ANAYASA MAHKEMESİ KARARI
Esas Sayısı : 2011/149
Karar Sayısı : 2012/187
Karar Günü : 22.11.2012
R.G. Tarih-Sayı :
04.12.2013-28841
İPTAL DAVASINI AÇANLAR : Türkiye Büyük Millet
Meclisi üyeleri Emine Ülker TARHAN ve Muharrem İNCE ile birlikte 117
milletvekili
İPTAL DAVASININ KONUSU : 26.9.2011 günlü,
655 sayılı Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının Teşkilat ve
Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin;
A- İlk ve esas incelemelerinde, 6216 sayılı Anayasa
Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 59. ve 60.
maddeleri uyarınca Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim KILIÇ'ın reddine,
B- Tümünün ve ayrı ayrı tüm maddeleri ile eki (1) ve(2)
sayılı cetveller ile (1) ve (2) sayılı listelerin,
C- 1- 17. maddesinin (2) numaralı fıkrasının,
2- 29. maddesinin (13) numaralı fıkrasının,
3- 37. maddesinin (2) numaralı fıkrasının (b) bendinin,
4- 42. maddesinin;
a- (1) numaralı fıkrasının ''Tahsisle ilgili imar planları ve
her türlü projeler Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca tasdik edilir ve inşaat
ruhsatları bu Bakanlık tarafından verilir.' biçimindeki son
cümlesinin,
b- (2) numaralı fıkrasının,
5- Geçici 2.maddesinin (2), (3), (4), (6), (7), (8) ve (12) numaralı
fıkralarının,
Anayasa'nın Başlangıç'ı ile 2., 6., 7., 8., 10., 11., 36., 87.,
91., 123., 125., 127., 128. ve 163. maddelerine aykırılığı ileri sürülerek
iptallerine ve yürürlüklerinin durdurulmasına karar verilmesi istemidir.
II- YASA METİNLERİ
A- İptali İstenen Kanun Hükmünde Kararname Kuralları
655 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin iptali istenen
kuralları şöyledir:
MADDE 1- (1) Bu Kanun Hükmünde
Kararnamenin amacı; Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının kuruluş,
görev, yetki ve sorumluluklarını düzenlemektir.
MADDE 2- (1) Ulaştırma, Denizcilik ve
Haberleşme Bakanlığının görevleri şunlardır:
a) Ulaştırma, denizcilik, haberleşme ve posta iş ve hizmetlerinin
geliştirilmesi, kurulması, kurdurulması, işletilmesi ve işlettirilmesi
hususlarında, ilgili kurum ve kuruluşlarla koordinasyon içerisinde, milli
politika, strateji ve hedefleri belirlemek ve uygulamak, gerektiğinde
güncellemek.
b) Havacılık sanayi ve uzay teknolojilerinin geliştirilmesi,
kurulması, kurdurulması, işletilmesi ve işlettirilmesi, havacılık sanayi ve
uzay biliminin geliştirilmesi ile uzaya yönelik yeteneklerin kazanılması
hususlarında, ilgili kurum ve kuruluşlarla koordinasyon içerisinde, milli
havacılık sanayi ve uzay teknolojileri ile uzay politika, strateji ve
hedeflerini belirlemek ve uygulamak, gerektiğinde güncellemek.
c) Uzaya ilişkin ulusal egemenlik kapsamındaki hakların
kullanımına karar vermek, bu hakların yönetimi ve kullandırılmasına yönelik
usul ve esasları belirlemek ve bu haklarla ilgili ulusal yükümlülüklerin
gereklerini yerine getirmek.
ç) Ulaştırma ve denizcilik iş ve hizmetleriyle ilgili altyapı,
şebeke, sistem ve hizmetleri ticari, ekonomik ve sosyal ihtiyaçlara, teknik
gelişmelere uygun olarak planlamak, kurmak, kurdurmak, işletmek, işlettirmek ve
geliştirmek.
d) Ulaştırma, denizcilik, haberleşme ve posta iş ve hizmetlerinin
ekonomik, seri, elverişli, güvenli, kaliteli, çevreye kötü etkisi en az ve kamu
yararını gözetecek tarzda serbest, adil ve sürdürülebilir bir rekabet ortamında
sunulmasını sağlamak.
e) Evrensel hizmet politikalarını ilgili kanunların hükümleri
dahilinde ülkenin sosyal, kültürel, ekonomik ve teknolojik şartlarına göre
belirlemek, evrensel hizmetin yürütülmesini sağlayacak esasları tespit etmek,
uygulanmasını takip etmek ve net maliyetiyle ilgili hesapları onaylamak.
f) Bilgi toplumu politika, hedef ve stratejileri çerçevesinde;
ilgili kamu kurum ve kuruluşlarıyla gerekli işbirliği ve koordinasyonu
sağlayarak e-Devlet hizmetlerinin kapsamı ve yürütülmesine ilişkin usul ve
esasları belirlemek, bu hizmetlere ilişkin eylem planları yapmak, koordinasyon
ve izleme faaliyetlerini yürütmek, gerekli düzenlemeleri yapmak ve bu kapsamda
ilgili faaliyetleri koordine etmek.
g) Uydu ve hava araçları tasarım ve test merkezleri, uydu,
fırlatma araç ve sistemleri, hava araçları, simülatörler, uzay platformları
dahil havacılık sanayi, uzay teknolojileri ve uzayla ilgili her türlü ürün,
teknoloji, sistem, araç ve gereçleri yapmak, yaptırmak, kurmak, kurdurmak,
işletmek, işlettirmek, geliştirmek ile bunların yurtiçinde tasarımı, üretimi,
entegrasyonu ve gerekli testlerinin yapılmasını sağlamak amacıyla plan, proje
ve çalışmalar yapmak, bu amacın gerçekleşmesini uygun teşviklerle desteklemek,
bu teşviklere ilişkin usul ve esasları belirlemek, bu hususlarda ilgili ticari,
sanayi ve eğitim kuruluşları ile kamu kurum ve kuruluşları arasında gerekli
işbirliği ve koordinasyonu sağlamak.
ğ) Ulaştırma, denizcilik, haberleşme, posta, havacılık ve uzay
teknolojileri iş ve hizmetlerinin gerektirdiği uluslararası ilişkileri
yürütmek, anlaşmalar yapmak ve bu alanlarda uluslararası mevzuatın gerektirmesi
halinde mevzuat uyumunu sağlamak.
h) Mevzuatla Bakanlığa verilen diğer görev ve hizmetleri yapmak.
MADDE 3- (1) Bakanlık merkez ve
taşra teşkilatından oluşur. Merkez teşkilatı ekli (I) sayılı cetvelde, taşra
teşkilatı ekli (II) sayılı cetvelde gösterilmiştir.
MADDE 4- (1) Bakanlığın en üst
amiri olan Bakan, Bakanlık icraatından ve emri altındakilerin faaliyet ve
işlemlerinden Başbakana karşı sorumlu olup aşağıdaki görev, yetki ve
sorumluluklara sahiptir:
a) Bakanlığı, Anayasaya, kanunlara, hükümet programına ve Bakanlar
Kurulunca belirlenen politika ve stratejilere uygun olarak yönetmek.
b) Bakanlığın görev alanına giren konularda politika ve
stratejiler geliştirmek, bunlara uygun olarak yıllık amaç ve hedefler
oluşturmak, performans ölçütleri belirlemek, Bakanlık bütçesini hazırlamak,
gerekli kanuni ve idari düzenleme çalışmalarını yapmak, belirlenen stratejiler,
amaçlar ve performans ölçütleri doğrultusunda uygulamayı koordine etmek,
izlemek ve değerlendirmek.
c) Bakanlık faaliyetlerini ve işlemlerini denetlemek, yönetim
sistemlerini gözden geçirmek, teşkilat yapısı ve yönetim süreçlerinin
etkinliğini gözetmek ve yönetimin geliştirilmesini sağlamak.
ç) Faaliyet alanına giren konularda diğer bakanlıklar ile kamu
kurum ve kuruluşları arasında işbirliği ve koordinasyonu sağlamak.
MADDE 5- (1) Müsteşar, Bakandan sonra gelen en
üst düzey kamu görevlisi olup Bakanlık hizmetlerini, Bakan adına ve onun emir
ve yönlendirmesi doğrultusunda, mevzuat hükümlerine, Bakanlığın amaç ve
politikaları ile stratejik planına uygun olarak düzenler ve yürütür. Bu amaçla,
Bakanlık birimlerine gereken emirleri verir, bunların uygulanmasını gözetir ve
sağlar. Müsteşar, bu hizmetlerin yürütülmesinden Bakana karşı sorumludur.
(2) Müsteşara yardımcı olmak üzere beş Müsteşar Yardımcısı
görevlendirilebilir.
MADDE 6- (1) Bakanlığın hizmet birimleri
şunlardır:
a) Karayolu Düzenleme Genel Müdürlüğü.
b) Demiryolu Düzenleme Genel Müdürlüğü.
c) Deniz ve İçsular Düzenleme Genel Müdürlüğü.
ç) Tehlikeli Mal ve Kombine Taşımacılık Düzenleme Genel Müdürlüğü.
d) Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü.
e) Tersaneler ve Kıyı Yapıları Genel Müdürlüğü.
f) Haberleşme Genel Müdürlüğü.
g) Havacılık ve Uzay Teknolojileri Genel Müdürlüğü.
ğ) Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü.
h) Dış İlişkiler ve Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü.
ı) Denetim Hizmetleri Başkanlığı.
i) Strateji Geliştirme Başkanlığı.
j) Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Araştırmaları Merkezi
Başkanlığı.
k) Hukuk Müşavirliği.
l) Döner Sermaye İşletme Dairesi Başkanlığı.
m) Personel ve Eğitim Dairesi Başkanlığı.
n) Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı.
o) Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı.
ö) Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği.
p) Özel Kalem Müdürlüğü.
MADDE 7- (1) Karayolu Düzenleme
Genel Müdürlüğünün görevleri şunlardır:
a) Karayolu ulaştırması faaliyetlerinin ticari, ekonomik, sosyal
ihtiyaçlara ve teknik gelişmelere bağlı olarak ekonomik, seri, elverişli,
güvenli, kaliteli, çevreye kötü etkisi en az ve kamu yararını gözetecek tarzda
serbest, adil ve sürdürülebilir bir rekabet ortamında yapılmasını ve bu
faaliyetlerin diğer ulaştırma türleriyle birlikte ve birbirlerini tamamlayıcı
olarak hizmet vermesini sağlamak.
b) Karayolu taşımacılığı alanında taşımacı, organizatör, acente,komisyoncu,
lojistik işletmecisi, terminal işletmecisi ve benzeri faaliyette bulunanların
hizmet esasları, mali yeterlik ve mesleki saygınlık şartlarını belirlemek,
bunları yetkilendirmek ve denetlemek.
c) Karayolu taşımacılığı alanında hizmet üretenler ile hizmetten
yararlananların hak, yükümlülük ve sorumluluklarını belirlemek.
ç) Karayolu taşımacılığı alanında kamu hizmeti yükümlülüğüne
ilişkin usul ve esasları belirlemek.
d) Karayolu taşımacılığı alanında taşımacı, organizatör, acente,komisyoncu,
lojistik işletmecisi, terminal işletmecisi ve benzeri faaliyette bulunanlar ile
şoförler başta olmak üzere bu işlerde çalışanların mesleki yeterlik şartlarını
belirlemek, bununla ilgili eğitim vermek veya verdirmek, sınav yapmak veya
yaptırmak ve bunları yetkilendirmek ve denetlemek.
e) Karayolu taşımacılık faaliyetlerinde kullanılan yük ve yolcu
terminalleri ile benzeri yapıların asgari niteliklerini belirlemek ve bunları
denetlemek.
f) Karayolu taşımacılık faaliyetlerinde kullanılan her türlü
taşıtın cins, kapasite, sahiplik, yaş ve benzeri yönden asgari niteliklerini
belirlemek.
g) Karayolu araçlarının dönemsel teknik muayenelerine ilişkin usul
ve esaslar ile dönemsel teknik muayene yapacakların asgari niteliklerini
belirlemek ve bunları yetkilendirmek ve denetlemek.
ğ) Karayolu ulaşımını geliştirmek ve serbest, adil, sürdürülebilir
bir rekabet ortamı sağlamak amacıyla sınırlı olmak üzere; kullanımı ücrete tabi
olan her çeşit karayolu, köprü ve tünel ücretleri, terminal kullanım ücretleri
ile taşımacılık faaliyetlerine ilişkin gerektiğinde taban ve tavan ücret tespit
etmek ve uygulamasını denetlemek.
h) Ulaştırmanın çevreye olumsuz etkilerinin giderilmesinde
koordinasyonu sağlamak.
ı) Karayolu ulaştırma hizmetlerinin gerektirdiği uluslararası
ilişkileri yürütmek, anlaşma ve karma komisyon çalışmaları yapmak.
i) Bakan tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.
MADDE 8- (1) Demiryolu Düzenleme
Genel Müdürlüğünün görevleri şunlardır:
a) Demiryolu ulaştırması faaliyetlerinin ticari, ekonomik, sosyal
ihtiyaçlara ve teknik gelişmelere bağlı olarak ekonomik, seri, elverişli,
güvenli, kaliteli, çevreye kötü etkisi en az ve kamu yararını gözetecek tarzda
serbest, adil ve sürdürülebilir bir rekabet ortamında yapılmasını ve bu
faaliyetlerin diğer ulaştırma türleriyle birlikte ve birbirlerini tamamlayıcı
olarak hizmet vermesini sağlamak.
b) Demiryolu altyapı işletmecisi ve demiryolu tren işletmecileri
ile demiryolu taşımacılığı alanında organizatör, acente,komisyoncu, gar veya
istasyon işletmecisi ve benzeri faaliyette bulunanların hizmet esasları, mali
yeterlik ve mesleki saygınlık şartlarını belirlemek, bunları yetkilendirmek ve
denetlemek.
c) Demiryolu ulaştırması alanında hizmet üretenler ile hizmetten
yararlananların hak, yükümlülük ve sorumluluklarını belirlemek.
ç) Demiryolu taşımacılığı alanında kamu hizmeti yükümlülüğüne
ilişkin usul ve esasları belirlemek.
d) Demiryolu altyapı işletmecileri ve demiryolu tren işletmecileri
ile demiryolu taşımacılığı alanında organizatör, acente, komisyoncu, gar veya
istasyon işletmecisi ve benzeri faaliyette bulunanlar ile makinistler başta
olmak üzere bu işlerde çalışanların mesleki yeterlik şartlarını belirlemek,
bununla ilgili eğitim vermek veya verdirmek, sınav yapmak veya yaptırmak ve
bunları yetkilendirmek ve denetlemek.
e) Her çeşit çeken ve çekilen demiryolu aracının tescilinin
yapılması ve sicilinin tutulmasına ilişkin usul ve esasları belirlemek,
bunların tescilini yapmak ve sicilini tutmak.
f) Demiryolu altyapısı ve çeken ve çekilen araçların kullanımı
için asgari emniyet sınır ve şartlarını belirlemek ve bunları denetlemek.
g) Demiryolu altyapı işletmecileri ve demiryolu tren
işletmecilerine ilgili emniyet belgelerini vermek veya verebilecekleri
yetkilendirmek ve denetlemek.
ğ) Demiryolu altyapısı kullanımı, tahsisi, erişimi ve
ücretlendirmeye ilişkin olarak demiryolu altyapı işletmecileriyle demiryolu
tren işletmecileri arasında oluşan ihtilafların çözümüne yönelik karar almak.
h) Demiryolu taşımacılık faaliyetlerinde kullanılan yük ve yolcu
garları veya istasyonları ile benzeri yapıların asgari niteliklerini belirlemek
ve bunları denetlemek.
ı) Lojistik köy, merkez veya üslerin yer, kapasite ve benzeri
niteliklerini belirleyerek planlamak, kurulmalarına ilişkin usul ve esasları
belirlemek ve izin vermek, gerekli arazi tahsisi ile altyapıların kurulması
hususunda ilgili kuruluşları koordine etmek ve uygulamasını takip etmek ve
denetlemek.
i) Demiryolu tren işletmecilerince kullanılan her türlü çeken ve
çekilen aracın cins, kapasite, sahiplik, yaş ve benzeri yönden asgari
nitelikleri ile bunların dönemsel teknik muayenelerine ilişkin usul ve esasları
belirlemek.
j) Demiryolu tren işletmecilerince kullanılan her türlü çeken ve
çekilen aracın dönemsel teknik muayenesini yapacakların asgari niteliklerini
belirlemek ve bunları yetkilendirmek ve denetlemek.
k) Demiryolu ulaşımını geliştirmek ve serbest, adil,
sürdürülebilir bir rekabet ortamı sağlamak amacıyla sınırlı olmak üzere;
demiryolu altyapı kullanım ücretleri ile taşımacılık faaliyetlerine ilişkin
gerektiğinde taban ve tavan ücret tespit etmek ve uygulamasını denetlemek.
l) Demiryolu ulaştırma hizmetlerinin gerektirdiği uluslararası
ilişkileri yürütmek, anlaşma ve karma komisyon çalışmaları yapmak.
m) Bakan tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.
MADDE 9- (1) Deniz ve İçsular
Düzenleme Genel Müdürlüğünün görevleri şunlardır:
a) Deniz ve içsular ulaştırması faaliyetlerinin ticari, ekonomik,
sosyal ihtiyaçlara ve teknik gelişmelere bağlı olarak ekonomik, seri,
elverişli, güvenli, kaliteli, çevreye kötü etkisi en az ve kamu yararını
gözetecek tarzda serbest, adil ve sürdürülebilir bir rekabet ortamında
yapılmasını ve bu faaliyetlerin diğer ulaştırma türleriyle birlikte ve
birbirlerini tamamlayıcı olarak hizmet vermesini sağlamak.
b) Deniz ve içsular ulaştırması alanında liman, iskele veya kıyı
yapısı işletmecisi ile gemi işletmecisi, organizatör, acente, komisyoncu ve
benzeri faaliyette bulunanların hizmet esasları, mali yeterlik ve mesleki
saygınlık şartlarını belirlemek, bunları yetkilendirmek ve denetlemek.
c) Deniz ve içsular ulaştırması alanında hizmet üretenler ile
hizmetten yararlananların hak, yükümlülük ve sorumluluklarını belirlemek.
ç) Deniz ve içsular taşımacılığı alanında kamu hizmeti
yükümlülüğüne ilişkin usul ve esasları belirlemek.
d) Deniz ve içsular ulaştırması alanında liman, iskele veya kıyı
yapısı işletmecisi ile gemi işletmecisi, organizatör, acente, komisyoncu ve
benzeri faaliyette bulunanlar ile gemi adamları başta olmak üzere bu işlerde
çalışanların mesleki yeterlik şartlarını belirlemek, bununla ilgili eğitim
vermek veya verdirmek, sınav yapmak veya yaptırmak ve bunları yetkilendirmek ve
denetlemek.
e) Her çeşit gemi ve benzeri deniz ve içsu aracının tescilinin
yapılması ve sicilinin tutulmasına ilişkin usul ve esasları belirlemek,
bunların tescilini yapmak ve sicilini tutmak.
f) Gemi adamlarının sicilinin tutulmasına ilişkin usul ve esasları
belirmek ve bunların sicilini tutmak.
g) Deniz ve içsular taşımacılığı alanında kullanılan her çeşit
gemi ve benzeri deniz ve içsu araçlarının kullanımı için asgari emniyet sınır
ve şartlarını belirlemek ve bunları denetlemek.
ğ) Denizde hareket imkânı bulunan ve ticari bir gayeye tahsis
edilmiş olan, ancak tahsis edildiği gaye denizde seyrüseferi gerektirmeyen gemi
ve benzeri deniz araçlarının kullanımı için asgari emniyet sınır ve şartlarını
belirlemek ve bunları denetlemek.
h) Deniz ve içsular taşımacılığı alanında kullanılan her çeşit
gemi ve benzeri deniz ve içsu araçlarına ilgili emniyet belgelerini vermek veya
verebilecekleri yetkilendirmek ve denetlemek.
ı) Deniz ve içsular taşımacılık faaliyetlerinde kullanılan her
türlü gemi ve benzeri deniz ve içsu araçlarının cins, kapasite, sahiplik, yaş
ve benzeri yönden asgari nitelikleri ile bunların dönemsel teknik muayeneleri
ile denize ve yola elverişlilik izinlerine ilişkin usul ve esasları belirlemek.
i) Deniz ve içsular taşımacılık faaliyetlerinde kullanılan her
türlü gemi ve benzeri deniz ve içsu aracının dönemsel teknik muayenesini
yapacaklar ile denize ve yola elverişlilik izin belgelerini vereceklerin asgari
niteliklerini belirlemek ve bunları yetkilendirmek ve denetlemek.
j) Gemilerin ve diğer deniz araçlarının ulusal ve uluslararası
sularda kendi aralarında veya kara tesisleriyle yaptıkları tehlike sinyalleri
dahil her türlü haberleşmelerin takibini yapmak üzere gerekli teknik altyapıyı
kurmak, kurdurmak, işletmek, işlettirmek ve denetimlerini yapmak, bu hizmete
ilişkin usul ve esasları belirlemek.
k) Türk kıyılarında faaliyet gösteren liman, iskele ve benzeri
kıyı yapılarına yanaşacak gemiler ile Türk boğazlarını kullanacak gemilere
verilecek kılavuzluk ve römorkaj hizmetlerine ilişkin usul ve esasları belirlemek,
bu hizmetleri vermek veya verebilecekleri yetkilendirmek ve denetlemek.
l) Türk kıyılarında meydana gelen ve her türlü gemi ve benzeri
deniz araçlarının karıştığı kazalarla ilgili tahlisiye, kurtarma ve yardım ile
acil durum müdahalesi faaliyetlerine ilişkin usul ve esasları belirlemek, bu
hizmetleri vermek veya verebilecekleri yetkilendirmek ve denetlemek.
m) Türk karasuları ve içsularında seyreden veya faaliyet gösteren
her türlü gemi ve benzeri deniz araçlarından kaynaklanacak deniz kirlenmesinin
önlenmesine ilişkin usul ve esasları belirlemek ve bunları denetlemek.
n) Deniz seyrüsefer faaliyetleri için gerekli her türlü harita,
kitap ve benzeri neşriyat ile bildirim hizmetlerini yapmak veya yaptırmak.
o) Her türlü amatör denizcilik faaliyetine ilişkin usul ve
esasları belirlemek, bu faaliyetleri yapacakları yetkilendirmek ve denetlemek.
ö) Deniz ve içsular ulaşımını geliştirmek ve serbest, adil,
sürdürülebilir bir rekabet ortamı sağlamak amacıyla sınırlı olmak üzere; liman,
iskele ve kıyı yapılarının kullanım ücretleri ile taşımacılık faaliyetlerine
ilişkin gerektiğinde taban ve tavan ücret tespit etmek ve uygulamasını
denetlemek.
p) Her türlü deniz ve içsu aracının deniz ve içsuları kirletmesini
önleyecek tedbirleri almak, buamaçla gerekli izlemeleri ve denetimleri yapmak,
bu konuda diğer kuruluşlarla işbirliğini sağlamak.
r) Deniz ve içsular ulaştırma hizmetlerinin gerektirdiği
uluslararası ilişkileri yürütmek, anlaşma ve karma komisyon çalışmaları yapmak.
s) Bakan tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.
MADDE 10- (1) Tehlikeli
Mal ve Kombine Taşımacılık Düzenleme Genel Müdürlüğünün görevleri şunlardır:
a) Karayolu, demiryolu, havayolu ve denizyoluyla yapılacak
tehlikeli mal taşımacılığı faaliyetlerinin uluslararası sözleşmeler,
standartlar ve mevzuata uygun olarak ekonomik, seri, elverişli, güvenli,
kaliteli, çevreye kötü etkisi en az ve kamu yararını gözetecek tarzda serbest,
adil ve sürdürülebilir bir rekabet ortamında yapılmasını ve bu faaliyetlerin
diğer taşımacılık faaliyetleriyle uyumlu olarak hizmet vermesini sağlamak.
b) Kombine taşımacılık faaliyetlerinin ticari, ekonomik, sosyal
ihtiyaçlara ve teknik gelişmelere bağlı olarak ekonomik, seri, elverişli,
güvenli, çevreye kötü etkisi en az ve kamu yararını gözetecek tarzda serbest,
adil ve sürdürülebilir bir rekabet ortamında yapılmasını sağlamak.
c) Tehlikeli mal taşımacılığı alanında hizmet üretenler ile
hizmetten yararlananların hak, yükümlülük ve sorumluluklarını belirlemek.
