümlesinde yer alan "...ve haciz işlemi sadece gösterilen bu mal üzerine uygulanır." ibaresi ile ikinci cümlesinde yer alan "... veya kamu hizmetlerini aksatacak..." ibaresi Anayasa Mahkemesi'nin 17.6.2015 tarihli ve E.2014/194, K.2015/55 sayılı kararıyla iptal edildiğinden, itiraz konusu ibareler hakkında YENİDEN KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
B- 5393 sayılı Kanun'a 6552 sayılı Kanun'un 123. maddesi ile eklenen geçici 8. madde, Anayasa Mahkemesi'nin 17.6.2015 tarihli ve E.2014/194, K.2015/55 sayılı kararıyla iptal edildiğinden, itiraz konusu madde hakkında YENİDEN KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
13.7.2015 tarihinde OY BİRLİĞİYLE karar verildi.
Başkan
Zühtü ARSLAN
Başkanvekili
Alparslan ALTAN
Burhan ÜSTÜN
Üye
Serdar ÖZGÜLDÜR
Serruh KALELİ
Osman Alifeyyaz PAKSÜT
Recep KÖMÜRCÜ
Engin YILDIRIM
Nuri NECİPOĞLU
Hicabi DURSUN
Celal Mümtaz AKINCI
Erdal TERCAN
Muammer TOPAL
M. Emin KUZ
Hasan Tahsin GÖKCAN
Kadir ÖZKAYA
Rıdvan GÜLEÇ