ç) Kombine taşımacılık alanında hizmet üretenler ile hizmetten
yararlananların hak, yükümlülük ve sorumluluklarını belirlemek.
d) Tehlikeli mal taşımacılığı alanında faaliyette bulunanlar ile
şoförler, makinistler, hava ve deniz araçlarının ilgili personeli başta olmak
üzere bu işlerde çalışanların mesleki yeterlik şartlarını belirlemek, bununla
ilgili eğitim vermek veya verdirmek, sınav yapmak veya yaptırmak ve bunları
yetkilendirmek ve denetlemek.
e) Tehlikeli mal taşımacılığı alanında kullanılan terminal,
depolama tesisi ile benzeri yapıların asgari niteliklerini belirlemek ve
bunları denetlemek.
f) Tehlikeli mal taşımacılığı alanında kullanılan her türlü
karayolu, demiryolu, havayolu ve denizyolu taşıtının cins, kapasite, sahiplik,
yaş ve benzeri yönden asgari nitelikleri ile bunların dönemsel teknik
muayenelerine ilişkin usul ve esasları belirlemek.
g) Tehlikeli mal taşımacılığı alanında kullanılan her türlü
karayolu, demiryolu, havayolu ve denizyolu taşıtının dönemsel teknik
muayenesini yapacakların asgari niteliklerini belirlemek ve bunları
yetkilendirmek ve denetlemek.
ğ) Tehlikeli mal taşımacılığı ve kombine taşımacılık
faaliyetlerinin gerektirdiği uluslararası ilişkileri yürütmek, anlaşma ve karma
komisyon çalışmaları yapmak.
h) Bakan tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.
MADDE 11- (1) Deniz
Ticareti Genel Müdürlüğünün görevleri şunlardır:
a) Milli denizcilik ve deniz ticaretine ilişkin politika,
strateji, hedef ve uygulama usul ve esaslarını hazırlamak.
b) Türk deniz ticaret ve turizm filosunun gelişmesi, yenilenmesi,
pazar payının büyümesi ve milletlerarası rekabet gücü kazanması için gerekli
tedbirleri almak.
c) Dünyadaki deniz ve içsu taşımacılığı ile ticaret filosu
hakkındaki istatistikleri takip etmek, gelişme eğilimlerini izleyerek
raporlamak, bu çerçevede Türk deniz ticaret filosu için strateji ve kısa, orta
ve uzun vadeli plan hazırlamak ve uygulamak.
ç) Ülkenin deniz ve içsularındaki limanlar, iskeleler ve benzeri
kıyı yapıları ile Türk boğazlarındaki deniz trafiğinin istatistiklerini tutmak,
değerlendirmek ve yayımlamak.
d) Yukarıdaki bentlerdeki hükümler çerçevesinde ülkenin ihtiyaç
duyacağı yeni limanlar, iskeleler ve benzeri kıyı yapılarının yer, kapasite ve
diğer nitelikleri hakkında raporlar hazırlamak veya hazırlatmak.
e) Gemi kiralamalarında Türk ve yabancı bayrak çekilmesine ilişkin
talepleri değerlendirmek ve ilgili mevzuatı uyarınca izin vermek.
f) Tarifeli deniz taşımacılığının usul ve esaslarını belirlemek,
tarifeli deniz taşımacılığı yapanları yetkilendirmek ve denetlemek.
g) Deniz sigortacılığının gelişmesine ve etkin bir şekilde
işlemesine yönelik tedbir almak, ilgili kurum ve kuruluşlarla gerekli
koordinasyonu sağlamak.
ğ) Denizde hareket imkânı bulunan ve ticari bir gayeye tahsis
edilmiş olan, ancak tahsis edildiği gaye denizde seyrüseferi gerektirmeyen gemi
ve benzeri deniz araçlarının tescilinin yapılması ve sicilinin tutulmasına
ilişkin usul ve esaslarını belirlemek, bunların tescilini yapmak ve sicilini
tutmak.
h) İhracat, ithalat, üçüncü ülke ve transit taşımalardan Türk
deniz ticaret filosunun ve limanlarının daha fazla pay almasını sağlamak için
gerekli tedbirleri almak, ilgili kurum ve kuruluşları koordine etmek.
ı) Deniz taşımacılığı ve ticaretini olumsuz etkileyen insan
kaçakçılığı, korsanlık ve benzeri her türlü suç ve faaliyetlerin önlenmesine
yönelik çalışma yapmak, tedbir almak, böyle bir olayın gerçekleşmesi halinde
ilgili kuruluşları koordine etmek.
i) Her türlü gemi ve benzeri deniz araçlarının alımı, satımı ve
kiralanmasıyla ilgili usul ve esasları belirlemek.
j) Deniz ticaretinin gerektirdiği her türlü gözetim hizmetlerine
ilişkin usul ve esasları belirlemek, bu hizmeti yapacakları yetkilendirmek ve
denetlemek.
k) Taşımacılık türleri arasında geçişi kolaylaştırmak ve birden
fazla taşımacılık türünün bir arada kullanıldığı kombine taşımacılığı
desteklemek ve geliştirmek.
l) Deniz hukuku ve deniz ticaretinin gerektirdiği uluslararası
ilişkileri yürütmek, anlaşma ve karma komisyon çalışmaları yapmak.
m) Bakan tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.
MADDE 12- (1) Tersaneler ve Kıyı
Yapıları Genel Müdürlüğünün görevleri şunlardır:
a) Çevrenin, denizin ve kıyı şeridinin korunması ilkesini gözeterek;
tersaneler ile gemi geri dönüşüm tesisleri ve liman, iskele ve benzeri kıyı
yapıları, kıyı yapılarıyla irtibatlı boru, kablo, kanal ve benzeri yapıların
yer, kapasite ve benzeri niteliklerini belirleyerek planlamak, kurulmalarına
ilişkin usul ve esasları belirlemek ve izin vermek, gerekli arazi tahsisi ile
altyapıların kurulması hususunda ilgili kuruluşları koordine etmek,
uygulamasını takip etmek ve denetlemek.
b) Tersaneler ile gemi geri dönüşüm tesisleri ve liman, iskele ve
benzeri kıyı yapıları, kıyı yapılarıyla irtibatlı boru, kablo, kanal ve benzeri
yapıların kapasitelerinin artırılmasına veya modernizasyonuna yönelik tevsi
yatırımlarına izin vermek ve denetlemek.
c) Tersaneler ile gemi geri dönüşüm tesislerinin modern üretim,
yönetim ve pazarlama yapmasını sağlayacak tedbirleri almak, uygulamasını takip
etmek ve ilgili kuruluşlarla koordinasyonu sağlamak.
ç) Gemi ve diğer deniz araçlarının yapımı, bakımı, onarımı,
donatımı, geri dönüşümü ve yan sanayinin gelişmesi için gerekli tedbirleri
almak.
d) Tersaneler ile gemi ve diğer deniz araçlarının projelerini
incelemek, incelettirmek, onaylamak, yapımına izin vermek, projelere uygunluk
bakımından denetlemek ve belgelendirmek.
e) Tersane ve gemi geri dönüşüm tesislerinde çalışanların mesleki
yeterlik şartlarını belirlemek.
f) Gemiler ile diğer deniz araçlarında kullanılan can kurtarma,
emniyet, tahmil, tahliye ekipmanları ve benzeri teçhizat ve malzemenin asgari
niteliklerini belirlemek ve uygulanmasını sağlamak.
g) Ulusal ve yabancı klas kuruluşlarıyla işbirliği yapmak,
gerektiğinde bunları yetkilendirmek ve denetlemek.
ğ) Tersaneler ile gemi ve diğer deniz araçlarının yapım, bakım,
onarım, donatım, geri dönüşüm tesislerinin çalışma usul ve esasları ile asgari
güvenlik şartlarını belirlemek ve denetlemek.
h) Gemi ve diğer deniz araçları sanayisinin gelişmesine ve
teşvikine yönelik tedbirler almak ve bu hususta ilgili kuruluşlarla gerekli
koordinasyonu sağlamak.
ı) Tersaneler ile gemi ve diğer deniz araçları yapımı, bakımı,
onarımı, donatımı ve geri dönüşümü ve liman, iskele ve benzeri kıyı yapısı
işletmecilik faaliyetlerinin gerektirdiği uluslararası ilişkileri yürütmek,
anlaşma ve karma komisyon çalışmaları yapmak.
i) Bakan tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.
MADDE 13- (1) Haberleşme
Genel Müdürlüğünün görevleri şunlardır:
a) Haberleşme ve posta hizmetleri ve bunlarla ilgili evrensel
hizmetler ile acil durum haberleşmesine yönelik politika, strateji ve hedefleri
belirlemek ve uygulanmasını takip etmek.
b) Haberleşme ve posta hizmetleriyle ilgili evrensel hizmetler ve
acil durum haberleşmesine yönelik hizmet politikalarını ve yürütülme esaslarını
belirlemek ve uygulanmasını takip etmek.
c) Haberleşme ve posta hizmetleriyle ilgili evrensel hizmetler ve
acil durum haberleşmesine yönelik altyapı ve hizmetleri planlamak, kurmak,
kurdurmak, işletmek, işlettirmek, geliştirmek ve bu alandaki farklı
seçeneklerin birbirini tamamlayıcı şekilde yürütülmesini sağlayacak esasları
belirlemek ve denetlemek.
ç) Bilgi toplumu politika, hedef ve stratejileri çerçevesinde;
ilgili kamu kurum ve kuruluşlarıyla gerekli işbirliği ve koordinasyonu
sağlayarak e-Devlet hizmetlerinin kapsamı ve yürütülmesine ilişkin usul ve
esaslar ile bu hizmetlere ilişkin eylem planlarını hazırlamak, koordinasyon ve
izleme faaliyetlerini yürütmek, gerekli düzenlemeleri hazırlamak ve bu kapsamda
ilgili faaliyetleri koordine etmek.
d) Haberleşme ve posta hizmetleriyle ilgili evrensel hizmetleri
karşılayacak evrensel hizmet yükümlüleri ile verilecek evrensel hizmetlerin net
maliyetini belirlemek ve gerektiğinde bu amaçla hizmet satın almak.
e) Verilen evrensel hizmetlerle ilgili net maliyetin gerçekleşip
gerçekleşmediğine dair evrensel hizmet yükümlülerini denetlemek ve evrensel
hizmet yükümlülerine gerçekleşen net maliyeti ödemek.
f) Evrensel hizmet kapsamında sosyal açıdan korunmaya muhtaç
kimselerin özel ihtiyaçlarını karşılamak için bu kimselere verilecek hizmetler
ile bunların yürütülmesini sağlayacak usul ve esasları belirlemek.
g) Haberleşme ve posta sektöründe belirlenmiş standartların ülke
genelinde kullanılmasını sağlamak.
ğ) Haberleşme ve posta hizmetlerini geliştirmek ve serbest, adil,
sürdürülebilir bir rekabet ortamı sağlamak amacıyla sınırlı olmak üzere; bu
hizmetlere ilişkin gerektiğinde taban ve tavan ücret tespit etmek ve
uygulamasını denetlemek.
h) Sabit ve mobil haberleşme altyapısı veya şebekelerinde
kullanılan her türlü kablo ve benzeri gerecin taşınmazlardan geçirilmesiyle
ilgili geçiş hakkına ilişkin usul ve esaslar ile bunların taşınmazlardan
geçirilmesi için uygulanacak ücret tarifelerini belirlemek ve denetlemek.
ı) Sabit ve mobil haberleşme altyapısı veya şebekelerinde
kullanılan her türlü baz istasyonu, anten, kule, dalga kılavuzu, konteynır ve
benzeri araç, gereç ve tesisatın kurulması, bunların taşınmazlar üzerine
yerleştirilmesine ilişkin usul ve esaslar ile bunların taşınmazlar üzerine
yerleştirilmesi için uygulanacak ücret tarifelerini belirlemek ve denetlemek.
i) Haberleşme, posta ve bunlarla ilgili evrensel hizmetlerin
gerektirdiği uluslararası ilişkileri yürütmek, anlaşma ve karma komisyon
çalışmaları yapmak.
j) 5/11/2008 tarihli ve 5809 sayılı Elektronik Haberleşme
Kanunuyla Bakanlığa verilen görevleri yerine getirmek.
k) Bakan tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.
MADDE 14- (1) Havacılık ve Uzay
Teknolojileri Genel Müdürlüğünün görevleri şunlardır:
a) Havacılık sanayi ve uzay teknolojilerinin geliştirilmesi,
kurulması, kurdurulması, işletilmesi ve işlettirilmesi, havacılık sanayi ve
uzay biliminin geliştirilmesi ile uzaya yönelik yeteneklerin kazanılması
hususlarında, ilgili kurum ve kuruluşlarla koordinasyon içerisinde, milli
havacılık ve uzay teknolojileri ile uzay politika, strateji ve hedefleri
hakkında teklif hazırlamak.
b) Uzaya ilişkin ulusal egemenlik kapsamındaki hakların kullanımı,
bu hakların yönetimi ve kullandırılmasına yönelik usul ve esasları hazırlamak
ve bu haklarla ilgili ulusal yükümlülüklerin gereklerinin yerine getirilmesine
yönelik iş ve hizmetleri yapmak.
c) Belirlenen milli havacılık ve uzay teknolojileri ile uzay
politika, strateji ve hedefleri doğrultusunda bir uygulama programı
hazırlamak, bu programın gerçekleştirilmesi için gerekli
faaliyetlerde bulunmak, bu amaçla ilgili kurum ve kuruluşlarla gerekli
işbirliği ve koordinasyonu sağlamak.
ç) Uzay teknolojileri ve sistemleri ile havacılık sanayisine
ilişkin düzenlemeler yapmak, standartlar belirlemek, kontrol, onay,
sertifikasyon ve yetkilendirme hizmetlerini yürütmek.
d) Uydu ve hava araçları tasarım ve test merkezleri, uydu,
fırlatma araç ve sistemleri, hava araçları, simülatörler, uzay platformları
dahil uzay ve havacılıkla ilgili her türlü ürün, teknoloji, sistem, tesis, araç
ve gereçleri yapmak, yaptırmak, kurmak, kurdurmak, işletmek, işlettirmek,
geliştirmek ile bunların yurtiçinde tasarımı, üretimi, entegrasyonu ve gerekli
testlerinin yapılmasını sağlamak amacıyla plan, proje ve çalışmalar yapmak veya
yaptırmak, bu amacın gerçekleşmesini uygun teşviklerle desteklemek, bu
teşviklere ilişkin usul ve esasları hazırlamak, bu hususlarda ilgili ticari,
sanayi ve eğitim kuruluşları ile kamu kurum ve kuruluşları arasında gerekli
işbirliği ve koordinasyon çalışmalarını yapmak.
e) Uzay ortamından ve teknolojilerinden yararlanarak insan
sağlığının ve çevrenin korunmasına, doğal afetlerin önceden tespiti suretiyle
hasarlarının azaltılmasına, doğal kaynakların değerlendirilmesine ve ülkenin
kalkınmasına yönelik çalışmalar yapmak veya yaptırmak.
f) Olağanüstü hal, sıkıyönetim, seferberlik ve savaş hallerinde
tüm uzay sistemlerinin ilgili kurum ve kuruluşlarla koordineli olarak
kullanılmasını sağlamak.
g) Havacılık ve uzay bilim ve teknolojileri ve uygulamaları ile
havacılık ve uzay hukuku, bunlarla ilgili finans, yönetim, pazarlama ve benzeri
alanlarda çalışmalar yapmak veya yaptırmak.
ğ) Görev alanıyla ilgili hizmetlerin gerektirdiği uluslararası
ilişkileri yürütmek, anlaşma ve karma komisyon çalışmaları yapmak.
h) Bakan tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.
MADDE 15- (1) Altyapı
Yatırımları Genel Müdürlüğünün görevleri şunlardır:
a) Devletçe yaptırılacak demiryolu altyapısı, limanlar,
barınaklar, kıyı yapıları, hava meydanlarının plan ve projelerini hazırlamak
veya hazırlatmak ve onaylamak.
b) (a) bendinde belirtilen ulaştırma altyapılarının inşaatını
yapmak veya yaptırmak, yapımı tamamlananları ilgili kuruluşlara devretmek.
c) Kamu kurum ve kuruluşları, belediyeler, il özel idareleri,
gerçek ve tüzel kişilerce yaptırılacak (a) bendinde yazılı ulaştırma
altyapılarının proje ve şartnamelerini incelemek veya incelettirmek ve
onaylamak.
ç) Kamu kurum ve kuruluşları, belediyeler, il özel idarelerinin
metro ve şehir içi raylı ulaşım sistemi kurma taleplerini değerlendirmek ve
uygun olanlarını Bakanlar Kurulunun iznine sunmak.
d) Kamu kurum ve kuruluşları, belediyeler ve il özel idareleri
tarafından yaptırılacak metro ve şehir içi raylı ulaşım sistemlerinin proje ve
şartnamelerini incelemek veya incelettirmek ve onaylamak.
e) (a) bendinde yazılı ulaştırma altyapıları ile metro ve şehir
içi raylı ulaşım sistemlerinin standartlarını ve bunlarla ilgili birim
fiyatları belirlemek.
f) Bakanlar Kurulunca yapımının üstlenilmesine karar verilen metro
ve şehir içi raylı ulaşım sistemleri ve bunlarla ilgili tesislerin ilgili
kuruluşlarla işbirliği yaparak plan, proje ve programlarını hazırlamak,
hazırlatmak, incelemek, incelettirmek ve bunları yapmak veya yaptırmak.
g) Deniz altından ulaşımı ve haberleşmeyi sağlayıcı altyapı
projelerini yapım ve işletim modelleri de geliştirerek planlamak, bu
altyapılarla ilgili proje ve şartnameleri hazırlamak, hazırlatmak, incelemek,
incelettirmek ve onaylamak, yapmak veya yaptırmak; yapımı tamamlananları ilgili
kuruluşlara devretmek ve işletme esaslarını belirlemek.
ğ) Denizleri, gölleri, nehirleri birbirine bağlayarak suyolu
işlevi görecek kanal ve benzeri altyapı projelerini yapım ve işletim modelleri
de geliştirerek planlamak, bu altyapılarla ilgili proje ve şartnameleri
hazırlamak, hazırlatmak, incelemek, incelettirmek ve onaylamak, yapmak veya
yaptırmak; yapımı tamamlananları ilgili kuruluşlara devretmek ve işletme
esaslarını belirlemek.
h) Denetim yapmak veya yaptırmak amacıyla gerekli her türlü fiziki
ve teknik altyapı ve tesisleri kurmak, kurdurmak, işletmek, işlettirmek ve
bunları denetlemek.
ı) Bakan tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.
(2) Birinci fıkranın (f) bendi kapsamındaki metro ve şehir içi
raylı ulaşım sistemlerinin Bakanlıkça yapımının tamamlanmasından sonra,
Bakanlık bağlı, ilgili veya ilişkili kuruluşları dışında bir kuruluşa
mülkiyetinin maliyet bedeli üzerinden devri Hazine Müsteşarlığının uygun görüşü
alınarak düzenlenecek protokoller ile gerçekleştirilir. Devralan kuruluş,
merkezi yönetim bütçesinden karşılanan proje maliyetlerinin ifa edildiği tarihe
kadar, devredilen projeden sağlanan tüm brüt gelirleri Hazine Müsteşarlığınca
belirlenen hesaba aktarır. Bu hasılatın protokolle tespit edilen oran esas
alınarak belirlenen tutarı, hesabın bulunduğu banka tarafından Hazine
Müsteşarlığı hesaplarına aktarılır. Söz konusu oranı belirlemeye Bakanlar
Kurulu yetkilidir. Devralan kuruluşun belediye bağlı idaresi, belediye bağlı
idaresinin ve/veya belediyenin sermayesinin %50'sinden fazlasına sahip olduğu
şirket olması halinde ve herhangi bir sebeple faaliyetlerinin sonlandırılması
halinde, bu fıkra kapsamında ilgili kuruluş tarafından yerine getirilmesi
gereken tüm yükümlülükler ilgili belediye tarafından üstlenilmiş sayılır.
MADDE 16- (1) Dış
İlişkiler ve Avrupa Birliği Genel Müdürlüğünün görevleri şunlardır:
a) Türkiye'nin ulaştırma, denizcilik, haberleşme, posta, havacılık
ve uzay teknolojileriyle ilgili çok taraflı uluslararası anlaşmalara,
sözleşmelere ve kuruluşlara katılmasına dair görüş hazırlamak.
b) Çevre, enerji, sera gazları ve iklim değişikliği konularında
ulusal ve uluslararası kuruluş, platform, oluşum ve benzeri yapıların
çalışmalarını izlemek, değerlendirmek, gerektiğinde bu çalışmalara katılarak
Bakanlığı temsil etmek ve bu çalışmaların sonuçlarını Bakanlık ilgili hizmet birimleri
ve kuruluşlarına bildirmek ve gereğini takip etmek.
c) Bakanlık hizmet birimleri ve kuruluşlarının yabancı ülkeler ve
uluslararası kuruluşlarla ilgili olarak yapacağı çalışmalar, toplantılar,
ziyaretler ve benzeri faaliyetlerin yürütülmesine yardım etmek, gerekli
koordinasyonu sağlamak.
ç) Bakanlık makamının yabancı ülkeler, uluslararası kuruluşlar
veya bunların mensubu olan kişilerle ilgili olarak yapacağı çalışmalar,
toplantılar, ziyaretler ve benzeri faaliyetler için gerekli her türlü protokol
işlerini ve programı hazırlamak, takip etmek ve yürütmek.
d) Bakanlık hizmet birimleri ve kuruluşlarının Avrupa Birliği ve
Avrupa Birliğine uyum çalışmalarıyla ilgili olarak yapacağı çalışmalar,
toplantılar, ziyaretler ve benzeri faaliyetlerin yürütülmesine yardım etmek ve
gerekli koordinasyonu sağlamak.
e) Avrupa Birliği müktesebatı, uluslararası anlaşmalar ve ilgili
diğer mevzuat çerçevesinde; ulaştırma operasyonel programını hazırlamak,
ulaştırma operasyonel programı çerçevesinde desteklenecek yatırım ve
faaliyetlere ilişkin projelerin seçimini, ihalesini ve sözleşmesini yapmak,
yürütmek, kontrol ve izlemelerini gerçekleştirmek, gerçekleşen projelerin
ödemelerini yapmak ve ilgili kurum ve kuruluşlara yürütülen proje ve
faaliyetlerle ilgili bilgi, belge ve raporları vermek.
f) Bakan tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.
MADDE 17- (1) Denetim
Hizmetleri Başkanlığının görevleri şunlardır:
a) Bakanlığın görev, hizmet ve amaçlarını daha iyi
gerçekleştirmesi ile mevzuata, stratejik plan ve programlara uygun çalışmasını
temin etmeye yönelik teklif hazırlamak.
b) Bakanlık ile Bakanlık kuruluşlarının her türlü faaliyet,
iş ve işlemleriyle ilgili olarak inceleme ve soruşturma işlerini yürütmek.
c) Bakan tarafından belirlenen konularda araştırma ve incelemeler
yapmak.
ç) Kanunlar ve Bakan tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.
(2) Denetim Hizmetleri Başkanlığı ve Müfettişlerin çalışma usul ve
esasları ile Müfettiş Yardımcılarının mesleğe alınmaları, yetiştirilmeleri,
yarışma sınavı, tez hazırlama ve yeterlik sınavları ile diğer hususlar
yönetmelikle düzenlenir.
MADDE 18- (1) Strateji
Geliştirme Başkanlığının görevleri şunlardır:
a) 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol
Kanunu, 22/12/2005 tarihli ve 5436 sayılı Kanunun 15 inci maddesi ve diğer
mevzuatla strateji geliştirme ve mali hizmetler birimlerine verilen görevleri
yapmak.
b) Bakanlık ile Bakanlık kuruluşlarının koordinasyonunu sağlamak
ve bu kuruluşların faaliyetlerini izlemek ve faaliyetlerinin stratejik
planlarına ve hedeflerine uygun olarak yürütülmesi için gerekli çalışmaları
yapmak.
c) Bakanlık hizmet birimleri ve kuruluşlarının görev alanlarıyla
ilgili gerekli istatistikleri toplamak, değerlendirmek ve yayınlamak.
ç) Engellilerin ulaştırma ve haberleşme altyapılarını kolay
kullanabilmeleri ve bu hizmetlerden yeterli seviyede yararlanabilmeleri için
Bakanlık ilgili hizmet birimleri ve kuruluşlarıyla ortak çalışmalar yapmak ve
koordinasyonu sağlamak.
d) Bakanlık kuruluşlarının ilgili mevzuat uyarınca onaylanması
gereken hizmet ücret tarifelerine ilişkin iş ve işlemleri yapmak.
e) Bakanlık kuruluşlarının uyguladıkları ücret tarifeleriyle
ilgili istatistikleri toplamak, incelemek ve hizmetin niteliğine ve ülkenin
ekonomik şartlarına göre uyumlu ve tamamlayıcı bir ücret sisteminin kurulmasına
yönelik olarak Bakanlık ilgili hizmet birimleri ve kuruluşlarıyla ortak
çalışmalar yapmak.
f) Bakan tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.
MADDE 19- (1) Ulaştırma,
Denizcilik ve Haberleşme Araştırmaları Merkezi Başkanlığının görevleri,
Bakanlık ve Bakanlık kuruluşlarının görev ve hizmet alanlarıyla ilgili ve
sınırlı olmak üzere, şunlardır:
a) Bakanlık ilgili hizmet birimleri ve kuruluşlarıyla
işbirliği içerisinde araştırma ve geliştirme faaliyeti yapmak ve bu amaçla
program hazırlamak ve uygulamak.
b) Bakanlık ilgili hizmet birimleri ve kuruluşlarıyla
işbirliği içerisinde yerli, yabancı ve uluslararası araştırma ve geliştirme
kuruluşlarına araştırma ve geliştirme faaliyeti yaptırmak ve bu amaçla program
hazırlamak ve uygulamak.
c) Bakanlık ilgili hizmet birimleri ve kuruluşlarıyla
işbirliği içerisinde yerli, yabancı ve uluslararası üniversitelere araştırma ve
geliştirme faaliyeti yaptırmak ve bu amaçla program hazırlamak ve uygulamak.
ç) Yerli, yabancı ve uluslararası araştırma ve geliştirme
kuruluşlarıyla uzman değişimini de içeren teknik ve bilimsel işbirliği
protokolleri yapmak ve uygulamak.
d) Yerli, yabancı ve uluslararası eğitim ve düşünce
kuruluşlarıyla uzman değişimini de içeren teknik ve bilimsel işbirliği
protokolleri yapmak ve uygulamak.
e) Politika ve strateji belirlenmesine yönelik araştırmalar
yapmak, yaptırmak ve veri tabanları oluşturmak.
f) Hizmet sunumunda yenilikçiliği esas alan projeler yapmak veya
yaptırmak.
g) Gerektiğinde konuyla ilgili yerli ve yabancı kişi ve kuruluş
temsilcilerinin katılımına açık olarak Bakanlık ve kuruluşları personeline
mesleki, teknik ve bilimsel eğitim vermek veya verdirmek.
ğ) Gerektiğinde konuyla ilgili üçüncü kişilerin de katılımına açık
olarak yerli ve yabancı kişi ve kuruluşlardan Bakanlık ve kuruluşlarının
personeli için mesleki, teknik ve bilimsel eğitim hizmeti almak ve bu amaçla
program hazırlamak ve uygulamak.
h) Bakanlıkça yürürlüğe konulan düzenlemelerin ilgili sektör ve
piyasa ile genel ekonomiye etkilerini ölçmeye yönelik araştırma yapmak veya
yaptırmak.
ı) Ülkemiz tecrübelerinin başta komşu ülkeler olmak üzere, işbirliği
içinde olunan gelişmekte olan ülkelere aktarılmasına yönelik program hazırlamak
ve uygulamak.
i) Komşu ve gelişmekte olan ülkelerin gelişme çabalarına yardımcı
olmak amacıyla bu ülkelere yönelik eğitim, teknik yardım ve işbirliği
programları hazırlamak ve uygulamak.
j) Her türlü memnuniyet araştırması, kamuoyu araştırması yapmak,
yaptırmak ve sonuçlarını ilgili birimlerle paylaşarak gereğini takip etmek.
k) Bakan tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.
MADDE 20- (1) Hukuk
Müşavirliğinin görevleri şunlardır:
a)Bakanlığın taraf olduğu adli ve idari davalarda, tahkim
yargılamasında ve icra işlemlerinde Bakanlığı temsil etmek, dava ve icra
işlemlerini takip etmek, anlaşmazlıkları önleyici hukuki tedbirleri zamanında
almak.
b)Bakanlık hizmetleriyle ilgili olarak diğer kamu kurum ve
kuruluşları tarafından hazırlanan mevzuat taslaklarını, Bakanlık birimleri
tarafından düzenlenecek her türlü sözleşme ve şartname taslaklarını, Bakanlık
ile üçüncü kişiler arasında çıkan her türlü uyuşmazlıklara ilişkin işleri ve
Bakanlık birimlerince sorulacak diğer işleri inceleyip hukuki mütalaasını
bildirmek.
c)Bakanlıkça hizmet satın alma yoluyla temsil ettirilen dava ve
icra takiplerine ilişkin usul ve esasları belirlemek, bunları izlemek, koordine
etmek ve denetlemek.
ç) Bakanlığın amaçlarını daha iyi gerçekleştirmek, mevzuata, plan
ve programa uygun çalışmalarını temin etmek amacıyla gerekli hukuki teklifleri
hazırlayıp Bakana sunmak.
d) Bakan tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.
(2)Birinci fıkrada belirtilen her türlü dava ve takip işleri ile
diğer görevler Bakanlığın Hukuk Müşavirleri ve Avukatları aracılığıyla yerine
getirilir. Gerekli hallerde dava ve takip işleri Hazine Avukatları aracılığıyla
veya ihtiyaç duyulması halinde Bakanlıkça belirlenecek usul ve esaslar
çerçevesinde 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 22 nci
maddesinde öngörülen doğrudan temin usulüyle avukatlar veya avukatlık
ortaklıklarıyla yapılacak avukatlık sözleşmeleri yoluyla yürütülür.
(3)Davalarda temsil yetkisi bulunan Hukuk Müşavirleri ve
Avukatların bir listesi Bakanlıkça ilgili Cumhuriyet başsavcılıklarına ve bölge
idare mahkemesi başkanlıklarına verilir. Bu listelerin birer nüshası,
Cumhuriyet başsavcılığı tarafından adli yargı çevresinde, bölge idare mahkemesi
başkanlığınca idari yargı çevresinde bulunan mahkemelere gönderilir. Yüksek
mahkemeler ve bölge adliye mahkemesindeki duruşmalarda temsil yetkisini
kullanacakların isimleri, ilgili mahkemelerin başsavcılıklarına veya başkanlıklarına
bildirilir. Listede isimleri yer alan Hukuk Müşavirleri ve Avukatlar, baroya
kayıt ve vekâletname ibrazı gerekmeksizin temsil yetkilerini kullanırlar.
Temsil yetkisi sona erenlerin isimleri yukarıda yazılı mercilere derhal
bildirilir.
(4)Bakanlık lehine sonuçlanan dava ve icra takipleri nedeniyle
hükme bağlanarak karşı taraftan tahsil edilen vekâlet ücretlerinin Hukuk
Müşavirleri ve Avukatlara dağıtımı hakkında, 2/2/1929 tarihli ve 1389 sayılı
Devlet Davalarını İntaç Eden Avukat ve Saireye Verilecek Ücreti Vekâlet
Hakkında Kanun hükümleri kıyas yoluyla uygulanır.
MADDE 21- (1) Döner
Sermaye İşletme Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:
a) Döner Sermaye İşletmesini idari ve mali yönden yönetmek.
b) Gerçek ve kamu kurum ve kuruluşları dahil tüzel kişilere;
Bakanlıkça verilecek her türlü yetki belgesi, işletme ruhsatı, çalışma ruhsatı,
lisans, imtiyaz hakkı belgesi, tahsis belgesi, tescil belgesi, izin belgesi,
emniyet belgesi, taşıt belge ve kartları, geçiş belgeleri, yola elverişlilik sertifikası,
denize elverişlilik sertifikası, gürültü sertifikası, her türlü mesleki
yeterlik belgesi ve benzeri belgelerin basım işlerini yapmak veya yaptırmak,
bunları ilgililere vermek üzere hizmet birimlerine dağıtmak ve ücretlerini
tahsil etmek.
c) Bakanlık hizmet birimlerince ücretli olarak verilecek her türlü
teknik test, kontrol, rapor ve benzeri hizmetler, araştırma ve geliştirme
hizmetleri, denizdibi tarama hizmetleri, her türlü gemi sürvey ve denetim
hizmetleri, müşavirlik hizmetleri ile mesleki ve teknik eğitim, kurs, seminer
ve benzeri hizmetlerin ücretlerini tahsil etmek.
ç) 10/7/2003 tarihli ve 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanununun 33
üncü maddesinde belirtilen görevleri yapmak.
d) Bakanlığın görev alanına giren hizmetlerin yerine getirilmesi
için gerektiğinde kiralama yapmak, mal ve hizmet satın almak.
e) Bakan tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.
(2) Döner sermaye işletmesinin gelirleri;
a) Birinci fıkrada sayılan faaliyetlerden elde edilen gelirlerden,
b) Kılavuzluk ve römorkörcülük hizmeti vermekte olan kamu kurumu
ve özel kuruluşlarca elde edilen aylık gayrisafi hasılattan alınacak %6,5
oranında payın %50'sinden,
c) Bağış, yardım ve diğer gelirlerden,
oluşur.
(3) Kılavuzluk ve römorkörcülük hizmeti vermekte olan kamu kurumu
ve özel kuruluşlarca elde edilen gayrisafi hasılattan yatırılacak pay, en geç
tahsil edildiği ayı takip eden ayın sonuna kadar Bakanlık döner sermaye
işletmesi muhasebe birimi hesaplarına yatırılır. Yatırılan miktarın %50'si
takip eden ayın yirmisine kadar genel bütçeyegelir kaydedilmek üzere Bakanlık
merkez muhasebe birimine aktarılır. Kılavuzluk ve römorkörcülük hizmeti
vermekte olan kamu kurumu ve özel kuruluşlarca elde edilen aylık gayrisafi
hasılattan alınacak payın %10'a kadar artırılmasına veya %3'e kadar
indirilmesine Bakanlar Kurulu yetkilidir.
(4) Döner Sermaye İşletmesinin sermayesi 10.000.000 Türk
Lirasıdır. Sermaye miktarını arttırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.
(5) Döner Sermaye İşletmesinin diğer görevleri, gelirleri,
giderleri, işleyişi, denetimi ile diğer hususlar Maliye Bakanlığının uygun
görüşü üzerine Bakanlıkça yürürlüğe konulan yönetmelikle belirlenir.
MADDE 22- (1) Personel
ve Eğitim Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:
a) Bakanlığın insan gücünü; uzmanlık alanı, kadro,
unvan, yaş ve benzeri yönlerden gerekli tedbirleri zamanında alarak planlamak
ve geliştirmek.
b) Personelin başarısının ölçülmesine yönelik başarı ölçütlerinin
oluşturulması konusunda çalışmalar yapmak.
c) Personelin atama, nakil, terfi, emeklilik ve benzeri özlük iş
ve işlemlerini yürütmek ve Bakanlık kuruluşlarının 23/4/1981 tarihli ve 2451
sayılı Bakanlıklar ve Bağlı Kuruluşlarda Atama Usulüne İlişkin Kanun kapsamına
giren personelinin atama işlemlerini sonuçlandırmak.
ç) İşçi ve işveren ilişkileri konusunda Bakanlık hizmet birimleri
ve kuruluşlarının çalışmalarını takip ve koordine etmek.
d) Hizmet öncesi ve hizmet içi eğitim planlamasını yapmak ve
gerekli eğitimleri vermek veya verdirmek.
e) Bakan tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.
MADDE 23- (1) Bilgi
İşlem Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:
a) Bilgi teknolojileri, bilişim, bilgi işlem ve bilgi güvenliğiyle
ilgili her türlü yatırım, iş, işlem ve hizmetleri yapmak veya yaptırmak ve
bunları Bakanlık merkez ve taşra teşkilatının kullanımına sunmak.
b) Bakan tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.
MADDE 24- (1) Destek
Hizmetleri Dairesi Başkanlığının görevleri şunlardır:
a) 5018 sayılı Kanun çerçevesinde; kiralama ve satınalma işlerini
yürütmek, temizlik, aydınlatma, ısıtma, bakım, onarım, taşıma ve benzeri
hizmetleri yapmak veya yaptırmak.
b) Genel evrak ve sosyal hizmetleri düzenlemek ve yürütmek.
c) Sivil savunma ve seferberlik hizmetlerini planlamak ve
yürütmek.
ç) Sürekli ve geçici kurulların sekreterya hizmetlerini yapmak.
d) Hizmet birimlerinin talep etmesi halinde; bunların faaliyet ve
yürüttüğü projelerle ilgili olarak kamuoyu ve toplumu bilgilendirmeye yönelik
yazılı ve görsel belge basmak veya bastırmak, yurtiçi tanıtım toplantıları,
tören ve benzeri çalışmalar yapmak veya yaptırmak.
e) Bakan tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.
MADDE 25- (1) Basın ve
Halkla İlişkiler Müşavirliğinin görevleri şunlardır:
a) Basın ve halkla ilişkilerle ilgili faaliyetleri
hazırlamak, koordine etmek ve yürütmek.
b) 9/10/2003 tarihli ve 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanununa
göre yapılacak bilgi edinme başvurularını etkin, süratli ve doğru bir şekilde
sonuçlandırmak üzere gerekli tedbirleri almak.
c) Bakanlık makamının yurtiçindeki her türlü tören, konuşma,
basın açıklaması, protokol ve benzeri işlerini düzenlemek ve yürütmek.
ç) Bakanlıkla ilgili medyada çıkan haberleri takip etmek.
d) Bakan tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.
MADDE 26- (1) Özel Kalem
Müdürlüğünün görevleri şunlardır:
a) Bakanın resmi ve özel yazışmalarını yürütmek.
b) Bakanın kabul, davet, karşılama, ağırlama, uğurlama, milli ve
dini bayramlarla ilgili hizmetlerini düzenlemek, yürütmek ve ilgili hizmet
birimleri ve kuruluşlarla koordine etmek.
c) Bakan tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.
MADDE 27- (1)
Bakanlıkta, özel önem ve öncelik taşıyan konularda Bakana yardımcı olmak üzere
otuz Bakanlık Müşaviri atanabilir.
MADDE 28- (1) 7 ila 14 üncü
maddelerde düzenlenen Bakanlık hizmet birimleri sorumluluk alanlarıyla ilgili
olarak aşağıdaki görevleri de yerine getirirler:
a) Yürütülen faaliyetlerin çevreye uyumlu olmasını ve gelişmesini
sağlamak.
b) Uluslararası mevzuatı takip etmek ve bunların gerektirmesi
halinde mevzuat uyumu çalışması yapmak.
c) Ticari, ekonomik, teknik gelişmeler ve sosyal ihtiyaçları takip
etmek ve bunlara bağlı olarak gerektiğinde yeni politikalar ve yürütülme
esasları hakkında teklif hazırlamak.
ç) Verilecek yetki belgeleri ile diğer belge ve hizmetlerin ücret,
süre, kapsam ve şekillerini belirlemek.
d) Gerekli idari düzenlemeleri hazırlamak.
e) Denetim yapmak veya yaptırmak amacıyla gerekli her türlü fiziki
ve teknik altyapı ve tesisleri kurmak, kurdurmak, işletmek, işlettirmek ve
bunları denetlemek.
(2) 7 ila 12 nci maddelerde düzenlenen Bakanlık hizmet birimleri
sorumluluk alanlarıyla ilgili olarak hazırladıkları ve Resmi Gazetede
yayımlanmak suretiyle yürürlüğe konulan Bakanlık idari düzenlemelerinde, bu
düzenlemeleri ihlal edecek hizmet üretenler ile hizmetten yararlananlar için;
a) Hangi hallerde uygulanacağını açıkça belirtmek şartıyla;
uyarma, geçici faaliyet durdurma ve yetki iptali şeklinde idari müeyyideler
öngörmek ve ihlal edenlere belirlenen idari müeyyideleri uygulamakla görevli ve
yetkilidirler.
b) Hangi hallerde uygulanacağını ve miktarını açıkça belirtmek
şartıyla; 7 nci maddede yer alan hizmet birimi beşbin Türk Lirasına kadar, 8
inci ve 11 inci maddelerde yer alan hizmet birimleri ikiyüzellibin Türk
Lirasına kadar, 12 nci maddede yer alan hizmet birimi beşyüzbin Türk Lirasına
kadar, 9 uncu ve 10 uncu maddelerde yer alan hizmet birimleri ise beş milyon
Türk Lirasına kadar idari para cezası uygulaması öngörmek ve ihlal edenlere
belirlenen miktarda idari para cezası karar tutanağı düzenlemek veya düzenletmekle
görevli ve yetkilidirler.
c) Hangi konularda ve ne şekilde yapılacağı ile sınırlarını açıkça
belirtmek şartıyla; Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı, Gümrük
ve Ticaret Bakanlığının sınır kapılarındaki birimleri, belediyelerin denetim
birimlerini de denetimle yetkilendirebilir ve bunlara mensup kamu personeli
eliyle denetim yaptırabilir ve ihlal veya idari para cezası karar tutanağı
düzenlettirebilirler.
MADDE 29- (1) Bakanlık,
görev alanına giren konularla ilgili olarak çalışmalarda bulunmak, araştırma,
inceleme ve değerlendirme yapmak üzere bakanlık, kurum ve kuruluş, sivil toplum
kuruluşları temsilcileri ve konuyla ilgili uzmanların katılımıyla aşağıdaki
sürekli kurulları oluşturur.
a) Kaza Araştırma ve İnceleme Kurulu.
b) Demiryolu Koordinasyon Kurulu.
c) Araştırma Merkezi İzleme ve Yönlendirme Kurulu.
ç) Şûra Düzenleme Kurulu.
d) İnternet Geliştirme Kurulu.
(2) Kaza Araştırma ve İnceleme Kurulunun görevleri şunlardır:
a) Ulaştırma alanında meydana gelen ciddi kazalarla ilgili
araştırma, inceleme yapmak ve gerektiğinde bu araştırma ve incelemelere bağlı
olarak ulaştırma altyapıları ve taşımacılık faaliyetlerinin emniyetinin
iyileştirilmesi için teklif hazırlamak ve Bakana sunmak.
b) Bir ulaştırma türünde meydana gelen ve ulaştırma emniyet
düzenlemeleri ve emniyet yönetimi bakımından belirgin bir etkiye sahip kaza ve
olayları özel olarak araştırmak, incelemek ve bütün ulaştırma türlerini
kapsayan emniyete ilişkin teklif hazırlamak ve Bakana sunmak.
c) Araştırma ve incelemesi yapılan kaza ve olayları raporlamak ve
Bakana sunmak, gerektiğinde taraflara ve ilgili ulusal ve uluslararası kurum ve
kuruluşlara göndermek.
ç) Araştırma ve incelemesi yapılan kaza ve olaylar hakkında yıllık
istatistikler yayınlamak.
d) Bakan tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.
(3) Demiryolu Koordinasyon Kurulunun görevleri şunlardır:
a) Demiryolu altyapı işletmecileri, tren işletmecileri ve
Demiryolu Düzenleme Genel Müdürlüğü arasında uyum ve işbirliğini sağlamak,
bunun için gerekli kararları almak.
b) Demiryolu politikaları geliştirmek ve Bakana sunmak.
c) Demiryolu sektörünü izleyerek sürdürülebilir bir yapı kazanması
için teklif hazırlamak ve Bakana sunmak.
ç) Demiryolu sektörü yatırım ihtiyacıyla ilgili çalışmalar yapmak
ve Bakana sunmak.
d) Bakan tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.
(4) Araştırma Merkezi İzleme ve Yönlendirme Kurulunun görevleri,
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Araştırmaları Merkezi Başkanlığının
faaliyetleriyle ilgili ve sınırlı olmak üzere, şunlardır:
a) Merkezin yürüteceği faaliyetleri değerlendirmek ve
yönlendirmek.
b) Merkezin hazırlamış olduğu programları ve protokolleri
değerlendirmek, yönlendirmek ve onaylamak.
c) Onaylanan program ve protokolleri izlemek ve sonuçlarını
değerlendirmek ve Bakana sunmak.
ç) Merkezin gerçekleşen faaliyetlerinin sonuçlarını değerlendirmek
ve Bakana sunmak.
d) Bakan tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.
(5) Şûra Düzenleme Kurulunun görevleri şunlardır:
a) Ulaştırma, Denizcilik, Haberleşme, Havacılık ve Uzay Teknolojileri
Şûrasını düzenlemek ve Şûranın amaç, kapsam ve programını belirlemek.
b) Şûrayla ilgili çalışma grupları oluşturmak, bunların
çalışmalarını izlemek ve sonuçlandırmak.
c) Şûrayı gerçekleştirmek.
ç) Şûrayla ilgili raporları hazırlamak veya hazırlatmak.
d) Bakanın Şûrayla ilgili verdiği diğer görevleri yapmak.
(6) İnternet Geliştirme Kurulunun görevleri şunlardır:
a) İnternet ortamının ekonomik, ticari ve sosyal hayat ile bilim,
eğitim ve kültür alanında etkin, yaygın, kolay erişilebilir olarak kullanımını
teşvik edecek politika ve strateji önerileri hazırlamak ve Bakana sunmak.
b) Türk Kültürü, Türk Tarihi ve Türk Dünyasıyla ilgili bilgilerin
internet ortamında daha fazla yer alması ve bunların tanıtılması hususunda
çalışmalar yapmak, yaptırmak ve öneriler hazırlamak ve Bakana sunmak.
c) İnternet ortamının güvenli, serbest, özgür ve faydalı kullanımı
ile katma değer üretmesine yönelik öneriler hazırlamak ve Bakana sunmak.
ç) Bakan tarafından verilen benzeri görevleri yapmak.
(7) Bakanlıkça teknik ve ekonomik gelişmelerin ortaya çıkardığı
yeni ulaştırma, denizcilik, haberleşme, posta, evrensel hizmet, havacılık ve
uzay teknolojileri iş, hizmet ve sistemleriyle ilgili olarak oluşturulacak
politika ve stratejilerin tespitiyle ilgili çalışmalarda bulunmak, araştırma,
inceleme ve değerlendirme yapmak üzere Bakanlık dışından bu alanlarda uzman
kişiler ile faaliyet gösteren kuruluş temsilcilerinin katılımıyla görev süresi
bir yılı geçmemek üzere geçici kurullar da oluşturabilir. Geçici kurulların
görev süresi ihtiyaç halinde en fazla bir yıl ve bir kez uzatılabilir. Aynı
anda en fazla iki adet geçici kurul çalıştırılabilir. Geçici kurullar, Bakanın
doğrudan kendisinin belirlediği konularda verdiği görevleri yerine getirirler.
(8) Sürekli ve geçici kurulların üye sayısı yediyi geçemez.
(9) Sürekli ve geçici kurulların Bakanlık ve Bakanlık kuruluşları
dışındaki kamu personeli olan üyelerine, 22/1/1990 tarihli ve 399 sayılı Kanun
Hükmünde Kararname hükümleri çerçevesinde kamu iktisadi teşebbüsleri yönetim
kurulu üyelerine ödenen aylık ücretin %25'i, diğer üyelerine ise %50'si
Bakanlıkça ödenir. Bir kişinin birden fazla sürekli veya geçici kurulda üyeliği
bulunması halinde, bu kişiye sadece bir kurul üyeliği için bu ödeme yapılır.
(10) Sürekli ve geçici kurul üyelerinin kurul çalışmalarıyla
ilgili olarak uçak, otobüs ve trenle yaptıkları seyahatlerin yol giderleri
sunacakları bilet karşılığı kendilerine ayrıca ödenir.
(11) Sürekli ve geçici kurullar, çalışmalarıyla ilgili konularda
ihtiyaç oluşması halinde araştırma, inceleme ve danışmanlık hizmetleriyle
sınırlı olmak üzere Bakanlık Döner Sermaye İşletmesi vasıtasıyla hizmet alımı
yapabilirler.
(12) Sürekli ve geçici kurullar tarafından yapılacak harcamalar
ile kurul üyelerinin ücretleri bu amaçla Bakanlık Döner Sermaye İşletmesi
bütçesine konulan ödenekten karşılanır.
(13) Sürekli ve geçici kurul üyelerinin hangi hizmet birimi,
kuruluş, kurum, üniversite, sivil toplum örgütü temsilcileri veya alanında
uzman ve yetkin kişilerden oluşacağı, sahip olmaları gereken özellikler ile
kurulların çalışma usul ve esasları yönetmelikle belirlenir.
MADDE 30- (1) Bakanlık, görev
alanına giren konularla ilgili olarak çalışmalarda bulunmak üzere diğer
bakanlıklar, kamu kurum ve kuruluşları, meslek odaları, sivil toplum
kuruluşları, özel sektör temsilcileri ve konuyla ilgili uzmanların katılımıyla
çalışma grupları oluşturabilir.
(2) Hizmet birim amirleri, personel arasından rehberlik grupları
oluşturabilir. Rehberlik grupları, hizmet birimi amiri tarafından belirlenecek
personelin koordinasyonunda faaliyet gösterir.
MADDE 31- (1) Bakanlığın her
kademedeki yöneticileri; görevlerini mevzuata, stratejik plan ve programlara,
başarı ölçütlerine ve hizmet kalite standartlarına uygun olarak yürütmekten üst
kademelere karşı sorumludur.
MADDE 32- (1) Bakan, Müsteşar ve her
kademedeki Bakanlık yöneticileri sınırlarını açıkça belirtmek ve yazılı olmak
şartıyla, yetkilerinden bir kısmını alt kademelere devredebilirler. Yetki
devri, uygun araçlarla ilgililere duyurulur.
MADDE 33- (1) Bakanlık, görev ve
hizmetleriyle ilgili konularda diğer bakanlıkların, kamu kurum ve
kuruluşlarının uyacakları esasları; kaynak israfını önleyecek ve koordinasyonu
sağlayacak tedbirleri içerecek şekilde ve mevzuata uygun olarak belirlemekle
görevli ve yetkilidir.
(2) Bakanlık, diğer bakanlıkların görev ve hizmet alanına giren
konulara ilişkin faaliyetlerinde ilgili bakanlıklara danışmakla ve gerekli
işbirliği ve koordinasyonu sağlamakla sorumludur.
MADDE 34- (1) Bakanlık;
görev, yetki ve sorumluluk alanına giren ve kanunla belirlenmiş konularda idari
düzenlemeler yapabilir.
MADDE 35- (1) 2451
sayılı Kanunun eki cetvellerde sayılanlar dışında kalan memurların atamaları
Bakan tarafından yapılır. Bakan bu yetkisini alt kademelere devredebilir.
MADDE 36- (1) Kadroların
tespiti, ihdası, kullanımı ve iptali ile kadrolara ilişkin diğer hususlar
13/12/1983 tarihli ve 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde
Kararname hükümlerine göre düzenlenir.
MADDE 37- (1) Bakanlık
görev alanına giren konularda çalıştırılmak üzere merkez teşkilatında Ulaştırma
ve Haberleşme Uzmanı, Havacılık ve Uzay Teknolojileri Uzmanı, Ulaştırma ve
Haberleşme Uzman Yardımcısı, Havacılık ve Uzay Teknolojileri Uzman Yardımcısı;
merkez ve taşra teşkilatında ise Denizcilik Uzmanı ve Denizcilik Uzman
Yardımcısı istihdam eder.
(2) Ulaştırma ve Haberleşme Uzman Yardımcılığı, Havacılık ve Uzay
Teknolojileri Uzman Yardımcılığı ile Denizcilik Uzman Yardımcılığına
atanabilmek için 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48
inci maddesinde sayılan genel şartlara ek olarak aşağıdaki şartlar aranır:
a) En az dört yıllık eğitim veren yükseköğretim kurumlarının
yönetmelikle belirlenen bölümlerinden ya da bunlara denkliği Yükseköğretim
Kurulunca kabul edilen yurtiçi ve yurtdışındaki yükseköğretim kurumlarından
mezun olmak.
b) Başarı seviyesi ve ölçüm tekniği yönetmelikle belirlenen
yabancı dillerden en az birinde başarılı olmak.
c) Yapılacak yarışma sınavında başarılı olmak.
ç) Sınavın yapıldığı yılın Ocak ayının ilk günü itibarıyla otuzbeş
yaşını doldurmamış olmak.
(3) Ulaştırma ve Haberleşme Uzman Yardımcılığı, Havacılık ve Uzay
Teknolojileri Uzman Yardımcılığı ile Denizcilik Uzman Yardımcılığına atananlar,
en az üç yıl fiilen çalışmak ve istihdam edildikleri birimlerce belirlenen
konularda hazırlayacakları uzmanlık tezinin tez jürisi tarafından kabul
edilmesi kaydıyla yapılacak yeterlik sınavına girme hakkını kazanırlar.
Yeterlik sınavlarında başarılı olanlar Ulaştırma ve Haberleşme Uzmanı,
Havacılık ve Uzay Teknolojileri Uzmanı ile Denizcilik Uzmanı kadrolarına
atanırlar.
(4) Hazırladıkları uzmanlık tezi kabul edilmeyenler, yeterlik
sınavında başarısız olanlar veya yeterlik sınavına girmeye hak kazandığı halde
geçerli mazereti olmaksızın sınav hakkını kullanmayanlar Ulaştırma ve
Haberleşme Uzman Yardımcılığı, Havacılık ve Uzay Teknolojileri Uzman
Yardımcılığı ile Denizcilik Uzman Yardımcılığı unvanlarını kaybederler ve
durumlarına uygun diğer kadrolara atanırlar.
(5) Ulaştırma ve Haberleşme Uzmanları, Havacılık ve Uzay
Teknolojileri Uzmanları, Denizcilik Uzmanları ile Ulaştırma ve Haberleşme Uzman
Yardımcıları, Havacılık ve Uzay Teknolojileri Uzman Yardımcıları, Denizcilik
Uzman Yardımcılarının mesleğe alınmaları, yetiştirilmeleri, yarışma sınavı, tez
hazırlama ve yeterlik sınavı ile diğer hususlar yönetmelikle düzenlenir.
MADDE 38- (1) Bakanlık
personeli, mesleki bilgi ve tecrübelerini geliştirmek ve ihtisas yapmak üzere
genel hükümlere göre yurtdışına gönderilebilir.
MADDE 39- (1) Bakanlıkta
ve Karayolları Genel Müdürlüğünde 657 sayılı Kanuna ve anılan Kanunun 4 üncü
maddesinin (B) fıkrasına tabi merkez ve taşra teşkilatlarında çalışan
personele, Bakanlık döner sermaye işletmesi gelirlerinden, en yüksek Devlet
memuru aylığının (ek gösterge dahil) %200'ünü geçmemek üzere personelin hizmet
sınıfı, kadro unvanı, görevin sorumluluğu ve güçlüğü ve çalışma şartları
dikkate alınarak Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine Bakanlıkça tespit
edilen miktarlarda aylık ek ödeme yapılır. Yapılacak ek ödemelerde 657 sayılı
Kanunun aylıklara ilişkin hükümleri uygulanır ve bu ödemelerden damga vergisi
hariç herhangi bir vergi veya diğer kesinti yapılmaz. Bu ödemeden yararlanan
personele 27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 3 üncü
maddesine göre ödeme yapılmaz.
(2) Birinci fıkrada belirtilen ödemeler için döner sermaye
işletmesi gelirlerinin yetmemesi halinde noksan kalan miktar merkezi yönetim
bütçesinden karşılanır.
MADDE 40- (1) Bilgi
Teknolojileri ve İletişim Kurumu, her üç ayda bir giderlerinin karşılanmasından
sonra kalan miktarın %20'sini, 5018 sayılı Kanun gereğince genel bütçeye
yapılacak ödemeden önce takip eden ayın onbeşine kadar, 5809 sayılı Kanunun 6
ncı maddesinin birinci fıkrasının (i) bendi uyarınca araştırma ve geliştirme
gelirleri olarak genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere Bakanlığın merkez
muhasebe birimi hesabına aktarır ve Bakanlığa bildirir. Aktarılan tutarlar
karşılığında araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin desteklenmesi amacıyla
ilgili tertiplere ödenek kaydetmeye ve bu ödeneklerden yılı içerisinde
harcanmayan tutarları ertesi yıl bütçesine devren ödenek kaydetmeye Bakan
yetkilidir. Ödeneklerin kullanımına ilişkin usul ve esaslar Bakanlık tarafından
belirlenir. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, elektronik haberleşme
sektöründe öncelikli olarak desteklenmesini öngördüğü alanlara ilişkin
görüşünü, her yıl 1 Eylül tarihine kadar bir rapor halinde Bakanlığa bildirir.
Bakanlık, araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin desteklenmesi kapsamında, gerekli
gördüğü bilgileri her türlü kamu kurum ve kuruluşlarından istemeye yetkilidir.
Kendilerinden bilgi istenen kurumlar bu bilgileri mümkün olan en kısa zamanda
vermekle yükümlüdürler.
(2) Birinci fıkrada belirtilen araştırma ve geliştirme destekleri için
ayrılan ödenekten havacılık ve uzay teknolojilerine ilişkin araştırma ve
geliştirme destekleri de verilebilir.
(3) Destek verilecek araştırma ve geliştirme projelerinin
değerlendirilmesi ve izlenmesinde görevlendirilecekuzmanların vasıfları ile bunlara
yapılacak ödemelere ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığının görüşü alınarak
Bakanlıkça hazırlanan yönetmelikle belirlenir.
(4) Bakan, genel bütçeye gelir kaydedilen tutarın %50'sini
geçmemek kaydıyla, kaydedilen ödeneklerden harcanmayan tutarları 16/6/2005
tarihli ve 5369 sayılı Evrensel Hizmet Kanunu kapsamındaki hizmetlerde
kullanmaya yetkilidir.
(5) Yanıltıcı belge vermek veya başka bir surette kendilerine
haksız ödeme yapıldığı tespit edilenlere yapılan ödemeler, Bakanlığın bildirimi
üzerine, ilgili vergi dairelerince 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme
Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri uyarınca tahsil edilir.
MADDE 41- (1) Türk
boğazlar bölgesinde ve diğer kıyılarımızda; gemiler, tankerler ve her türlü
deniz aracı ile tersaneler ve kıyı tesislerinde meydana gelen yangın ve kaza
halleri ile doğal afetlerde denizde seyir güvenliğini sağlamak ve çevre
kirliliğini önlemek, bu hallerin karada sebep olabileceği yıkım ve zararları
engellemek amacıyla deniz ulaştırması, liman ve tersane hizmetlerinin
planlanmasına yönelik faaliyet gösteren tüm kamu kurum ve kuruluşları ile özel
kuruluşların faaliyetlerinin düzenlenmesi, koordinasyonu, sevk ve idaresi,
krize neden olan olayların başlangıcından neticelerinin ortadan kalktığının Bakanlıkça
belirlenmesine kadar geçecek süre içerisinde, Bakanlığın görev ve
yetkisindedir.
(2) Bakanlık, birinci fıkrada belirtilen görev ve yetki
doğrultusunda, krizi yaratan olayların önlenmesi, ortadan kaldırılması veya
kamu yararı ve milli menfaatlere uygun olarak sona erdirilmesi amacıyla;
29/5/2009 tarihli ve 5902 sayılı Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının
Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun hükümleri uyarınca acil durum yönetimine
geçildiği hallerde, 5018 sayılı Kanun ve 4734 sayılı Kanun hükümlerine tabi
olmaksızın eleman, malzeme ve her türlü kara, deniz ve hava aracını temin eder
veya ettirir, alınacak mal ve hizmetlerin bedelini belirler, ödemeleri yapar
veya yaptırır.
MADDE 42- (1) Türk boğazlar
bölgesinde, can ve mal kaybı ile deniz ve çevre kirliliği yaratacak, kültür ve
tabiat varlıklarına zarar verebilecek doğal afetlere ve deniz kazalarına karşı
tedbir alınması, boğazlarda güvenli geçişin sağlanması için tesisler kurmak
amacıyla, Bakanlar Kurulunca belirlenen yerlerdeki mülkiyeti Hazineye ait veya
Devletin hüküm ve tasarruf altındaki taşınmazlar Maliye Bakanlığınca,
Bakanlığın kullanımına tahsis edilir. Tahsisle ilgili imar planları ve her
türlü projeler Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca tasdik edilir ve inşaat
ruhsatları bu Bakanlık tarafından verilir.
(2) Birinci fıkrada belirtilen tesis ve inşaatların
projelendirilmesi ve yapımında 3/5/1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanunu,
18/11/1983 tarihli ve 2960 sayılı Boğaziçi Kanunu, 12/3/1982 tarihli ve 2634
sayılı Turizmi Teşvik Kanunu ve 17/2/2000 tarihli ve 4533 sayılı Gelibolu
Yarımadası Tarihi Milli Parkı Kanunu hükümleri uygulanmaz.
(3) Bu madde kapsamındaki tahsis ve imar planlarının tasdikinden
önce Kültür ve Turizm Bakanlığının uygun görüşü alınır.
MADDE 43- (1) Türk
Uluslararası Gemi Siciline tescilli olanlar ve Milli Gemi Siciline tescili
zorunlu olanlar dışındaki ticari veya özel kullanıma mahsus gemi, deniz ve içsu
araçlarının malikleri veya işletenleri; söz konusu gemi, deniz ve içsu
araçlarını bağlama kütüğüne kaydettirmek zorundadırlar.
(2) Bağlama kütüğüne kayda ilişkin usul ve esaslar ile yapılacak
iş ve işlemlerin nasıl ve kimler tarafından yürütüleceği yönetmelikle
belirlenir.
MADDE 44-(1) 9/4/1987 tarihli ve
3348 sayılı Ulaştırma Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile
10/8/1993 tarihli ve 491 sayılı Denizcilik Müsteşarlığının Kuruluş ve Görevleri
Hakkında Kanun Hükmünde Kararname yürürlükten kaldırılmıştır.
(2) 13/12/1983 tarihli ve 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında
Kanun Hükmünde Kararnamenin eki (I) sayılı cetvelin Ulaştırma Bakanlığı ile
Denizcilik Müsteşarlığına ait bölümleri çıkarılmış ve ekli (1) sayılı listede
yer alan kadrolar ihdas edilerek 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin eki (I)
sayılı cetvele Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı bölümü olarak
eklenmiştir.
(3) 27/9/1984 tarihli ve 3046 sayılı Kanunun eki cetvelde yer alan
'21. Ulaştırma Bakanlığı' ibaresi '21. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme
Bakanlığı' şeklinde değiştirilmiştir.
(4) 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve
Kontrol Kanununa ekli (I) sayılı cetvelin 17 nci sırası 'Ulaştırma, Denizcilik
ve Haberleşme Bakanlığı' şeklinde değiştirilmiş ve aynı cetvelin '41)
Denizcilik Müsteşarlığı' sırası yürürlükten kaldırılmıştır.
(5) 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun;
a) 36 ncı maddesinin 'Ortak Hükümler' bölümünün (A) fıkrasının
(11) numaralı bendine 'Ulaştırma ve Haberleşme Uzman Yardımcıları,' ibaresinden
sonra gelmek üzere 'Havacılık ve Uzay Teknolojileri Uzman Yardımcıları,' ve
'Ulaştırma ve Haberleşme Uzmanlığına,' ibaresinden sonra gelmek üzere
'Havacılık ve Uzay Teknolojileri Uzmanlığına,' ibareleri eklenmiştir.
b) 152 nci maddesinin 'II-Tazminatlar' kısmının 'A-Özel Hizmet
Tazminatı' bölümünün (i) bendinde yer alan 'Ulaştırma ve Haberleşme Uzmanları,'
ve 'Denizcilik Uzmanları,' ibareleri yürürlükten kaldırılmış ve anılan bölümün
(h) bendine 'Sosyal Güvenlik Uzmanları,' ibaresinden sonra gelmek üzere
'Ulaştırma ve Haberleşme Uzmanları,', 'Havacılık ve Uzay Teknolojileri
Uzmanları,' ve 'Denizcilik Uzmanları,' ibareleri eklenmiştir.
c) Eki (I) sayılı Ek Gösterge Cetvelinin 'I-Genel İdare Hizmetleri
Sınıfı' bölümünün;
1) (d) bendine 'Kalkınma Araştırmaları Merkezi Başkanı,'
ibaresinden sonra gelmek üzere 'Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme
Araştırmaları Merkezi Başkanı,' ibaresi eklenmiştir.
2) (h) bendinde yer alan 'Ulaştırma ve Haberleşme Uzmanları,' ve
'Denizcilik Uzmanları,' ibareleri yürürlükten kaldırılmış ve anılan bölümün (g)
bendine 'Sosyal Güvenlik Uzmanları,' ibaresinden sonra gelmek üzere 'Ulaştırma
ve Haberleşme Uzmanları,', 'Havacılık ve Uzay Teknolojileri Uzmanları,' ve
'Denizcilik Uzmanları,' ibareleri eklenmiştir.
(6) Mevzuatta;
a) 9/4/1987 tarihli ve 3348 sayılı Ulaştırma Bakanlığının Teşkilat
ve Görevleri Hakkında Kanun ile 10/8/1993 tarihli ve 491 sayılı Denizcilik
Müsteşarlığının Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye
yapılan atıflar bu Kanun Hükmünde Kararnameye,
b) Ulaştırma Bakanlığına ve Denizcilik Müsteşarlığına yapılan
atıflar Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığına,
c) Ulaştırma Bakanına veya Denizcilik Müsteşarlığının bağlı olduğu
Bakana yapılan atıflar Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanına,
ç) Ulaştırma Bakanlığı Müsteşarı ile Denizcilik Müsteşarına
yapılan atıflar Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Müsteşarına,
yapılmış sayılır.
GEÇİCİ MADDE 1- (1) Bu Kanun
Hükmünde Kararnamenin yayımı tarihinde Ulaştırma Bakanlığı ile Denizcilik
Müsteşarlığının merkez ve taşra teşkilatına ait her türlü varlık, taşınır,
araç, gereç, malzeme, demirbaş ve taşıtlar, borç ve alacaklar, yazılı ve
elektronik ortamdaki kayıtlar ve diğer dokümanlar ile kadro ve pozisyonlarda
bulunan personel, hiçbir işleme gerek kalmaksızın Ulaştırma, Denizcilik ve
Haberleşme Bakanlığına devredilmiş sayılır. Mülkiyeti Hazineye ait veya
Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmazlardan Maliye Bakanlığınca
Ulaştırma Bakanlığı ile Denizcilik Müsteşarlığına tahsis edilmiş taşınmazlar
hiçbir işleme gerek kalmaksızın tahsis amacında kullanılmak üzere Ulaştırma,
Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığına tahsis edilmiş sayılır.
(2) Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının 2011 mali
yılı harcamaları, 6091 sayılı 2011 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununa
istinaden Maliye Bakanlığınca yeni bir düzenleme yapılıncaya kadar, Ulaştırma
Bakanlığı ve Denizcilik Müsteşarlığının 2011 yılı bütçesinde yer alan bütçe
ödeneklerinden karşılanır.
(3) Ulaştırma Bakanlığı ile Denizcilik Müsteşarlığının
bünyelerinde bulunan ve işletilen Döner Sermaye İşletmelerine ait her türlü
varlık, taşınır ve taşınmaz, araç, gereç, malzeme, demirbaş ve taşıtlar, borç
ve alacaklar, yazılı ve elektronik ortamdaki kayıtlar ve diğer dokümanlar ile
kadro ve pozisyonlarda bulunan personel, mevcut kadro ve unvanlarıyla başkaca
bir işleme gerek kalmaksızın bu Kanun Hükmünde Kararname ile kurulan Ulaştırma,
Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Döner Sermaye İşletmesine devredilir ve
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Döner Sermaye İşletmesi olarak
faaliyetlerine devam eder.
(4) Bakanlığın teşkilatlanması sebebiyle teşkilat, görev,
personel, kadro, demirbaş devri ve benzeri hususlarda ortaya çıkabilecek
sorunları gidermeye Bakan yetkilidir.
GEÇİCİ MADDE 2- (1) Bu Kanun
Hükmünde Kararnamenin yayımı tarihinde Denizcilik Müsteşarlığında; Gemi Sörvey
Kurulu Uzmanı olarak görev yapan personel Bakanlık için ihdas edilmiş olan Gemi
Sürvey Uzmanı kadrolarına, denetleme şefi ve denetleme memuru olarak görev
yapan personel ise Bakanlık için ihdas edilmiş olan sırasıyla şef ve memur
kadrolarına halen bulundukları kadro dereceleriyle başka bir işleme gerek
kalmaksızın atanmış sayılırlar.
(2) Ulaştırma Bakanlığı merkez teşkilatında; Müsteşar, Müsteşar
Yardımcısı, Kara Ulaştırması Genel Müdürü, Haberleşme Genel Müdürü, Teftiş
Kurulu Başkanı, I. Hukuk Müşaviri, Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi Başkanı,
Dış İlişkiler Dairesi Başkanı, İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanı, Personel
Dairesi Başkanı, Eğitim Dairesi Başkanı, Tarife ve Ticaret Dairesi Başkanı,
Bağlı ve İlgili Kuruluşlar Dairesi Başkanı, Genel Müdür Yardımcısı, Basın ve
Halkla İlişkiler Müşaviri, Daire Başkanı unvanlı kadrolarda bulunanlar ile
taşra teşkilatında Bölge Müdürü unvanlı kadrolarda bulunanların görevleri bu
Kanun Hükmünde Kararnamenin yayımı tarihinde sona erer. Bu fıkra uyarınca
görevleri sona erenler ekli (2) sayılı liste ile merkez teşkilatı için ihdas
edilen Bakanlık Müşaviri kadrolarına halen bulundukları kadro dereceleriyle
atanmış sayılırlar.
(3) Denizcilik Müsteşarlığı merkez teşkilatında; Müsteşar,
Müsteşar Yardımcısı, Deniz Ulaştırması Genel Müdürü, Deniz Ticareti Genel
Müdürü, Gemi İnşa ve Tersaneler Genel Müdürü, Teftiş Kurulu Başkanı, Deniz
İşleri Başkanı, Strateji Geliştirme Dairesi Başkanı, Dış İlişkiler Dairesi
Başkanı, Personel ve Eğitim Dairesi Başkanı, İdari ve Mali İşler Dairesi
Başkanı, Muhabere ve Elektronik Dairesi Başkanı, Genel Müdür Yardımcısı,
Müsteşarlık Müşaviri, Daire Başkanı unvanlı kadrolarda bulunanlar ile taşra
teşkilatında Bölge Müdürü ve Gemi Sörvey Kurulu Başkanı unvanlı kadrolarda
bulunanların görevleri bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yayımı tarihinde sona
erer. Bu fıkra uyarınca görevleri sona erenler ekli (2) sayılı liste ile merkez
teşkilatı için ihdas edilen Bakanlık Müşaviri kadrolarına halen bulundukları
kadro dereceleriyle atanmış sayılırlar.
(4) İkinci ve üçüncü fıkralar uyarınca ihdas edilen Bakanlık
Müşaviri kadroları, herhangi bir sebeple boşalması halinde hiçbir işleme gerek
kalmaksızın iptal edilmiş sayılır. Bu şekilde atanan Bakanlık Müşavirleri,
Bakanın uygun göreceği merkez veya taşra teşkilatına ait birimlerde
çalıştırılabilir.
(5) Ulaştırma Bakanlığı merkez teşkilatında; APK Uzmanı ve Savunma
Sekreteri unvanlı kadrolarda bulunanların görevleri bu Kanun Hükmünde
Kararnamenin yayımı tarihinde sona erer. Bu fıkra uyarınca görevleri sona
erenler ekli (2) sayılı liste ile merkez teşkilatı için ihdas edilen Araştırmacı
kadrolarına halen bulundukları kadro dereceleriyle atanmış sayılırlar.
(6) Ulaştırma Bakanlığı taşra teşkilatında; Bölge Müdür Yardımcısı
unvanlı kadroda bulunanların görevleri bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yayımı
tarihinde sona erer. Bu fıkra uyarınca görevleri sona erenler ekli (2) sayılı
liste ile taşra teşkilatı için ihdas edilen Araştırmacı kadrolarına halen
bulundukları kadro dereceleriyle atanmış sayılırlar.
(7) Denizcilik Müsteşarlığı taşra teşkilatında; Bölge Müdür
Yardımcısı, Liman Başkanı unvanlı kadrolarda bulunanların görevleri bu Kanun
Hükmünde Kararnamenin yayımı tarihinde sona erer. Bu fıkra uyarınca görevleri
sona erenler ekli (2) sayılı liste ile taşra teşkilatı için ihdas edilen
Araştırmacı kadrolarına halen bulundukları kadro dereceleriyle atanmış
sayılırlar.
(8) Beşinci, altıncı ve yedinci fıkralar uyarınca ihdas edilen
Araştırmacı kadroları, herhangi bir sebeple boşalması halinde hiçbir işleme
gerek kalmaksızın iptal edilmiş sayılır. Bu şekilde atanan Araştırmacılar,
Bakanın uygun göreceği merkez veya taşra teşkilatına ait birimlerde
çalıştırılabilir.
(9) Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yayımı tarihinde Ulaştırma
Bakanlığı ile Denizcilik Müsteşarlığı kadrolarında bulunanlardan birinci,
ikinci, üçüncü, beşinci, altıncı ve yedinci fıkralarda belirtilenler dışında
kalanlar, Bakanlık için ihdas edilen aynı unvanlı kadrolara halen bulundukları
kadro dereceleriyle başkaca bir işleme gerek kalmaksızın atanmış sayılırlar.
(10) Yukarıdaki fıkralarda sayılanlar hariç olmak üzere kadro
unvanları değişenler veya kaldırılanlar ise altı ay içerisinde Bakanlıkta kazanılmış
hak aylık derecelerine uygun başka bir kadroya atanırlar. Bunlar, atama işlemi
yapılıncaya kadar Bakanlıkça ihtiyaç duyulan işlerde görevlendirilir ve yeni
bir kadroya atanıncaya kadar eski kadrolarına ait aylık, ek gösterge, her türlü
zam ve tazminatları ile diğer mali haklarını almaya devam ederler.
(11) Ulaştırma Bakanlığı ve Denizcilik Müsteşarlığında 657 sayılı
Kanunun 4 üncü maddesinin (B) fıkrasına göre istihdam edilen sözleşmeli
personel ile 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununa göre istihdam edilen
sürekli işçi kadrolarında bulunan personel pozisyon ve kadrolarıyla birlikte
Bakanlığa devredilmiştir. Ulaştırma Bakanlığı ve Denizcilik Müsteşarlığı adına
vizeli boş sözleşmeli personel ile sürekli işçi kadroları başka bir işleme
gerek kalmaksızın Bakanlık adına vize edilmiş sayılır.
(12) Bu madde uyarınca atanan veya atanmış sayılan personelin yeni
kadrolarına atandıkları veya atanmış sayıldıkları tarih itibarıyla eski
kadrolarına ilişkin olarak en son ayda aldıkları sözleşme ücreti, aylık, ek
gösterge, ikramiye (bir aya isabet eden net tutarı), her türlü zam ve
tazminatları, makam tazminatı, temsil tazminatı, görev tazminatı, ek ücret, ek
ödeme ve benzeri adlarla yapılan her türlü ödemelerin (ilgili mevzuatı uyarınca
fiili çalışmaya bağlı fazla mesai ücreti hariç) toplam net tutarının (bu tutar
sabit bir değer olarak esas alınır); yeni atandıkları kadrolara ilişkin olarak
yapılan sözleşme ücreti, aylık, ek gösterge, ikramiye (bir aya isabet eden net
tutarı), her türlü zam ve tazminatları, makam tazminatı, temsil tazminatı,
görev tazminatı, ek ücret, ek ödeme ve benzeri adlarla yapılan her türlü
ödemelerin (ilgili mevzuatı uyarınca fiili çalışmaya bağlı fazla mesai ücreti
hariç) toplam net tutarından fazla olması halinde aradaki fark tutarı, herhangi
bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın fark kapanıncaya kadar ayrıca
tazminat olarak ödenir. Atandıkları veya atanmış sayıldıkları kadro
unvanlarında isteğe bağlı olarak herhangi bir değişiklik olanlarla kendi
istekleriyle başka kurumlara atananlara fark tazminatı ödenmesine son verilir.
(13) Personelin, bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yürürlüğe girdiği
tarihe kadar, Ulaştırma Bakanlığı ile Denizcilik Müsteşarlığında geçen
hizmetleri Bakanlıkta geçmiş sayılır.
(14)Maliye Bakanlığı uhdesinde Hazine Avukatları tarafından
Ulaştırma Bakanlığı ile Denizcilik Müsteşarlığını temsilen takip edilmekte olan
dava ve icra takiplerine ilişkin dosyalar, Maliye Bakanlığı ve Bakanlıkça
müştereken belirlenecek esaslara göre bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yayımı
tarihinden itibaren bir yıl içerisinde Bakanlığa devredilir. Bu şekilde
devredilen dava ve icra takipleriyle ilgili olarak devir tarihine kadar
yapılmış her türlü işlem Bakanlık adına yapılmış sayılır.
(15) Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin yayımı tarihinden itibaren
altı ay içerisinde; Bakanlığın merkez ve taşra teşkilatına tahsis edilen
kadroların ilk dağıtımını yapmaya Bakan yetkilidir. Bakan tarafından yapılan
ilk dağıtım bir ay içerisinde ilgili Bakanlık ve kuruluşlara bildirilir. Bakan
tarafından yapılan ilk dağıtım sonrası kadro tahsis ve tenkisine ilişkin
hususlar ilgili mevzuat çerçevesinde gerçekleştirilir.
GEÇİCİ MADDE 3- (1) Bu Kanun Hükmünde
Kararname ile kurulan Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
teşkilatlanıncaya kadar, Bakanlığın merkez ve taşra teşkilatında değişen veya
yeni kurulan birimlere verilen görevler ve hizmetler, Ulaştırma Bakanlığı ile
Denizcilik Müsteşarlığının mevcut personeli eliyle yürütülmeye devam olunur.
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı teşkilat ve kadrolarını en geç
altı ay içinde bu Kanun Hükmünde Kararnameye uygun hale getirir.
GEÇİCİ MADDE 4- (1) Bu Kanun Hükmünde
Kararnamenin yayımı tarihinden itibaren bir yıl süreyle 190 sayılı Kanun
Hükmünde Kararnamenin 9 uncu maddesindeki sınırlamalara bağlı olmaksızın boş
kadrolarda sınıf, unvan ve derece, dolu kadrolarda derece değişikliği yapmaya
Bakanlar Kurulu yetkilidir.
GEÇİCİ MADDE 5- (1) Büyükşehir
belediyelerinin 13/7/2010 tarihi itibarıyla yapımı devam etmekte olan şehir içi
raylı ulaşım sistemleri ve metro projeleri, Bakanlıkça devralınabilir.
(2) Bakanlar Kurulunca devralınabileceğine karar verilen her bir
proje bakımından ayrı ayrı geçerli olmak üzere, yüklenicilerin belediyelerle
akdedilmiş bulunan sözleşmeleri ile aynı şartlarda işi yürütmeye yazılı olarak
muvafakat etmeleri kaydı ile Bakanlık; söz konusu projelerin mevcut
sözleşmeleri ile devralınmasına da karar verebilir.
(3) Devir alım ve yapımı tamamlanmış olanlarının devir işlemleri,
bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 15 inci maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi
ve ikinci fıkrasında belirtilen hükümler çerçevesinde düzenlenecek protokoller
ile gerçekleştirilir.
(4) Devir konusunda belediyelerle yapılacak protokoller ile
belediyelerin yüklenicilerle yapmış bulundukları sözleşmelerin Bakanlıkça
devralınması amacı ile Bakanlık ile yükleniciler arasında yapılacak sözleşmeler
ve bu devirlerle ilgili yapılacak diğer işlemler damga vergisi ve harçlardan
müstesnadır.
GEÇİCİ MADDE 6- (1) Bu Kanun
Hükmünde Kararnamenin yayımı tarihinde 40 ıncı madde kapsamında Bilgi
Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından Bakanlık merkez muhasebe birimine
aktarılmış tutarları, aynı madde kapsamında Bakanlık bütçesine ödenek
kaydetmeye Bakan yetkilidir.
GEÇİCİ MADDE 7- (1) Bakanlıkça
karayolu taşımacılık faaliyetleriyle ilgili olarak verilmiş yetki belgelerinin
31/12/2013 tarihine kadar yenilenmesi halinde, yenilenme ücretleri güncel tam
ücretin %5'i olarak uygulanır.
GEÇİCİ MADDE 8- (1) Bu Kanun
Hükmünde Kararname uyarınca yürürlüğe konulması gereken idari düzenlemeler
yürürlüğe girinceye kadar, mevcut tüzük, yönetmelik, tebliğ ve benzeri idari
düzenlemelerin bu Kanun Hükmünde Kararnameye aykırı olmayan hükümlerinin
uygulanmasına devam edilir.
(2) Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 8 inci, 10 uncu ve 14 üncü
maddelerinde yer alan hizmet birimlerinin görevleriyle ilgili ilk defa
yürürlüğe konulacak idari düzenlemeler onsekiz ay, diğer hizmet birimlerinin
görevleriyle ilgili ilk defa yürürlüğe konulacak idari düzenlemeler ise bir yıl
içinde yürürlüğe konulur.
(3) Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 8 inci maddesinde yer alan
Demiryolu Düzenleme Genel Müdürlüğünün demiryolu sektörünün serbestleşmesiyle
ilişkili görevleriyle ilgili hükümler, demiryolu sektörünün tekel niteliğinin
kaldırılmasına yönelik düzenlemelerin yürürlüğe girmesini müteakip uygulanır.
MADDE 45- (1) Bu Kanun
Hükmünde Kararname yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 46- (1) Bu Kanun
Hükmünde Kararname hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
(I) SAYILI CETVEL
BAKANLIK MERKEZ TEŞKİLATI
Müsteşar
|
Müsteşar
Yardımcısı
|
Hizmet
Birimleri
|
Müsteşar
|
Müsteşar
Yardımcısı
|
1)
Karayolu Düzenleme Genel Müdürlüğü
|
|
Müsteşar
Yardımcısı
|
2)
Demiryolu Düzenleme Genel Müdürlüğü
|
|
Müsteşar
Yardımcısı
|
3)
Deniz ve İçsular Düzenleme Genel Müdürlüğü
|
|
Müsteşar
Yardımcısı
|
4)
Tehlikeli Mal ve Kombine Taşımacılık Düzenleme Genel Müdürlüğü
|
|
Müsteşar
Yardımcısı
|
5)
Deniz Ticareti Genel Müdürlüğü
|
|
|
6)
Tersaneler ve Kıyı Yapıları Genel Müdürlüğü
|
|
|
7)
Haberleşme Genel Müdürlüğü
|
|
|
8) Havacılık
ve Uzay Teknolojileri Genel Müdürlüğü
|
|
|
9)
Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü
|
|
|
10)
Dış İlişkiler ve Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü
|
|
|
11)
Denetim Hizmetleri Başkanlığı
|
|
|
12) Strateji
Geliştirme Başkanlığı
|
|
|
13)
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Araştırmaları Merkezi Başkanlığı
|
|
|
14)
Hukuk Müşavirliği
|
|
|
15)
Döner Sermaye İşletme Dairesi Başkanlığı
|
|
|
16)
Personel ve Eğitim Dairesi Başkanlığı
|
|
|
17)
Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı
|
|
|
18)
Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı
|
|
|
19)
Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği
|
|
|
20)
Özel Kalem Müdürlüğü
|
(2) SAYILI CETVEL
BAKANLIK TAŞRA TEŞKİLATI
BÖLGE MÜDÜRLÜKLERİ
Adı
|
Bölge
Merkezi
|
Bağlı
İller
|
I.
Bölge Müdürlüğü
|
İstanbul
|
Edirne,
Kırklareli, Kocaeli, Tekirdağ
|
II.
Bölge Müdürlüğü
|
Ankara
|
Aksaray,
Çankırı, Eskişehir, Kayseri,Kırıkkale, Kırşehir, Konya, Nevşehir
|
III.
Bölge Müdürlüğü
|
İzmir
|
Aydın,
Denizli, Manisa, Muğla, Uşak
|
IV.
Bölge Müdürlüğü
|
Bursa
|
Balıkesir,
Bilecik, Çanakkale, Kütahya, Yalova
|
V.
Bölge Müdürlüğü
|
Adana
|
Hatay,
Karaman, Mersin, Niğde
|
VI.
Bölge Müdürlüğü
|
Antalya
|
Afyon,
Burdur, Isparta
|
VII.
Bölge Müdürlüğü
|
Gaziantep
|
Adıyaman,
Kahramanmaraş, Kilis, Osmaniye, Şanlıurfa
|
VIII.
Bölge Müdürlüğü
|
Diyarbakır
|
Batman,
Bitlis, Elazığ, Hakkari, Mardin, Siirt, Şırnak, Van
|
IX.
Bölge Müdürlüğü
|
Samsun
|
Amasya,
Çorum, Ordu, Sinop
|
X.
Bölge Müdürlüğü
|
Erzurum
|
Ağrı,
Ardahan, Bayburt, Bingöl, Erzincan, Iğdır, Kars, Muş, Tunceli
|
XI.
Bölge Müdürlüğü
|
Trabzon
|
Artvin,
Giresun, Gümüşhane, Rize
|
XII.
Bölge Müdürlüğü
|
Sivas
|
Malatya,
Tokat, Yozgat
|
XIII.
Bölge Müdürlüğü
|
Bolu
|
Bartın,
Düzce, Karabük, Kastamonu, Sakarya, Zonguldak
|
DENİZDİBİ TARAMA BAŞMÜHENDİSLİKLERİ
Sırası
|
Merkezi
|
Adı
|
1
|
İstanbul
|
İstanbul
Denizdibi Tarama Başmühendisliği
|
2
|
İzmir
|
İzmir
Denizdibi Tarama Başmühendisliği
|
3
|
Samsun
|
Samsun
Denizdibi Tarama Başmühendisliği
|
LİMAN BAŞKANLIKLARI
Sırası
|
Merkezi
|
Adı
|
1
|
İstanbul
|
İstanbul
Liman Başkanlığı
|
2
|
İzmit
|
İzmit
Liman Başkanlığı
|
3
|
Tekirdağ
|
Tekirdağ
Liman Başkanlığı
|
4
|
Zonguldak
|
Zonguldak
Liman Başkanlığı
|
5
|
Kdz.
Ereğli
|
Kdz.Ereğli
Liman Başkanlığı
|
6
|
Silivri
|
Silivri
Liman Başkanlığı
|
7
|
Enez
|
Enez
Liman Başkanlığı
|
8
|
Ambarlı
|
Ambarlı
Liman Başkanlığı
|
9
|
İğneada
|
İğneada
Liman Başkanlığı
|
10
|
Yalova
|
Yalova
Liman Başkanlığı
|
11
|
Karasu
|
Karasu
Liman Başkanlığı
|
12
|
Kefken
|
Kefken
Liman Başkanlığı
|
13
|
Şile
|
Şile
Liman Başkanlığı
|
14
|
Tuzla
|
Tuzla
Liman Başkanlığı
|
15
|
Çanakkale
|
Çanakkale
Liman Başkanlığı
|
16
|
Ayvalık
|
Ayvalık
Liman Başkanlığı
|
17
|
Bandırma
|
Bandırma
Liman Başkanlığı
|
18
|
Bozcaada
|
Bozcaada
Liman Başkanlığı
|
19
|
Edremit
|
Edremit
Liman Başkanlığı
|
20
|
Erdek
|
Erdek
Liman Başkanlığı
|
21
|
Gelibolu
|
Gelibolu
Liman Başkanlığı
|
22
|
Gemlik
|
Gemlik
Liman Başkanlığı
|
23
|
Gökçeada
|
Gökçeada
Liman Başkanlığı
|
24
|
Karabiga
|
Karabiga
Liman Başkanlığı
|
25
|
Mudanya
|
Mudanya
Liman Başkanlığı
|
26
|
Marmara
Adası
|
Marmara
Adası Liman Başkanlığı
|
27
|
İzmir
|
İzmir
Liman Başkanlığı
|
28
|
Aliağa
|
Aliağa
Liman Başkanlığı
|
29
|
Bodrum
|
Bodrum
Liman Başkanlığı
|
30
|
Çeşme
|
Çeşme
Liman Başkanlığı
|
31
|
Dikili
|
Dikili
Liman Başkanlığı
|
32
|
Foça
|
Foça
Liman Başkanlığı
|
33
|
Marmaris
|
Marmaris
Liman Başkanlığı
|
34
|
Göcek
|
Göcek
Liman Başkanlığı
|
35
|
Fethiye
|
Fethiye
Liman Başkanlığı
|
36
|
Güllük
|
Güllük
Liman Başkanlığı
|
37
|
Datça
|
Datça
Liman Başkanlığı
|
38
|
Kuşadası
|
Kuşadası
Liman Başkanlığı
|
39
|
Antalya
|
Antalya
Liman Başkalığı
|
40
|
Alanya
|
Alanya
Liman Başkanlığı
|
41
|
Kemer
|
Kemer
Liman Başkanlığı
|
42
|
Finike
|
Finike
Liman Başkanlığı
|
43
|
Kaş
|
Kaş
Liman Başkanlığı
|
44
|
Samsun
|
Samsun
Liman Başkanlığı
|
45
|
Ordu
|
Ordu
Liman Başkanlığı
|
46
|
Fatsa
|
Fatsa
Liman Başkanlığı
|
47
|
Ünye
|
Ünye
Liman Başkanlığı
|
48
|
Sinop
|
Sinop
Liman Başkanlığı
|
49
|
Ayancık
|
Ayancık
Liman Başkanlığı
|
50
|
İnebolu
|
İnebolu
Liman Başkanlığı
|
51
|
Cide
|
Cide
Liman Başkanlığı
|
52
|
Amasra
|
Amasra
Liman Başkanlığı
|
53
|
Bartın
|
Bartın
Liman Başkanlığı
|
54
|
Gerze
|
Gerze
Liman Başkanlığı
|
55
|
Mersin
|
Mersin
Liman Başkanlığı
|
56
|
İskenderun
|
İskenderun
Liman Başkanlığı
|
57
|
Ceyhan
|
Botaş
Liman Başkanlığı
|
58
|
Taşucu
|
Taşucu
Liman Başkanlığı
|
59
|
Anamur
|
Anamur
Liman Başkanlığı
|
60
|
Trabzon
|
Trabzon
Liman Başkanlığı
|
61
|
Vakfıkebir
|
Vakfıkebir
Liman Başkanlığı
|
62
|
Sürmene
|
Sürmene
Liman Başkanlığı
|
63
|
Rize
|
Rize
Liman Başkanlığı
|
64
|
Giresun
|
Giresun
Liman Başkanlığı
|
65
|
Tirebolu
|
Tirebolu
Liman Başkanlığı
|
66
|
Görele
|
Görele
Liman Başkanlığı
|
67
|
Pazar
|
Pazar
Liman Başkanlığı.
|
68
|
Hopa
|
Hopa
Liman Başkanlığı
|
69
|
Tatvan
|
Tatvan
Liman Başkanlığı
|
70
|
Fırat
|
Fırat
Liman Başkanlığı
|
(1) SAYILI LİSTE
KURUMU: ULAŞTIRMA, DENİZCİLİK VE
HABERLEŞME BAKANLIĞI
TEŞKİLATI : MERKEZ
İHDAS EDİLEN KADROLARIN
Sınıfı
|
Unvanı
|
Derecesi
|
Serbest
kadro adedi
|
Toplam
|
GİH
|
Bakan
Yardımcısı
|
1
|
1
|
1
|
GİH
|
Müsteşar
|
1
|
1
|
1
|
GİH
|
Müsteşar
Yardımcısı
|
1
|
5
|
5
|
GİH
|
Bakanlık
Müşaviri
|
1
|
30
|
30
|
GİH
|
Karayolu
Düzenleme Genel Müdürü
|
1
|
1
|
1
|
GİH
|
Demiryolu
Düzenleme Genel Müdürü
|
1
|
1
|
1
|
GİH
|
Deniz
ve İçsular Düzenleme Genel Müdürü
|
1
|
1
|
1
|
GİH
|
Tehlikeli
Mal ve Kombine Taşımacılık Düzenleme Genel Müdürü
|
1
|
1
|
1
|
GİH
|
Deniz
Ticareti Genel Müdürü
|
1
|
1
|
1
|
GİH
|
Tersaneler
ve Kıyı Yapıları Genel Müdürü
|
1
|
1
|
1
|
GİH
|
Haberleşme
Genel Müdürü
|
1
|
1
|
1
|
GİH
|
Havacılık
ve Uzay Teknolojileri Genel Müdürü
|
1
|
1
|
1
|
GİH
|
Altyapı
Yatırımları Genel Müdürü
|
1
|
1
|
1
|
GİH
|
Dış
İlişkiler ve Avrupa Birliği Genel Müdürü
|
1
|
1
|
1
|
GİH
|
Denetim
Hizmetleri Başkanı
|
1
|
1
|
1
|
GİH
|
Strateji
Geliştirme Başkanı
|
1
|
1
|
1
|
GİH
|
Ulaştırma,
Denizcilik ve Haberleşme Araştırmaları Merkezi Başkanı
|
1
|
1
|
1
|
GİH
|
Döner
Sermaye İşletme Dairesi Başkanı
|
1
|
1
|
1
|
GİH
|
Personel
ve Eğitim Dairesi Başkanı
|
1
|
1
|
1
|
GİH
|
Bilgi
İşlem Dairesi Başkanı
|
1
|
1
|
1
|
GİH
|
Destek
Hizmetleri Dairesi Başkanı
|
1
|
1
|
1
|
GİH
|
1.
Hukuk Müşaviri
|
1
|
1
|
1
|
GİH
|
Basın
ve Halkla İlişkiler Müşaviri
|
1
|
1
|
1
|
GİH
|
Özel
Kalem Müdürü
|
1
|
1
|
1
|
GİH
|
Genel
Müdür Yardımcısı
|
1
|
21
|
21
|
GİH
|
Daire
Başkanı
|
1
|
68
|
68
|
GİH
|
Şube
Müdürü
|
1
|
141
|
141
|
GİH
|
Şef
|
3
|
68
|
68
|
GİH
|
Şef
|
5
|
67
|
67
|
GİH
|
Şef
|
6
|
1
|
1
|
GİH
|
Koruma
ve Güvenlik Şefi
|
5
|
3
|
3
|
GİH
|
Şef
(Ö)
|
3-5
|
12
|
12
|
GİH
|
Başmüfettiş
|
1
|
5
|
5
|
GİH
|
Müfettiş
|
1
|
6
|
6
|
GİH
|
Müfettiş
|
2
|
2
|
2
|
GİH
|
Müfettiş
|
3
|
2
|
2
|
GİH
|
Müfettiş
(Ö)
|
1-8
|
9
|
9
|
GİH
|
Müfettiş
Yardımcısı
|
8
|
11
|
11
|
GİH
|
İç
Denetçi
|
1
|
7
|
7
|
GİH
|
İç
Denetçi
|
3
|
3
|
3
|
GİH
|
İç
Denetçi
|
5
|
3
|
3
|
GİH
|
Hukuk
Müşaviri
|
1
|
6
|
6
|
GİH
|
Hukuk
Müşaviri
|
2
|
5
|
5
|
GİH
|
Hukuk
Müşaviri
|
3
|
4
|
4
|
AH
|
Avukat
|
1
|
1
|
1
|
AH
|
Avukat
|
4
|
2
|
2
|
AH
|
Avukat
|
5
|
2
|
2
|
AH
|
Avukat
|
6
|
3
|
3
|
GİH
|
Ulaştırma
ve Haberleşme Uzmanı
|
5
|
88
|
88
|
GİH
|
Havacılık
ve Uzay Teknolojileri Uzmanı
|
5
|
37
|
37
|
GİH
|
Denizcilik
Uzmanı
|
5
|
38
|
38
|
GİH
|
Ulaştırma
ve Haberleşme Uzman Yardımcısı
|
8
|
88
|
88
|
GİH
|
Havacılık
ve Uzay Teknolojileri Uzman Yardımcısı
|
8
|
37
|
37
|
GİH
|
Denizcilik
Uzman Yardımcısı
|
8
|
38
|
38
|
GİH
|
Avrupa
Birliği Uzmanı
|
1
|
2
|
2
|
GİH
|
Avrupa
Birliği Uzmanı
|
2
|
3
|
3
|
GİH
|
Avrupa
Birliği Uzmanı
|
3
|
2
|
2
|
GİH
|
Avrupa
Birliği Uzmanı
|
4
|
2
|
2
|
GİH
|
Avrupa
Birliği Uzmanı
|
5
|
16
|
16
|
GİH
|
Avrupa
Birliği Uzmanı
|
6
|
5
|
5
|
GİH
|
Avrupa
Birliği Uzman Yardımcısı
|
7
|
11
|
11
|
GİH
|
Avrupa
Birliği Uzman Yardımcısı
|
8
|
14
|
14
|
GİH
|
Avrupa
Birliği Uzman Yardımcısı
|
9
|
5
|
5
|
GİH
|
Uzman
|
4
|
15
|
15
|
GİH
|
Uzman
(Ö)
|
1-8
|
10
|
10
|
GİH
|
Müdür
(Ö)
|
1-3
|
5
|
5
|
GİH
|
Müdür
Yardımcısı (Ö)
|
1-5
|
5
|
5
|
GİH
|
Araştırmacı
|
8
|
10
|
10
|
GİH
|
Araştırmacı
(Ö)
|
1-8
|
30
|
30
|
GİH
|
Mali
Hizmetler Uzmanı
|
3
|
4
|
4
|
GİH
|
Mali
Hizmetler Uzmanı
|
4
|
4
|
4
|
GİH
|
Mali
Hizmetler Uzman Yardımcısı
|
8
|
4
|
4
|
GİH
|
Sivil
Savunma Uzmanı
|
1
|
3
|
3
|
GİH
|
Sivil
Savunma Uzmanı
|
9
|
1
|
1
|
GİH
|
Mütercim
|
2
|
9
|
9
|
GİH
|
Mütercim
|
6
|
9
|
9
|
GİH
|
Programcı
|
5
|
7
|
7
|
GİH
|
Programcı
|
7
|
7
|
7
|
GİH
|
Programcı
|
9
|
3
|
3
|
GİH
|
Çözümleyici
|
1
|
2
|
2
|
GİH
|
Çözümleyici
|
5
|
2
|
2
|
GİH
|
Çözümleyici
|
7
|
2
|
2
|
GİH
|
Raportör
|
5
|
1
|
1
|
TH
|
Gemi
Sürvey Uzmanı
|
2
|
10
|
10
|
TH
|
Gemi
Sürvey Uzmanı
|
4
|
10
|
10
|
TH
|
Gemi
Sürvey Uzmanı
|
6
|
10
|
10
|
TH
|
Mühendis
|
1
|
72
|
72
|
TH
|
Mühendis
|
2
|
24
|
24
|
TH
|
Mühendis
|
3
|
33
|
33
|
TH
|
Mühendis
|
4
|
29
|
29
|
TH
|
Mühendis
|
5
|
98
|
98
|
TH
|
Mühendis
|
6
|
31
|
31
|
TH
|
Mühendis
|
7
|
28
|
28
|
TH
|
Mühendis
|
8
|
24
|
24
|
TH
|
Mühendis
(Ö)
|
1-8
|
20
|
20
|
TH
|
Mimar
|
1
|
5
|
5
|
TH
|
Mimar
|
2
|
2
|
2
|
TH
|
Mimar
|
5
|
5
|
5
|
TH
|
Mimar
|
6
|
1
|
1
|
TH
|
Şehir
Plancısı
|
1
|
1
|
1
|
TH
|
Şehir
Plancısı
|
5
|
1
|
1
|
TH
|
Şehir
Plancısı
|
8
|
3
|
3
|
TH
|
Jeolog
|
8
|
5
|
5
|
TH
|
Jeofizikçi
|
8
|
5
|
5
|
TH
|
Kimyager
|
1
|
1
|
1
|
TH
|
Kimyager
|
8
|
4
|
4
|
TH
|
Fizikçi
|
5
|
1
|
1
|
TH
|
Matematikçi
|
1
|
2
|
2
|
TH
|
Matematikçi
|
3
|
2
|
2
|
TH
|
Ekonomist
|
1
|
1
|
1
|
TH
|
İstatistikçi
|
1
|
1
|
1
|
TH
|
İstatistikçi
|
5
|
3
|
3
|
TH
|
İstatistikçi
|
6
|
1
|
1
|
TH
|
İstatistikçi
|
8
|
16
|
16
|
TH
|
Tekniker
|
1
|
20
|
20
|
TH
|
Tekniker
|
2
|
2
|
2
|
TH
|
Tekniker
|
3
|
5
|
5
|
TH
|
Tekniker
|
5
|
1
|
1
|
TH
|
Tekniker
|
6
|
7
|
7
|
TH
|
Tekniker
|
7
|
16
|
16
|
TH
|
Tekniker
|
9
|
10
|
10
|
TH
|
Tekniker
(Ö)
|
1-9
|
20
|
20
|
TH
|
Teknisyen
|
3
|
28
|
28
|
TH
|
Teknisyen
|
4
|
7
|
7
|
TH
|
Teknisyen
|
5
|
7
|
7
|
TH
|
Teknisyen
|
6
|
4
|
4
|
TH
|
Teknisyen
|
7
|
4
|
4
|
TH
|
Teknisyen
|
8
|
3
|
3
|
TH
|
Teknisyen
|
9
|
3
|
3
|
TH
|
Teknisyen
(Ö)
|
3-12
|
10
|
10
|
TH
|
Teknik
Ressam
|
3
|
2
|
2
|
TH
|
Teknik
Ressam
|
12
|
2
|
2
|
GİH
|
Ayniyat
Saymanı
|
3
|
2
|
2
|
GİH
|
Memur
|
5
|
62
|
62
|
GİH
|
Memur
|
6
|
25
|
25
|
GİH
|
Memur
|
7
|
35
|
35
|
GİH
|
Memur
|
8
|
65
|
65
|
GİH
|
Memur
|
9
|
35
|
35
|
GİH
|
Memur
|
10
|
31
|
31
|
GİH
|
Bilgisayar
İşletmeni
|
3
|
4
|
4
|
GİH
|
Bilgisayar
İşletmeni
|
4
|
4
|
4
|
GİH
|
Bilgisayar
İşletmeni
|
5
|
10
|
10
|
GİH
|
Bilgisayar
İşletmeni
|
6
|
11
|
11
|
GİH
|
Bilgisayar
İşletmeni
|
7
|
11
|
11
|
GİH
|
Bilgisayar
İşletmeni
|
8
|
16
|
16
|
GİH
|
Bilgisayar
İşletmeni
|
9
|
11
|
11
|
GİH
|
Bilgisayar
İşletmeni
|
10
|
8
|
8
|
GİH
|
Veri
Hazırlama ve Kontrol İşletmeni
|
3
|
16
|
16
|
GİH
|
Veri
Hazırlama ve Kontrol İşletmeni
|
4
|
9
|
9
|
GİH
|
Veri
Hazırlama ve Kontrol İşletmeni
|
5
|
18
|
18
|
GİH
|
Veri
Hazırlama ve Kontrol İşletmeni
|
6
|
16
|
16
|
GİH
|
Veri
Hazırlama ve Kontrol İşletmeni
|
7
|
12
|
12
|
GİH
|
Veri
Hazırlama ve Kontrol İşletmeni
|
8
|
15
|
15
|
GİH
|
Veri
Hazırlama ve Kontrol İşletmeni
|
9
|
12
|
12
|
GİH
|
Veri
Hazırlama ve Kontrol İşletmeni
|
10
|
14
|
14
|
GİH
|
Koruma
ve Güvenlik Görevlisi
|
5
|
1
|
1
|
GİH
|
Koruma
ve Güvenlik Görevlisi
|
8
|
2
|
2
|
GİH
|
Koruma
ve Güvenlik Görevlisi
|
10
|
10
|
10
|
GİH
|
Şoför
|
7
|
3
|
3
|
SH
|
Daire
Tabibi
|
5
|
2
|
2
|
SH
|
Diyetisyen
|
8
|
1
|
1
|
SH
|
Biyolog
|
5
|
3
|
3
|
SH
|
Hemşire
|
1
|
1
|
1
|
SH
|
Hemşire
|
2
|
1
|
1
|
SH
|
Hemşire
|
3
|
2
|
2
|
YH
|
Teknisyen
Yardımcısı
|
5
|
2
|
2
|
YH
|
Hizmetli
|
5
|
3
|
3
|
YH
|
Hizmetli
|
7
|
1
|
1
|
YH
|
Hizmetli
|
9
|
1
|
1
|
YH
|
Kaloriferci
|
7
|
1
|
1
|
YH
|
Dağıtıcı
|
5
|
1
|
1
|
|
TOPLAM
|
|
2105
|
2105
|
KURUMU: ULAŞTIRMA, DENİZCİLİK VE
HABERLEŞME BAKANLIĞI
TEŞKİLATI: TAŞRA
İHDAS EDİLEN KADROLARIN
Sınıfı
|
Unvanı
|
Derecesi
|
Serbest
kadro adedi
|
Toplam
|
GİH
|
Bölge
Müdürü
|
1
|
14
|
14
|
GİH
|
Bölge
Müdür Yardımcısı
|
1
|
36
|
36
|
GİH
|
Şube
Müdürü
|
1
|
36
|
36
|
GİH
|
Şube
Müdürü
|
3
|
36
|
36
|
GİH
|
Liman
Başkanı
|
1
|
35
|
35
|
GİH
|
Liman
Başkanı
|
2
|
35
|
35
|
GİH
|
Liman
Başkan Yardımcısı
|
1
|
35
|
35
|
GİH
|
Liman
Başkan Yardımcısı
|
2
|
35
|
35
|
GİH
|
Gemi
Sürvey Kurulu Başkanı
|
1
|
7
|
7
|
GİH
|
Gemi
Adamı
|
3
|
3
|
3
|
GİH
|
Denizcilik
Uzmanı
|
5
|
65
|
65
|
GİH
|
Denizcilik
Uzman Yardımcısı
|
8
|
60
|
60
|
GİH
|
Şef
|
3
|
72
|
72
|
GİH
|
Şef
|
5
|
72
|
72
|
GİH
|
Müdür
(Ö)
|
1
|
1
|
1
|
GİH
|
Araştırmacı
(Ö)
|
1
|
25
|
25
|
GİH
|
Uzman
|
5
|
5
|
5
|
GİH
|
Uzman
(Ö)
|
1-8
|
8
|
8
|
GİH
|
Sivil
Savunma Uzmanı
|
3
|
1
|
1
|
GİH
|
Şef
(Ö)
|
3-5
|
14
|
14
|
AH
|
Avukat
|
8
|
28
|
28
|
GİH
|
Mütercim
|
8
|
4
|
4
|
TH
|
Kaptan
|
1
|
5
|
5
|
TH
|
Gemi
Sürvey Uzmanı
|
1
|
110
|
110
|
TH
|
Gemi
Sürvey Uzmanı
|
2
|
110
|
110
|
TH
|
Başmühendis
|
1
|
30
|
30
|
TH
|
Mühendis
|
1
|
86
|
86
|
TH
|
Mühendis
|
2
|
16
|
16
|
TH
|
Mühendis
|
3
|
18
|
18
|
TH
|
Mühendis
|
4
|
19
|
19
|
TH
|
Mühendis
|
5
|
41
|
41
|
TH
|
Mühendis
|
6
|
35
|
35
|
TH
|
Mühendis
|
7
|
35
|
35
|
TH
|
Mühendis
|
8
|
29
|
29
|
TH
|
Mühendis
(Ö)
|
1-8
|
11
|
11
|
TH
|
Mimar
|
1
|
3
|
3
|
TH
|
Mimar
|
4
|
3
|
3
|
TH
|
Mimar
|
5
|
5
|
5
|
TH
|
Mimar
|
8
|
4
|
4
|
TH
|
Şehir
Plancısı
|
5
|
1
|
1
|
TH
|
Şehir
Plancısı
|
8
|
12
|
12
|
TH
|
Matematikçi
|
5
|
1
|
1
|
TH
|
Tekniker
|
1
|
34
|
34
|
TH
|
Tekniker
|
2
|
11
|
11
|
TH
|
Tekniker
|
3
|
6
|
6
|
TH
|
Tekniker
|
6
|
4
|
4
|
TH
|
Tekniker
|
7
|
25
|
25
|
TH
|
Tekniker
|
8
|
16
|
16
|
TH
|
Tekniker
(Ö)
|
1-9
|
6
|
6
|
TH
|
Teknisyen
|
3
|
16
|
16
|
TH
|
Teknisyen
|
4
|
8
|
8
|
TH
|
Teknisyen
|
5
|
10
|
10
|
TH
|
Teknisyen
|
10
|
16
|
16
|
TH
|
Teknisyen
(Ö)
|
3-12
|
7
|
7
|
TH
|
Teknik
Ressam
|
5
|
1
|
1
|
TH
|
Sürveyan
|
5
|
2
|
2
|
GİH
|
Gemi
Trafik Başkontrolörü
|
1
|
30
|
30
|
GİH
|
Gemi
Trafik Kontrolörü
|
5
|
20
|
20
|
GİH
|
Gemi
Trafik Kontrolörü
|
7
|
20
|
20
|
GİH
|
Gemi
Trafik Kontrolörü
|
9
|
20
|
20
|
GİH
|
Memur
|
5
|
126
|
126
|
GİH
|
Memur
|
6
|
46
|
46
|
GİH
|
Memur
|
7
|
81
|
81
|
GİH
|
Memur
|
8
|
41
|
41
|
GİH
|
Memur
|
9
|
46
|
46
|
GİH
|
Memur
|
10
|
61
|
61
|
GİH
|
Memur
|
12
|
61
|
61
|
GİH
|
Bilgisayar
İşletmeni
|
3
|
6
|
6
|
GİH
|
Bilgisayar
İşletmeni
|
4
|
3
|
3
|
GİH
|
Bilgisayar
İşletmeni
|
5
|
10
|
10
|
GİH
|
Bilgisayar
İşletmeni
|
6
|
3
|
3
|
GİH
|
Bilgisayar
İşletmeni
|
7
|
3
|
3
|
GİH
|
Bilgisayar
İşletmeni
|
8
|
26
|
26
|
GİH
|
Bilgisayar
İşletmeni
|
9
|
3
|
3
|
GİH
|
Bilgisayar
İşletmeni
|
10
|
4
|
4
|
GİH
|
Veri
Hazırlama ve Kontrol İşletmeni
|
3
|
6
|
6
|
GİH
|
Veri
Hazırlama ve Kontrol İşletmeni
|
4
|
4
|
4
|
GİH
|
Veri
Hazırlama ve Kontrol İşletmeni
|
5
|
4
|
4
|
GİH
|
Veri
Hazırlama ve Kontrol İşletmeni
|
6
|
4
|
4
|
GİH
|
Veri
Hazırlama ve Kontrol İşletmeni
|
7
|
6
|
6
|
GİH
|
Veri
Hazırlama ve Kontrol İşletmeni
|
8
|
136
|
136
|
GİH
|
Veri
Hazırlama ve Kontrol İşletmeni
|
9
|
4
|
4
|
GİH
|
Veri
Hazırlama ve Kontrol İşletmeni
|
10
|
4
|
4
|
GİH
|
Veri
Hazırlama ve Kontrol İşletmeni
|
11
|
4
|
4
|
GİH
|
Koruma
ve Güvenlik Görevlisi
|
9
|
6
|
6
|
GİH
|
Koruma
ve Güvenlik Görevlisi
|
11
|
6
|
6
|
GİH
|
Şoför
|
5
|
7
|
7
|
SH
|
Daire
Tabibi
|
1
|
2
|
2
|
YH
|
Teknisyen
Yardımcısı
|
5
|
1
|
1
|
YH
|
Teknisyen
Yardımcısı
|
8
|
1
|
1
|
YH
|
Hizmetli
|
5
|
8
|
8
|
YH
|
Hizmetli
|
7
|
4
|
4
|
YH
|
Kaloriferci
|
5
|
2
|
2
|
YH
|
Bekçi
|
5
|
6
|
6
|
|
TOPLAM
|
|
2188
|
2188
|
(2) SAYILI LİSTE
KURUMU: ULAŞTIRMA, DENİZCİLİK VE
HABERLEŞME BAKANLIĞI
TEŞKİLATI: MERKEZ
İHDAS EDİLEN KADROLARIN
Sınıfı
|
Unvanı
|
Derecesi
|
Serbest
kadro adedi
|
Toplam
|
GİH
|
Bakanlık
Müşaviri
|
1
|
120
|
120
|
GİH
|
Araştırmacı
|
1
|
10
|
10
|
|
TOPLAM
|
|
130
|
130
|
KURUMU: ULAŞTIRMA, DENİZCİLİK VE
HABERLEŞME BAKANLIĞI
TEŞKİLATI: TAŞRA
İHDAS EDİLEN KADROLARIN
Sınıfı
|
Unvanı
|
Derecesi
|
Serbest
kadro adedi
|
Toplam
|
GİH
|
Araştırmacı
|
1
|
120
|
120
|
|
TOPLAM
|
|
120
|
120
|
B- Dayanılan Anayasa Kuralları
Dava dilekçesinde, Anayasa'nın Başlangıç'ı ile 2., 6., 7., 8.,
10., 11., 36., 87., 91., 123., 125., 127., 128. ve 163.maddelerine
dayanılmıştır.
III- İLK İNCELEME
A- Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 8. maddesi gereğince Serruh
KALELİ, Alparslan ALTAN, Fulya KANTARCIOĞLU, Mehmet ERTEN, Serdar ÖZGÜLDÜR,
Osman Alifeyyaz PAKSÜT, Zehra Ayla PERKTAŞ, Recep KÖMÜRCÜ, Burhan ÜSTÜN, Engin
YILDIRIM, Nuri NECİPOĞLU, Hicabi DURSUN, Celal Mümtaz AKINCI ve Erdal TERCAN'ın
katılımlarıyla 12.1.2012 gününde yapılan ilk inceleme toplantısında öncelikle
Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim KILIÇ hakkındaki reddi hâkim talebi
görüşülmüştür.
Dava dilekçesinde, Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim KILIÇ'ın,
kamuoyunda Wikileaks belgeleri olarak bilinen ve bir internet sitesinde yer alan
bilgilere göre, 2003 yılında ABD Büyükelçisine Cumhuriyet Halk Partisi
aleyhinde bir takım beyanlarda bulunduğu, 25.4.2011 tarihinde Anayasa
Mahkemesinin 49. Kuruluş Yıldönümü'nde yaptığı açılış konuşmasında 'Ümit
ediyorum ki bu gayret, Anayasa Mahkemesine dava açmak suretiyle sorun çözme
kolaycılığını da ortadan kaldıracaktır.' ifadelerine yer verdiği,
ayrıca 6223 sayılı Yetki Kanunu'nun iptali istemiyle açılan davada verilen
kararda açıklanan görüşünün daha önceki kararlarda yer alan görüşlerinden farklı
olduğu, bu nedenlerle Cumhuriyet Halk Partisinin tarafı olduğu davalarda
tarafsız olarak karar veremeyeceği ileri sürülerek 6216 sayılı Kanun'un 59.
maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi ile 60. maddesinin (1) numaralı fıkrası
uyarınca reddi talep edilmiştir.
Hâkimin reddi kurumu, hâkimin tarafsız kalamayacağı şüphesi
bulunan bir davaya bakmamasını sağlamaya yönelik olup temel bir hak olan adil
yargılanma hakkıyla ilişkilidir. Nitekim adil yargılanma hakkı tarafsız bir
mahkeme önünde yargılanma hakkını da içerir. Bu nedenle hukukumuzda, hâkimin
tarafsız kalamayacağı varsayılan veya tarafsızlığından kuşku duyulabilecek
durumlarda ya davaya bakması yasaklanmış ya da taraflarca reddedilebileceği
kabul edilmiştir.
6216 sayılı Kanun'un 59. maddesinin (1) numaralı fıkrasının (d)
bendinde, Anayasa Mahkemesi Başkanı ve üyelerinin, istişarî görüş ve
düşüncelerini ifade etmiş olduğu dava ve işlere bakamayacakları; 60. maddesinin
(1) numaralı fıkrasında, Anayasa Mahkemesi Başkanı ve üyelerinin tarafsız
hareket edemeyecekleri kanısını haklı kılan hallerin olduğu iddiası ile
reddolunabileceği; (2) numaralı fıkrasında, bu takdirde, Genel Kurul ya da
bölümlerde ilgili üye katılmaksızın ret konusu hakkında kesin karar verileceği;
(5) numaralı fıkrasında ise ret talebinin kötü niyetle yapıldığının anlaşılması
ve esas yönünden kabul edilmemesi hâlinde, talepte bulunanların her birine
Mahkemece beşyüz Türk Lirasından beşbin Türk Lirasına kadar disiplin para
cezası verileceği kurala bağlanmıştır.
Dava dilekçesinde hâkimin reddi talebi yönünden dayanılan
hususlardan biri Wikileaks belgeleri olarak bilinen belgelerde yer aldığı ileri
sürülen bilgilerdir. Ancak, bu belgelerin gerçekte var olup olmadığı
kanıtlanamadığı gibi, içerdiği bilgilerin doğru olup olmadığı da ortaya
konulabilmiş değildir. Aksine, belgelerde ismi geçen birçok kişi gibi Anayasa
Mahkemesi Başkanı Haşim KILIÇ tarafından da kamuoyunun bilgisine sunuldukları
ilk andan itibaren anılan belgelerde var olduğu ileri sürülen bilgiler açıkça
yalanlanmıştır. Ret talebi yönünden dayanılan hususlardan biri olan açılış
konuşmasındaki sözler, Türk siyasal yaşamındaki uzlaşma kültürü eksikliğine ve
temel siyasal sorunların siyasi arenada çözümü yerine yargı kurumlarına havale
edilmesi eğilimine yönelik genel ve kişisel nitelikte bir eleştiri olup somut
bir davaya ilişkin herhangi bir görüş veya düşünce içermemektedir. Ret talebine
dayanak yapılan hususlardan sonuncusu olan Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim
KILIÇ'ın geçmişte kimi dava dosyalarında kullandığı oylar, tamamen hâkimin
yargısal görevine ilişkindir. Hâkimin geçmişte verdiği kararlar ve kullandığı
oyların ret sebebi olarak kabul edilemeyeceği açıktır. Dolayısıyla, dava
dilekçesinde hâkimin reddi nedeni olarak ileri sürülen hususlar, Kanun'da
düzenlenen davaya bakılması yasak bir hâl veya ret sebebi olarak kabul
edilemez.
Öte yandan, her hak gibi hâkimin reddini talep etme hakkının da
amacına uygun olarak kullanılması gerekir. Aksi hâlde hakkın kötüye
kullanılması söz konusu olur. Somut dava dosyasında, varlığı ve içerdiği
bilgilerin doğruluğu kanıtlanmamış aksine yalanlanmış olan hukuken delil değeri
bulunmadığı açık bir takım bilgi ve belgelere, yine ret sebebi olmadığı açık
olan hâkimin önceki dava dosyalarında kullandığı oylara dayanılarak ret
talebinde bulunulmuş olması, hâkimin reddini talep etme hakkının iyi niyetle ve
amacına uygun olarak kullanılmadığını ortaya koymaktadır. Bu nedenle 6216
sayılı Kanun'un 60. maddesinin (5) numaralı fıkrası gereğince ret talebinde
bulunanlara takdiren 500 TL disiplin para cezası uygulanmasına karar verilmesi
gerekmiştir.
Açıklanan nedenlerle:
1- Hâkimin reddi talebinin esastan REDDİNE, OYBİRLİĞİYLE,
2- Talebin kötü niyetle yapıldığının KABULÜNE ve 6216 sayılı
Kanun'un 60. maddesinin (5) numaralı fıkrası gereğince DİSİPLİN PARA CEZASI
UYGULANMASINA, Fulya KANTARCIOĞLU, Mehmet ERTEN, Osman Alifeyyaz PAKSÜT ile
Zehra Ayla PERKTAŞ'ın karşıoyları ve OYÇOKLUĞUYLA,
3- Disiplin para cezasının talepte bulunan davacıya verilmesine,
Serruh KALELİ, Burhan ÜSTÜN ile Nuri NECİPOĞLU'nun 'Para cezasının
talepte bulunanların her birine verilmesi gerektiği'yolundaki karşıoyları
ve OYÇOKLUĞUYLA,
4- Para cezası miktarının 500 Türk Lirası olarak esas alınmasına,
OYBİRLİĞİYLE,
karar verilmiştir.
B- Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 8. maddesi gereğince
12.1.2012 gününde yapılan ilk inceleme toplantısında dosyada eksiklik
bulunmadığından işin esasının incelenmesine, yürürlüğü durdurma isteminin esas
inceleme aşamasında karara bağlanmasına OYBİRLİĞİYLE karar verilmiştir.
IV- ESASIN İNCELENMESİ
Dava dilekçesi ve ekleri, Raportör Mustafa BAYSAL tarafından
hazırlanan işin esasına ilişkin rapor, dava konusu Kanun Hükmünde Kararname kuralları,
dayanılan Anayasa kuralları ve bunların gerekçeleri ile diğer yasama belgeleri
okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
A-İptal Başvurusundan Sonra Yapılan Değişikliklerin İptal Konusu
Kurallara Etkisi
KHK'nin 39. maddesi, 666 sayılı KHK'nin 1. maddesiyle yürürlükten
kaldırıldığından, konusu kalmayan bu maddeye yönelik iptal istemi
hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar vermek gerekir.
B- Kanun Hükmünde Kararnamelerin Yargısal Denetimi Hakkında Genel
Açıklama
Anayasa'nın 91. maddesinde düzenlenen kanun hükmünde kararnameler,
işlevsel yönden yasama işlemi niteliğinde olduğundan yargısal denetimlerinin
yapılması görev ve yetkisi Anayasa'nın 148. maddesi ile Anayasa Mahkemesine
verilmiştir. Yargısal denetimde kanun hükmünde kararnamenin, öncelikle yetki
kanununa sonra da Anayasa'ya uygunluğu sorunlarının çözümlenmesi gerekir. Her
ne kadar, Anayasa'nın 148. maddesinde kanun hükmünde kararnamelerin yetki
kanunlarına uygunluğunun denetlenmesinden değil, yalnızca Anayasa'ya biçim ve
esas bakımlarından uygunluğunun denetlenmesinden söz edilmekte ise de
Anayasa'ya uygunluk denetiminin içerisine öncelikle kanun hükmünde kararnamenin
yetki kanununa uygunluğunun denetimi de girer. Çünkü Anayasa'da, Bakanlar
Kuruluna ancak yetki kanununda belirtilen sınırlar içerisinde kanun hükmünde
kararname çıkarma yetkisi verilmesi öngörülmüştür. Yetkinin dışına çıkılması,
kanun hükmünde kararnameyi Anayasa'ya aykırı duruma getirir.
Dayanaklarını doğrudan doğruya Anayasa'dan alan olağanüstü hal
kanun hükmünde kararnamelerinden farklı olarak, olağan dönemlerdeki kanun
hükmünde kararnamelerin bir yetki kanununa dayanması zorunludur. Bu nedenle,
kanun hükmünde kararnameler ile dayandıkları yetki kanunu arasında çok sıkı bir
bağ vardır. Kanun hükmünde kararnamenin yetki kanunu ile olan bağı, kanun
hükmünde kararnameyi aynen ya da değiştirerek kabul eden kanun ile kesilir.
Kanun hükmünde kararnamenin Anayasa'ya uygun bir yetki kanununa dayanması,
geçerliliğinin ön koşuludur. Bir yetki kanununa dayanmadan çıkartılan veya
dayandığı yetki kanunu iptal edilen kanun hükmünde kararnamelerin içeriği
Anayasa'ya aykırılık oluşturmasa bile bunların Anayasa'ya uygunluğundan söz
edilemez.
Kanun hükmünde kararnamelerin Anayasa'ya uygunluk denetimi,
kanunların denetiminden farklıdır. Anayasa'nın 11. maddesinde, 'Kanunlar
Anayasaya aykırı olamaz.' denilmektedir. Bu nedenle kanunların denetiminde,
onların yalnızca Anayasa kurallarına uygun olup olmadıkları saptanır. Kanun
hükmünde kararnameler ise konu, amaç, kapsam ve ilkeleri yönünden hem
dayandıkları yetki kanununa hem de Anayasa'ya uygun olmak zorundadırlar.
Anayasa'da kimi konuların kanun hükmünde kararnamelerle
düzenlenmesi yasaklanmaktadır. Anayasa'nın 91. maddesinin birinci fıkrasında, 'Sıkıyönetim
ve olağanüstü haller saklı kalmak üzere, Anayasanın ikinci kısmının birinci ve
ikinci bölümlerinde yer alan temel haklar, kişi hakları ve ödevleri ile
dördüncü bölümde yer alan siyasî haklar ve ödevler...'in kanun hükmünde
kararnamelerle düzenlenemeyeceği belirtilmiştir. Bu kural gereğince, Türkiye
Büyük Millet Meclisi, 'Bakanlar Kurulu'na ancak kanun hükmünde
kararnameyle düzenlenmesi yasaklanmış alana girmeyen konularda kanun hükmünde
kararname çıkarma yetkisi verebilir.
Anayasa'nın herhangi bir maddesinde kanunla düzenleneceği
öngörülen bir konunun, Anayasa'nın 91. maddesinin birinci fıkrasının açıkça
yasakladığı hükümler ile ilgili olmadıkça ya da Anayasa'nın 163. maddesinde
olduğu gibi kanun hükmünde kararname çıkarılamayacağı açıkça belirtilmedikçe
kanun hükmünde kararname ile düzenlenmesi Anayasa'ya aykırılık oluşturmaz.
C-Kanun Hükmünde Kararname'nin Ayrı Ayrı Tüm Maddeleri ve Eki(1)
ve (2) Sayılı Cetveller ile (1) ve (2) Sayılı Listelerin 6223 Sayılı Yetki
Kanunu Kapsamında Olup Olmadığının İncelenmesi
Dava dilekçesinde, KHK'nin ayrı ayrı tüm maddelerinin ve eki (1)
ve (2) sayılı cetveller ile listelerin 6223 sayılı Yetki Kanunu kapsamında
olmadığı ve acil, ivedi, önemli ve zorunlu konuları düzenlemediği belirtilerek
Anayasa'nın Başlangıç'ı ile 2., 6., 7., 87., 91., 123. ve 163. maddelerine
aykırı oldukları ileri sürülmüştür.
6223 sayılı Yetki Kanunu'nun amaç ve kapsamını düzenleyen 1.
maddesinde Kanun'un amacı, kamu hizmetlerinin düzenli, süratli, etkin, verimli
ve ekonomik bir şekilde yürütülmesini sağlamak olarak belirlenmiş ve yetkinin
kapsamı iki başlık altında tespit edilmiştir. Yetkinin kapsamına ilk olarak
kamu hizmetlerinin bakanlıklar arasındaki dağılımının yeniden belirlenmesi
girmektedir. Bu çerçevede gerekli görülmesi halinde yeni bakanlıklar kurulması,
var olan bakanlıkların birleştirilmesi, bakanlıkların bağlı, ilgili ve ilişkili
kuruluşlarının yeniden belirlenmesi için kanun hükmünde kararname çıkarma
yetkisi verilmiştir. Bu amaçla;
1- Mevcut bakanlıkların birleştirilmesine veya kaldırılmasına,
yeni bakanlıklar kurulmasına, anılan bakanlıkların bağlı, ilgili ve ilişkili
kuruluşlarıyla hiyerarşik ilişkilerine,
2- Mevcut bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluşların bağlılık ve
ilgilerinin yeniden belirlenmesine veya bunların mevcut, birleştirilen veya
yeni kurulan bakanlıklar bünyesinde hizmet birimi olarak yeniden
düzenlenmesine,
3- Mevcut bakanlıklar ile birleştirilen veya yeni kurulan
bakanlıkların görev, yetki, teşkilat ve kadrolarının düzenlenmesine, taşrada ve
yurt dışında teşkilatlanma esaslarına,
ilişkin kanun hükmünde kararname çıkarılabilecektir.
İkinci olarak kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilen
memurlar, işçiler, sözleşmeli personel ile diğer kamu görevlilerinin atanma,
nakil, görevlendirilme, seçilme, terfi, yükselme, görevden alınma ve emekliye
sevk edilme usul ve esaslarına ilişkin olarak değişiklikler ve yeni
düzenlemeler yapılması için kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi
verilmiştir.
6223 sayılı Yetki Kanunuyla kamu hizmetlerinin bakanlıklar
arasındaki dağılımının yeniden belirlenmesi amacına yönelik olarak Bakanlar
Kuruluna verilen kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi, Bakanlıklar ile
bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluşları kapsamakta olup Bakanlık veya bağlı,
ilgili ve ilişkili kuruluş niteliğinde olamayan kamu kurum ve kuruluşları
kapsamına almamaktadır. Bakanlar Kurulunun, 6223 sayılı Yetki Kanunu'na
dayanarak bakanlık veya bağlı, ilgili ve ilişkili kuruluş niteliğinde olamayan
kamu kurum ve kuruluşlarının görev, yetki, teşkilat ve kadrolarına ilişkin
düzenleme yapması mümkün değildir.
Yukarıdaki açıklamalar çerçevesinde yapılan inceleme sonucunda;
KHK'nin, hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilen 39. maddesi
ile Anayasa'nın 91. maddesinin birinci fıkrası uyarınca iptal edilenler dışında
kalan diğer kurallar 6223 sayılı Yetki Kanunu'nun kapsamında kaldığından
Anayasa'nın 91. maddesine aykırı değildir. İptal isteminin reddi gerekir.
D- Kanun Hükmünde Kararname'nin Tüm Maddelerinin Anayasa'nın 91.
Maddesi Yönünden İncelenmesi
Dava dilekçesinde, KHK'nin ayrı ayrı tüm maddelerinin ve eki (1)
ve (2) sayılı cetveller ile listelerin Anayasa'nın 91. maddesinin birinci
fıkrasında kanun hükmünde kararnameyle düzenlenmesi yasaklanmış alanlara
ilişkin düzenleme içerdiği, bu nedenle Anayasa'nın Başlangıç'ı ile 2., 6., 7.,
87., 91., 123. ve 163. maddelerine aykırı oldukları ileri sürülmüştür.
1- KHK'nin 17. Maddesinin (2) Numaralı Fıkrasında Yer
Alan ''mesleğe alınmaları''İbaresi
KHK'nin 17. maddesinde, Denetim Hizmetleri Başkanlığı
düzenlenmiştir. Anılan maddenin (1) numaralı fıkrasında, Başkanlığın görevleri
sayıldıktan sonra dava konusu kuralı da içeren (2) numaralı fıkrasında, Denetim
Hizmetleri Başkanlığı ve Müfettişlerin çalışma usul ve esasları ile Müfettiş
Yardımcılarının mesleğe alınmaları, yetiştirilmeleri, yarışma sınavı, tez
hazırlama ve yeterlik sınavları ile diğer hususların yönetmelikle düzenleneceği
belirtilmiştir.
Anayasa'nın 'Kamu hizmetlerine girme hakkı' başlıklı
70. maddesinin birinci fıkrasında, her Türk'ün, kamu hizmetlerine girme hakkına
sahip olduğu belirtildikten sonra ikinci fıkrasında, hizmete alınmada görevin
gerektirdiği niteliklerden başka hiçbir ayırım gözetilemeyeceği kurala
bağlanmıştır. Buna göre, Anayasa'nın 70. maddesinde düzenlenen ve ikinci
kısmının 'Siyasi Haklar ve Ödevler'başlıklı dördüncü bölümünde yer
alan kamu hizmetlerine girme hakkına ilişkin olarak kanun hükmünde kararname
ile düzenleme yapılması mümkün değildir.
Müfettiş Yardımcılığı kadrolarına giriş koşullarının belirlenmesi
Anayasa'nın 70. maddesine göre kamu hizmetine girme hakkına ilişkin bir
düzenleme olduğundan KHK'nin 17. maddesinin (2) numaralı fıkrasındaki bu ibare
Anayasa'nın 91. maddesinin birinci fıkrasına aykırıdır. İptali gerekir.
Serdar ÖZGÜLDÜR ile Burhan ÜSTÜN bu görüşlere değişik gerekçeyle
katılmışlardır.
Haşim KILIÇ, Alparslan ALTAN, Engin YILDIRIM, Nuri NECİPOĞLU,
Hicabi DURSUN, Celal Mümtaz AKINCI ile Muammer TOPAL bu görüşe
katılmamışlardır.
2- KHK'nin 28. Maddesinin (2) Numaralı Fıkrasının (a) ve (b)
Bentleri
KHK'nin 28. maddesinin (1) numaralı fıkrasında, KHK'nin 7 ilâ 14.
maddelerde düzenlenen Bakanlık hizmet birimlerinin sorumluluk alanlarıyla
ilgili olarak, bu birimlerin beş bent halinde fıkrada sayılan görevleri de
yerine getirecekleri belirtilmiştir. Maddenin (2) numaralı fıkrasında ise
anılan Bakanlık hizmet birimlerinin, sorumluluk alanlarıyla ilgili olarak
hazırladıkları ve Resmî Gazete'de yayımlanmak suretiyle yürürlüğe konulan
Bakanlık idari düzenlemelerinde, bu düzenlemeleri ihlal edecek hizmet üretenler
ile hizmetten yararlananlar için yerine getirecekleri görev ve yetkiler
sayılmıştır. Söz konusu görev ve yetkiler şöyledir;
a- Hangi hallerde uygulanacağını açıkça belirtmek şartıyla;
uyarma, geçici faaliyet durdurma ve yetki iptali şeklinde idari müeyyideler
öngörmek ve ihlal edenlere belirlenen idari müeyyideleri uygulamak,
b- Hangi hallerde uygulanacağını ve miktarını açıkça belirtmek
şartıyla; 7. maddede yer alan hizmet birimi beşbin Türk Lirasına kadar, 8. ve
11. maddelerde yer alan hizmet birimleri ikiyüzellibin Türk Lirasına kadar, 12.
maddede yer alan hizmet birimi beşyüzbin Türk Lirasına kadar, 9. ve 10.
maddelerde yer alan hizmet birimleri ise beş milyon Türk Lirasına kadar idari
para cezası uygulaması öngörmek ve ihlal edenlere belirlenen miktarda idari
para cezası karar tutanağı düzenlemek veya düzenletmek.
Anayasa'nın 'Suç ve cezalara ilişkin esaslar' başlıklı
38. maddesinin üçüncü fıkrasında, 'Ceza ve ceza yerine geçen güvenlik
tedbirleri ancak kanunla konulur.' hükmüne yer verilmiştir.
Anayasa'nın 38. maddesinde düzenlenen ve ikinci kısmının 'Kişinin Hakları ve
Ödevleri' başlıklı ikinci bölümünde yer alan suç ve cezalara ilişkin
hükümlerin kanun hükmünde kararnameyle düzenlenmesi mümkün değildir.
KHK'nin 28. maddesinin (2) numaralı fıkrasının anılan bentleri
Anayasa'nın 38. maddesi kapsamında idari müeyyide gerektiren fiiller ile bu
fiillere uygulanacak yaptırımlara ilişkin hükümler
içerdiğinden, Anayasa'nın 91. maddesinin birinci fıkrasına aykırıdır.
İptali gerekir.
3- KHK'nin 37. Maddesinin (2), (3), (4) ve (5) Numaralı
Fıkraları
KHK'nin 37. maddesinin (1) numaralı fıkrasıyla, Bakanlığın merkez
teşkilatı için Ulaştırma ve Haberleşme Uzmanı, Havacılık ve Uzay Teknolojileri
Uzmanı, Ulaştırma ve Haberleşme Uzman Yardımcısı, Havacılık ve Uzay
Teknolojileri Uzman Yardımcısı; merkez ve taşra teşkilatı için ise Denizcilik
Uzmanı ve Denizcilik Uzman Yardımcısı kadroları ihdas edilmiştir. Maddenin (2)
numaralı fıkrasında, Ulaştırma ve Haberleşme Uzman Yardımcılığı, Havacılık ve
Uzay Teknolojileri Uzman Yardımcılığı ile Denizcilik Uzman Yardımcılığına
atanma koşulları sıralanmış; (3) numaralı fıkrasında, Ulaştırma ve Haberleşme
Uzmanı, Havacılık ve Uzay Teknolojileri Uzmanı ile Denizcilik Uzmanı
kadrolarına atanma koşulları belirtilmiş; (4) numaralı fıkrasında,
hazırladıkları uzmanlık tezi kabul edilmeyenler, yeterlik sınavında başarısız
olanlar veya yeterlik sınavına girmeye hak kazandığı halde geçerli mazereti
olmaksızın sınav hakkını kullanmayanların ilgili uzman yardımcılığı unvanlarını
kaybedecekleri ve bu nedenle de durumlarına uygun diğer kadrolara atanacakları hükme
bağlanmıştır. Maddenin (5) numaralı fıkrasında da, Ulaştırma ve Haberleşme
Uzmanları, Havacılık ve Uzay Teknolojileri Uzmanları, Denizcilik Uzmanları ile
Ulaştırma ve Haberleşme Uzman Yardımcıları, Havacılık ve Uzay Teknolojileri
Uzman Yardımcıları, Denizcilik Uzman Yardımcılarının mesleğe alınmaları,
yetiştirilmeleri, yarışma sınavı, tez hazırlama ve yeterlik sınavı ile diğer
hususların yönetmelikle düzenlenmesi öngörülmüştür.
Anayasa'nın 'Kamu hizmetlerine girme hakkı' başlıklı
70. maddesinin birinci fıkrasında, her Türk'ün, kamu hizmetlerine girme hakkına
sahip olduğu belirtildikten sonra ikinci fıkrasında, hizmete alınmada görevin
gerektirdiği niteliklerden başka hiçbir ayırım gözetilemeyeceği kurala
bağlanmıştır. Buna göre, Anayasa'nın 70. maddesinde düzenlenen ve ikinci
kısmının 'Siyasi Haklar ve Ödevler'başlıklı dördüncü bölümünde yer
alan kamu hizmetlerine girme hakkına ilişkin olarak kanun hükmünde kararname
ile düzenleme yapılması mümkün değildir.
Ulaştırma ve Haberleşme Uzman Yardımcıları, Havacılık ve Uzay
Teknolojileri Uzman Yardımcıları, Denizcilik Uzman Yardımcıları için tahsis
edilen kadrolara giriş koşullarının belirlenmesi Anayasa'nın 70. maddesine göre
kamu hizmetine girme hakkına ilişkin bir düzenleme olduğundan, KHK'nin 37.
maddesinin (2), (3), (4) ve (5) numaralı fıkraları Anayasa'nın 91. maddesinin
birinci fıkrasına aykırıdır. İptalleri gerekir.
Serdar ÖZGÜLDÜR ile Burhan ÜSTÜN bu görüşlere değişik gerekçeyle
katılmışlardır.
Haşim KILIÇ, Alparslan ALTAN, Engin YILDIRIM, Nuri NECİPOĞLU,
Hicabi DURSUN, Celal Mümtaz AKINCI ile Muammer TOPAL bu görüşe
katılmamışlardır.
4- KHK'nin Diğer Kuralları
KHK'nin 17. maddesinin (2) numaralı fıkrasında yer alan ''mesleğe
alınmaları'' ibaresi, 28. maddesinin (2) numaralı fıkrasının (a) ve
(b) bentleri, 37. maddesinin (2), (3), (4) ve (5) numaralı fıkraları ile
hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilenler dışında kalan diğer
kurallarında Anayasa'nın 91. maddesinin birinci fıkrası uyarınca kanun hükmünde
kararname ile düzenlenmesi yasaklanmış alanlara ilişkin herhangi bir
düzenlemeye yer verilmediği anlaşıldığından bu maddelere, fıkralara, bentlere,
bölümlere, cetvellere ve listelere ilişkin iptal isteminin reddi gerekir.
E- Kanun Hükmünde Kararname'nin İçerik Yönünden İncelenmesi
1- KHK'nin 17. Maddesinin (2) Numaralı Fıkrasının ''mesleğe
alınmaları''İbaresi Dışında Kalan Bölümü
Dava dilekçesinde, KHK'nin 37. maddesinde düzenlenen uzmanların
mesleğe alınmaları ve yetiştirilmelerine ilişkin usul ve esaslar kanunla
düzenlenmiş iken, müfettişlerin çalışma usul ve esasları ile müfettiş
yardımcılarının mesleğe alınmaları, yetiştirilmeleri, yarışma sınavı, tez
hazırlama ve yeterlik sınavları ile diğer hususların yönetmeliğe bırakıldığı,
bu nedenle kuralın, Anayasa'nın 2., 6., 7., 8. 11. 123. ve 128. maddelerine
aykırı olduğu ileri sürülmüştür.
KHK'nin 17.maddesinin (1) numaralı fıkrasında, Denetim Hizmetleri
Başkanlığının görevleri sayılmış, iptali istenen ikinci fıkrasında ise
Başkanlığın ve Müfettişlerin çalışma usul ve esasları ile Müfettiş
Yardımcılarının mesleğe alınmaları, yetiştirilmeleri, yarışma sınavı, tez
hazırlama ve yeterlik sınavları ile diğer hususların yönetmelikle düzenlenmesi
öngörülmüştür. Buna göre, iptali istenen fıkrada yönetmeliğe bırakılan
hususlar şunlardır;
1- Başkanlığın ve Müfettişlerin çalışma usul ve esasları, Müfettiş
yardımcılarının giriş ve yeterlik sınavlarının usul ve esasları, müfettişliğe
yükselmeleri, görev, yetki ve sorumlulukları.
2- Müfettiş Yardımcılarının mesleğe alınmaları, yetiştirilmeleri,
yarışma sınavı, tez hazırlama ve yeterlik sınavları ile diğer hususlar.
Dava konusu kuralda yer alan ''mesleğe alınmaları'' ibaresi,
Anayasa'nın 91. maddesinin birinci fıkrası uyarınca Anayasa'ya aykırı bulunarak
iptal edildiğinden, öne sürülen Anayasa'ya aykırılık iddiaları bu ibareye
yönelik olarak incelenmemiştir.
Anayasa'nın 2. maddesinde yer alan hukuk devletinin temel
ilkelerinden biri 'belirlilik ilkesi'dir. Bu ilkeye göre, yasal
düzenlemelerin hem kişiler hem de idare yönünden herhangi bir duraksamaya ve
kuşkuya yer vermeyecek şekilde açık, net, anlaşılır ve uygulanabilir olması
ayrıca kamu otoritelerinin keyfi uygulamalarına karşı koruyucu önlem içermesi
gerekir.
Anayasa'nın 123. maddesinde, idarenin bütünlüğü ve kanuniliği
ilkesi kabul edilmiştir. Bu ilkeyle bağlantılı olarak Anayasa'nın 128.
maddesinde de 'Devletin, kamu iktisadî teşebbüsleri ve diğer kamu
tüzelkişilerinin genel idare esaslarına göre yürütmekle yükümlü oldukları kamu
hizmetlerinin gerektirdiği aslî ve sürekli görevler, memurlar ve diğer kamu
görevlileri eliyle görülür. Memurların ve diğer kamu görevlilerinin
nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık
ve ödenekleri ve diğer özlük işleri kanunla düzenlenir. Üst kademe
yöneticilerinin yetiştirilme usul ve esasları, kanunla özel olarak düzenlenir.'
denilmiştir. Buna göre, Anayasa'nın 128. maddesinin birinci fıkrası
kapsamındaki görevleri yürüten bütün personelin nitelikleri, atanmaları, görev
ve yetkileri, hakları ve yükümlülüklerinin kanunla düzenlenmesi gerekir.
Anayasa'nın 7. maddesindeki, 'Yasama yetkisi Türk Milleti adına
Türkiye Büyük Millet Meclisi'nindir. Bu yetki devredilemez.' kuralına göre,
kanun koyucunun temel ilkeleri koymadan, çerçeveyi çizmeden yürütmeye yetki
vermemesi, sınırsız, belirsiz bir alanı, yönetimin düzenlemesine bırakmaması
gerekir. Belirtilen konuların kanunla düzenlenmesi gerekmekte ise de tüm
ayrıntılarının sadece kanunla düzenlenmesi beklenemez ve bu konuda idari düzenlemeler
yapılması Anayasa'nın 7. ve 128. maddesine aykırılık teşkil etmez.
KHK'nin 17. maddesinin (1) numaralı fıkrasında Denetim
Hizmetleri Başkanlığının görevleri dört bent halinde sayılmış ve bunu
tamamlamak üzere iptali istenen fıkraya yer verilmiştir. Böylece Başkanlık ve
dolayısıyla müfettişlerin görevleri belirlenmiştir.Müfettişlerin müfettiş
yardımcıları arasından atanacağı madde kapsamından anlaşılmaktadır. Bundan
başka, müfettiş yardımcılarının yarışma sınavı ile mesleğe kabul edilecekleri,
yetiştirilirken tez hazırlayacakları ve bir yeterlilik sınavına tabi
tutulacakları da anlaşılmaktadır.
İptali istenen kuralla, müfettiş yardımcılığına girişte ve
müfettiş yardımcılığından müfettişliğe geçişte yapılacak sınavların usul ve
esasları, adı geçenlerin yetiştirilmesine dair diğer hususlar ile Başkanlığın
ve müfettişlerin çalışma usul ve esasları yönetmeliğe bırakılmaktadır.
Memurların nitelik, atanma, görev ve yetki,hak ve yükümlülük, aylık ve ödenek
veya diğer özlük işlerine ilişkin olmayıp salt idare tekniğine ilişkin olarak
yönetmeliğe bırakılan bu hususlar yasama yetkisinin devri sayılamayacağı gibi,
hukuk devleti ilkesine de aykırılık oluşturmaz.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu kural Anayasa'nın 2., 7., 123.
ve 128. maddelerine aykırı değildir.
Kuralın, Anayasa'nın 6. ve 8. maddeleriyle ilgisi görülmemiştir.
Fulya KANTARCIOĞLU bu görüşe katılmamıştır.
2- KHK'nin 29. Maddesinin (13) Numaralı Fıkrası
Dava dilekçesinde, kurulacak sürekli ve geçici kurulların
üyelerinin hangi hizmet birimi, kuruluş, kurum, üniversite, sivil toplum örgütü
temsilcileri veya alanında uzman ve yetkin kişilerden oluşacağı ile, sahip
olmaları gereken özelliklerin ve kurulların çalışma usul ve esasların kanunla
düzenlenmesi gerektiği ileri sürülerek bu içeriğe haiz olmayan kuralın
Anayasa'nın 7., 8., 11., 123 ve 128. maddelerine aykırı olduğu ileri
sürülmüştür.
KHK'nin 29. maddesinde, Bakanlığın görev alanına giren konularla
ilgili olarak çalışmalarda bulunmak, araştırma, inceleme ve değerlendirme
yapmak üzere bakanlık, kurum ve kuruluş, sivil toplum kuruluşları temsilcileri
ve konuyla ilgili uzmanların katılımıyla Kaza Araştırma ve İnceleme Kurulu,
Demiryolu Koordinasyon Kurulu, Araştırma Merkezi İzleme ve Yönlendirme Kurulu,
Şûra Düzenleme Kurulu ve İnternet Geliştirme Kurulu adıyla toplam beş kurul
oluşturulması öngörülmekte ve bu kurulların görevleri maddenin devamında
sırasıyla sayılmaktadır.
Maddenin (7) numaralı fıkrasında, Bakanlıkça teknik ve ekonomik
gelişmelerin ortaya çıkardığı ulaştırma, denizcilik, haberleşme, posta,
evrensel hizmet, havacılık ve uzay teknolojileri iş, hizmet ve sistemleriyle
ilgili olarak oluşturulacak yeni politika ve stratejilerin tespitiyle ilgili
çalışmalarda bulunmak, araştırma, inceleme ve değerlendirme yapmak üzere
Bakanlık dışından bu alanlarda uzman kişiler ile faaliyet gösteren kuruluş
temsilcilerinin katılımıyla görev süresi bir yılı geçmemek üzere geçici
kurulların oluşturabileceği öngörülmektedir. Bu kurulların görev süresi en
fazla bir yıl olup, ihtiyaç halinde bir kez uzatılabilecektir. Aynı anda en
fazla iki adet geçici kurul çalıştırılabilmesi mümkündür. Geçici kurullar,
Bakanın doğrudan kendisinin belirlediği konularda verdiği görevleri yerine
getirirler.
Maddenin (8) numaralı fıkrasında, sürekli ve geçici kurulların üye
sayısının yediyi geçemeyeceği belirlenmiştir.
(9) numaralı fıkrada, kurul üyelerine yapılacak ödeme konu
edinilmektedir. Buna göre sürekli ve geçici kurulların Bakanlık ve Bakanlık
kuruluşları dışındaki kamu personeli olan üyelerine, 22.1.1990 günlü, 399
sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümleri çerçevesinde kamu iktisadi
teşebbüsleri yönetim kurulu üyelerine ödenen aylık ücretin %25'i, diğer
üyelerine ise %50'si ödenecek; bir kişinin birden fazla sürekli veya geçici
kurulda üyeliği bulunması halinde, bu kişiye sadece bir kurul üyeliği için bu
ödeme yapılabilecektir. (10) numaralı fıkra gereğince, sürekli ve geçici kurul
üyelerinin kurul çalışmalarıyla ilgili olarak uçak, otobüs ve trenle yaptıkları
seyahatlerin yol giderleri sunacakları bilet karşılığı kendilerine ayrıca
ödenir.
(11) numaralı fıkrada, sürekli ve geçici kurulların,
çalışmalarıyla ilgili konularda ihtiyaç oluşması halinde araştırma, inceleme ve
danışmanlık hizmetleriyle sınırlı olmak üzere Bakanlık Döner Sermaye İşletmesi
vasıtasıyla hizmet alımı yapabilmelerine imkân sağlanmıştır.
(12) numaralı fıkra uyarınca, sürekli ve geçici kurullar
tarafından yapılacak harcamalar ile kurul üyelerinin ücretleri bu amaçla
Bakanlık Döner Sermaye İşletmesi bütçesine konulan ödenekten karşılanır.
İptali istenen (13) numaralı fıkrada ise 'Sürekli ve
geçici kurul üyelerinin hangi hizmet birimi, kuruluş, kurum, üniversite, sivil
toplum örgütü temsilcileri veya alanında uzman ve yetkin kişilerden oluşacağı,
sahip olmaları gereken özellikler ile kurulların çalışma usul ve esasları yönetmelikle
belirlenir.' hükmüne yer verilmiştir.
Bir önceki başlık altında da ifade edildiği üzere, Anayasa'da
kanun ile düzenlenmesi öngörülen konularda yürütme organına genel, sınırsız,
esasları ve çerçevesi belirsiz bir düzenleme yetkisi verilemez. Yürütmeye
devredilen yetkinin Anayasa'ya uygun olabilmesi için, yasada temel hükümlerin
ya da temel esasların belirlenmesi, ancak uzmanlık ve yönetim tekniğine ilişkin
konuların düzenlenmesinin yürütme organına bırakılması gerekir.
Sürekli kurulların adlarıyla görevleri KHK'da ayrı ayrı ve
ayrıntılı olarak sayılmıştır. 3046 sayılı Kanun'un 'Sürekli kurullar'
başlıklı 39. maddesinde de 'Bakanlıklarda ve bağlı kuruluşlarda
hizmetin kurul biçiminde yürütülmesi gerektiğinde, görevleri ve teşekkül tarzı
kuruluş kanunlarında veya diğer kanunlarda gösterilmek kaydıyla sürekli
kurullar kurulabilir.' denilmiştir. Bu hükümle, bakanlıklarda ve bağlı
kuruluşlarda sürekli kurulların, kuruluş yasalarında veya diğer yasalarda
gösterilmek koşuluyla kurulabileceği belirtilmiştir. Geçici kurullarla
ilgili çerçeve ise şöyledir; bunlar; 'teknik ve ekonomik gelişmelerin ortaya
çıkardığı yeni ulaştırma, denizcilik, haberleşme, posta, evrensel hizmet,
havacılık ve uzay teknolojileri iş, hizmet ve sistemleriyle ilgili olarak
oluşturulacak politika ve stratejilerin tespitiyle ilgili çalışmalarda
bulunmak, araştırma, inceleme ve değerlendirme yapmak' amacıyla
oluşturulacak ve bunu teminen 'Bakanlık dışından bu alanlarda uzman kişiler
ile faaliyet gösteren kuruluş temsilcilerin katılımı' mümkün olacaktır.
Sürekli olanlardan farklı olarak bu tür kurulların görev süresi bir yılı
geçmeyecek;ihtiyaç halinde bu süre bir defaya mahsus olmak üzere en fazla bir
yıl uzatılabilecektir. Bir diğer sınırlama olarak, aynı anda en fazla iki adet
geçici kurul çalıştırılabileceği öngörülmekte ve geçici kurulların Bakan'ın
doğrudan kendisinin belirlediği konularda verdiği görevleri yerine getireceği
vurgulanmaktadır. Buna göre, kuralın temel esaslarının kanunda belirlendiği
anlaşılmakla, Anayasa'da kanun ile düzenlenmesi öngörülen konularda yürütme
organına genel, sınırsız, esasları ve çerçevesi belirsiz bir düzenleme yetkisi
verildiği iddiası yerinde değildir.
Görevleri gereği idarî nitelikte olmakla beraber, merkezin
hiyerarşisi dışında olan, esas itibarıyla düşünce, öneri ve görüş bildirmek
suretiyle merkezi yönetime yardımcı olan, tüzel kişiliği bulunmayan ve istişarî
nitelikte kararlar alan söz konusu kurullarda görev alanların, Anayasa'nın
128. maddesi anlamında kamu görevlisi niteliğine sahip olmamaları nedeniyle, bu
maddenin ikinci fıkrasında öngörüldüğü gibi yasayla düzenlenmesi zorunluluğu
bulunmamaktadır. Esasen Kurulları oluşturacak üyelerin nitelikleri,
kurulma amacı belli olan kurullara yüklenen görevlerin niteliğiyle doğrudan
bağlantılıdır. Bu kurullar oluşturulurken Bakanlık, kurum ve kuruluş,
üniversite, sivil toplum kuruluşları temsilcileri, konunun uzmanları kurulun
potansiyel üye kaynaklarıdır. Bir başka ifade ile kurul buralardan gelen
üyelerden oluşacaktır. Üye sayısı yediyi geçemeyeceği için üyelerin nitelikleri
kurulun göreviyle bağlantılı olarak değişkenlik arz edebilir. Bu durumda tüm
kurulların üyelerinin veya üye kaynaklarının daha baştan kanunla yapılması
kendilerinden beklenen görevle bağdaşmayabileceği gibi kamu hizmetlerinin daha
etkin ve verimli yürütülmesini de geciktirebilir. Geçici kurullar geleceğe
yönelik, teknik ve ekonomik gelişmelerin sonucuna bağlı olarak yeni politika ve
strateji geliştirmek amacıyla oluşturulmaktadır. Teknolojik gelişmeleri
bugünden tespit mümkün olmadığından, gelecekte etkin olabilecek adayları
bugünden belirlemek mümkün olmayabilir.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu kural Anayasa'nın 7. ve 128.
maddelerine aykırı değildir.
Kuralın,Anayasa'nın 8. ve 123. maddeleriyle ilgisi görülmemiştir.
Fulya KANTARCIOĞLU bu görüşe katılmamıştır.
3- KHK'nin 42. Maddesinin (1) Numaralı Fıkrasının 'Tahsisle
ilgili imar planları ve her türlü projeler Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca
tasdik edilir ve inşaat ruhsatları bu Bakanlık tarafından verilir' Biçimindeki
Son Cümlesi ile (2) Numaralı Fıkrası
Dava dilekçesinde, 3194 sayılı İmar Kanunu, 2960 sayılı Boğaziçi
Kanunu, 4533 sayılı Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı Kanunu'nun birinci
maddelerindeki amaç unsuruna dair hükümler tekrar edilerek, iptali istenen
kuralla, anılan kanunlarda ve 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu, 5216 sayılı
Büyükşehir Belediyesi Kanunu, 5393 sayılı Belediye Kanunu ile 5302 sayılı İl
Özel İdaresi Kanunu'nda örtülü değişiklikler yapılarak bu kanunların imar ve
yapılaşmaya ilişkin hükümlerinin ilga edildiği, oysa sayılan bu kanunların 6223
sayılı Yetki Kanunu kapsamında olmadıkları; hazinenin özel mülkiyetindeki
taşınmazlar ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki arazilerin anılan
Bakanlığa nasıl devredileceğikonusunda hukuki belirsizlik bulunduğu; imar
planları ve projeler konusunda uygulanmayacak kanunlar belirtilmiş ise de
uygulanacak olanlara düzenlemede yer verilmemiş olduğu; Bakanlığa verilen ancak
yerel yönetimlerin yetkisinde bulunan çevre düzeni planı ve nazım ve uygulama
imar planlarını yapma ve onama yetkisinin yerinden yönetim ilkesine aykırı
olduğu, bu nedenlerle düzenlemenin Anayasa'nın Başlangıç'ı ile 2., 7., 8., 11.,
87., 91., 123. ve 127. maddelerine aykırı olduğu ileri sürülmüştür.
Maddenin (1) numaralı fıkrasında, Türk boğazlar bölgesinde can ve
mal kaybı ile deniz ve çevre kirliliği yaratacak, kültür ve tabiat varlıklarına
zarar verebilecek doğal afetlere ve deniz kazalarına karşı tedbir alınması,
boğazlarda güvenli geçişin sağlanması Bakanlığa bir görev olarak yüklenmekte;
bu görevin ifası bağlamında tesisler kurmak amacıyla yapılması gerekenler
sıralanmaktadır. Bu çerçevede, Bakanlar Kurulunca belirlenen yerlerdeki
mülkiyeti Hazineye ait veya Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmazlar
Maliye Bakanlığınca Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı'nın
kullanımına tahsis edilecektir. Fıkranın iptali istenen cümlesinde, tahsisle
ilgili imar planları ve her türlü projelerin Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca
tasdik edilmesi ve inşaat ruhsatlarının bu Bakanlık tarafından verilmesi
öngörülmektedir. Maddenin (2) numaralı fıkrasında ise bir önceki fıkrada
belirtilen tesis ve inşaatların projelendirilmesi ve yapımında 3.5.1985 günlü,
3194 sayılı İmar Kanunu, 18.11.1983 günlü, 2960 sayılı Boğaziçi Kanunu,
12.3.1982 günlü, 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu ve 17.2.2000 günlü, 4533
sayılı Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı Kanunu hükümlerinin
uygulanmayacağı ifade edilmektedir. Böylece, fıkrada belirtilen usule uygun
olarak yine fıkrada belirtilen amaçlarla Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme
Bakanlığına tahsis edilecek hazineye ait veya devletin hüküm ve tasarrufu
altında bulunan taşınmazların tahsisiyle ilgili imar planları ve her türlü
projelerin tasdiki Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yapılacak ve inşaat
ruhsatları da bu Bakanlık tarafından verilecektir. Bu süreçte yapılacak inşaat
ve tesislerin projelendirilmesi ve yapımında ikinci fıkradaki mevzuat
uygulanmayacaktır.
Anayasa'nın 2. maddesinde, Türkiye Cumhuriyeti'nin bir hukuk devleti
olduğu belirtilmiştir. Hukuk devleti, eylem ve işlemleri hukuka uygun olan,
insan haklarına dayanan, bu hak ve özgürlükleri koruyup güçlendiren, her alanda
adil bir hukuk düzeni kurup bunu geliştirerek sürdüren, Anayasa'ya aykırı durum
ve tutumlardan kaçınan, hukukun üstün kurallarıyla kendini bağlı sayan ve yargı
denetimine açık olan devlettir.
Anayasa'nın 7. maddesinde, 'Yasama yetkisi Türk Milleti adına
Türkiye Büyük Millet Meclisinindir. Bu yetki devredilemez.' ifadeleri
yer almaktadır. 87. maddesinde ise 'Bakanlar Kuruluna belli konularda kanun
hükmünde kararname çıkarma yetkisi vermek.' Türkiye Büyük Millet Meclisinin
görev ve yetkileri arasında sayılmıştır. Anayasanın 91. maddesinde ise kanun
hükmünde kararnamelerin hukuksal rejimi belirlenmiştir.
Anayasa'nın 123. maddesinde, idarenin kuruluş ve görevleriyle bir
bütün olduğu ve kanunla düzenleneceği öngörüldükten sonra idarenin kuruluş ve
görevlerinin, merkezden yönetim ve yerinden yönetim esaslarına dayandığı hükme
bağlanmıştır. İdarenin bütünlüğü, merkezi devlet modelinin yönetim alanındaki
temel ilkesi olup, bu ilkeyle, idarenin yerine getirdiği çeşitli görevlerle bu
görevleri yerine getiren kurumlar arasında birlik sağlanması ve idari yapı
içinde yer alan kurumların bir bütünlük içerisinde çalışması öngörülmüştür.
Mahalli idarelere ilişkin Anayasa'nın 127. maddesinin birinci
fıkrasında, bunların il, belediye veya köy halkının mahalli müşterek
ihtiyaçlarını karşılamak üzere kuruluş esasları kanunla belirtilen ve karar
organları gene kanunda gösterilen seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan
kamu tüzelkişileri oldukları, ikinci fıkrasında yerel yönetimlerin kuruluş ve
görevleri ile yetkilerinin, yerinden yönetim ilkesine uygun olarak kanunla
düzenleneceği belirtilmiştir. Maddenin beşinci fıkrasında ise merkezi idarenin,
mahalli idareler üzerinde, mahalli hizmetlerin idarenin bütünlüğü ilkesine
uygun şekilde yürütülmesi, kamu görevlerinde birliğin sağlanması, toplum
yararının korunması ve mahalli ihtiyaçların gereği gibi karşılanması amacıyla
kanunda belirtilen esas ve usuller dairesinde idari vesayet yetkisine sahip
olduğu belirtilmektedir.
Dava dilekçesinde, iptali istenen kuralla 6223 sayılı Yetki Kanunu
kapsamında olmayan bir kısım kanunlarda örtülü değişiklikler yapılarak bunların
imar ve yapılaşmaya ilişkin hükümlerinin ilga edildiği ileri sürülmektedir.
Anayasa Mahkemesinin 6.4.2011 günlü, 6223 sayılı Yetki Kanunu'nu denetlediği
27.10.2011 günlü, E.2011/60, K.2011/147 sayılı kararında da vurgulandığı üzere,
konu ve kapsamın belirlenmiş sayılması için hangi kanunlarda değişiklik
yapılacağının yetki kanununda mutlaka sayma yoluyla gösterilmesi zorunlu
olmadığı gibi, belirlenen konu ve kapsamın sınırları içine hangi kanun ya da
kanun hükmünde kararnamelerin girdiğinin sayma yoluyla gösterilmesi de şart
değildir.
KHK'nin 41. maddesiyle deniz kazalarının yönetimi Bakanlığa bir
görev olarak verilmiş ve bu çerçevede Bakanlık bazı yetkilerle donatılmıştır.
Bu amaçla bir sonraki maddede doğal afetlere ve deniz kazalarına karşı tedbir
alınması ve boğazlarda güvenli geçişin sağlanması amacıyla kurulacak tesisler
hakkında hükümlere yer verilmiştir. Bakanlığın görev ve yetkilerine ilişkin
olan bu düzenlemenin 6223 sayılı Yetki Kanunu kapsamında olduğu açıktır.
Bakanlığa yeni bir görev verilirken bunun diğer mevzuat hükümlerini
ilgilendiren ve etkileyen tabii sonuçları olabilir. Bu nedenle imar ve
yapılaşmaya ilişkin hükümlerinin ilga edildiği iddia edilen kanunların 6223
sayılı Yetki Kanunu'nda belirtilmemiş olması nedeniyle kuralların Anayasa'ya
aykırı oldukları iddiası yerinde görülmemiştir.
Dava dilekçesinde devamla, çeşitli kanunların muhtelif
hükümlerinden alıntılar yapılarak uygulamaya ilişkin bazı tereddütler dile
getirilmiş ve bu çerçevede, hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazlardan
hangilerinin Bakanlığa nasıl devredileceği veya devletin hüküm ve tasarrufu
altındaki yerlerin hukuki statüsü değiştirilmeden nasıl yapılaşmaya açılarak
tesis yapımına konu olacağı sorularının hukuken cevapsız bırakıldığı, imar
planları ve projeler konusunda uygulanmayacak kanunlar belirtilmiş ise de
uygulanacak olan veya olanlara düzenlemede yer verilmemiş olduğu, bu nedenle
düzenlemenin belirsizlik ve keyfilik içerdiği ileri sürülmüştür.
Usulünce yürürlüğe konulan bir kanun hükmünde kararnamenin, iptal
edilmediği veya yürürlükten kaldırılmadığı sürece kanun hükmünde olduğu, kanun
hükümleri arasındaki muhtemel ihtilafların öncelik-sonralık, özel-genel olma
durumuna göre çözümlenebileceği ve bu durumun başlı başına Anayasa'ya aykırılık
sorunu teşkil etmeyeceği açıktır. Üzerine tesis yapılacak yerlerin belirlenmesi
öncelikle Bakanlar Kurulu tarafından yapılacağından, ilgili taşınmazın tâbi
olduğu hukuki rejime bakılarak, gerektiğinde amaca uygun olarak tahsis
değişikliğine gidilebilir. Bu tür işlemlere karşı yargı yolu da açıktır.
Dolayısıyla, belirtilen muhtemel eksikliklerin mutlaka bu düzenlemede
giderilmelerine gerek olmadığından, bu durumun hukuki belirsizlik olarak
nitelendirilmesi mümkün değildir.
Diğer taraftan, uygulanmayacağı belirtilen kanunlar dışındaki
ilgili diğer kanunlar ile bunların alt düzenlemeleri çerçevesinde Boğazlarda
yapılacak tesislerin imar ve ruhsat işlemlerinin çözülebileceği, iddianın
anayasallıktan çok uygulamada çıkabilecek tereddüt veya sorunlara dair olduğu
anlaşıldığından, uygulanacak kanunlar konusunda Bakanlığa keyfi yetki verildiği
iddiası yerinde görülmemiştir.
Anayasa'da imar planlarına ilişkin yetkinin merkezi idare ya da
yerel yönetimlere ait olduğu konusunda bir kural yer almamakta olup,
ihtiyaçlara göre bu hususun belirlenmesi kanun koyucuya aittir. Buna göre,
kanun koyucu kamu yararını gözeterek anayasal sınırlar içinde merkezi yönetimle
yerel yönetim arasındaki görev sınırlarını belirleyebilir. Mahallî müşterek
nitelikleri ağır bassa da, bazı alanlardaki imar gereksinimlerinin giderilmesi
o yörede yaşayanlardan öte toplumun genelini ilgilendirdiğinden,imar plan ve
uygulamaları da bu kapsamda değerlendirilmelidir.Hâlihazırdaki deniz trafiği
dikkate alındığında, Boğazlardan güvenli geçişin sadece İstanbul ve
Çanakkale'de yaşayanların mahalli müşterek ihtiyacı olmadığı, meselenin
çözümüyle ilgili ihtiyacın millî, hatta milletlerarası boyuta ulaştığı
bilinmektedir. Bu nedenle, mahalli müşterek ihtiyaç kavramından hareketle,
iptal konusu kurallardaki imar plan ve projeleri konusundaki yetkinin mahalli
idarelerde olması gerektiği iddiası yerinde değildir.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu kurallar Anayasa'nın 2., 7.,
87., 91., 123. ve 127. maddelerine aykırı değildir. İptal istemlerinin reddi
gerekir.
Kuralların, Anayasa'nın Başlangıç'ı ve 8. maddesiyle ilgisi
görülmemiştir.
Fulya KANTARCIOĞLU bu görüşe katılmamıştır.
4- KHK'nin Geçici 2. Maddesinin (2), (3), (4), (6),(7), (8) ve
(12) Numaralı Fıkraları
Dava dilekçesinde, idare hukukunun temel ilkelerinden birinin
görevden alma işleminin atamadaki usule tabi olduğu, nitekim 2451 sayılı
Kanun'da bu minvalde kurallara yer verildiği, oysa iptali istenen maddenin (2),
(3), (4), (6) ve (7) numaralı fıkralarında personelin kazanılmış haklarının
ellerinden alındığı, bu durumun hukuki güvenlik ilkesine de aykırı olduğu; (12)
numaralı fıkrada, atanmış sayılmaya bağlı olarak mali haklarının korunduğu
izlenimi verilmekle birlikte gerçekte bunun böyle olmadığı, dolayısıyla
kazanılmış hakların zedelendiği; kurallarla müsteşardan genel müdüre kadar olan
pozisyonlardakilerin niteliklerine bakılmaksızın büyük oranda müşavir ve
araştırmacı kadrolarına atanmalarının Anayasa'nın 2., 10., 36., 125. ve 128.
maddelerineaykırı olduğu ileri sürülmüştür.
KHK ile 9.4.1987 günlü, 3348 sayılı Ulaştırma Bakanlığının
Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile 10.8.1993 günlü, 491 sayılı Denizcilik
Müsteşarlığının Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname
yürürlükten kaldırılmış olup Bakanlık, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme
Bakanlığı adı altında yeniden yapılandırılmış ve önceki teşkilat yapılarından
farklı yeni hizmet birimleri oluşturulmuştur. Teşkilat yapısında meydana gelen
bu değişiklikler mevcut personelin hukuki durumlarını da etkilemiştir. KHK'nin
geçici 2. maddesinin dava konusu (2) numaralı fıkrasında, Bakanlığın ve bağlı
kuruluşlarının teşkilat yapısının değiştirilmesi sonucu açığa çıkan
yönetici personelin durumu düzenlenmektedir. Buna göre, Bakanlık merkez
teşkilatında daire başkanı ve üzeri görevlerde bulunan kamu görevlileriyle
taşra teşkilatında Bölge Müdürü kadrolarında bulunanların bu görevlerinin sona
ermesi ve bunların ekli (2) sayılı liste ile merkez teşkilatı için ihdas edilen
Bakanlık Müşaviri kadrolarına halen bulundukları kadro dereceleriyle atanmış
sayılmaları öngörülmektedir. Denizcilik Müsteşarlığı merkez ve taşra
teşkilatında üst düzeylerde bulunanlar açısından aynı düzenleme maddenin (3)
numaralı fıkrasında yer almıştır. (4) numaralı fıkrada, önceki iki fıkra
uyarınca ihdas edilen bakanlık müşaviri kadrolarının herhangi bir sebeple
boşalması halinde, hiçbir işleme gerek kalmaksızın bu kadroların iptal edilmiş
sayılacakları belirtilmiştir. Bakanlık müşaviri kadrolarına atanmış
sayılanların, Bakanın uygun göreceği merkez veya taşra teşkilatına ait
birimlerde çalıştırılabileceği kuralına da fıkrada yer verilmiştir.
Maddenin (6) numaralı fıkrasında Ulaştırma Bakanlığı taşra
teşkilatında, (7) numaralı fıkrasında ise Denizcilik Müsteşarlığı taşra
teşkilatında unvanlı kadrolarda bulunanların görevlerinin bu KHK'nin yayımı
tarihinde sona ereceği ve bunların ekli (2) sayılı liste ile taşra teşkilatı
için ihdas edilen Araştırmacı kadrolarına hâlen bulundukları kadro
dereceleriyle atanmış sayılacakları belirtilmiştir. (8) numaralı fıkra
uyarınca, beşinci, altıncı ve yedinci fıkralar gereğince ihdas edilen
araştırmacı kadrolarının herhangi bir sebeple boşalması halinde hiçbir işleme
gerek kalmaksızın bunların iptal edilmiş sayılmaları kurala bağlanmıştır. Bu
şekilde atanan araştırmacılar, Bakan'ın uygun göreceği merkez veya taşra
teşkilatına ait birimlerde çalıştırılabileceklerdir.
(12) numaralı fıkrada, bu madde uyarınca atanan veya atanmış
sayılan personelin yeni kadrolarına atandıkları veya atanmış sayıldıkları tarih
itibarıyla eski kadrolarına ilişkin olarak en son ayda aldıkları sözleşme
ücreti, aylık, ek gösterge, ikramiye (bir aya isabet eden net tutarı), her
türlü zam ve tazminatları, makam tazminatı, temsil tazminatı, görev tazminatı,
ek ücret, ek ödeme ve benzeri adlarla yapılan her türlü ödemelerin (ilgili
mevzuatı uyarınca fiili çalışmaya bağlı fazla mesai ücreti hariç) toplam net
tutarının (bu tutar sabit bir değer olarak esas alınır); yeni atandıkları
kadrolara ilişkin olarak yapılan sözleşme ücreti, aylık, ek gösterge, ikramiye
(bir aya isabet eden net tutarı), her türlü zam ve tazminatları, makam
tazminatı, temsil tazminatı, görev tazminatı, ek ücret, ek ödeme ve benzeri
adlarla yapılan her türlü ödemelerin (ilgili mevzuatı uyarınca fiili çalışmaya
bağlı fazla mesai ücreti hariç) toplam net tutarından fazla olması halinde
aradaki fark tutarının, herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın fark
kapanıncaya kadar ayrıca tazminat olarak ödenmesi öngörülmüştür. Atandıkları
veya atanmış sayıldıkları kadro unvanlarında isteğe bağlı olarak herhangi bir
değişiklik olanlarla, kendi istekleriyle başka kurumlara atananlara fark
tazminatı ödenmesine son verilmesi de fıkrada kurala bağlanmıştır.
Anayasa'nın 2. maddesinde yer alan hukuk devleti ilkesinin temel
gereklerinden biri kazanılmış haklara saygı gösterilmesidir. Kazanılmış haklara
saygı, hukuk güvenliği ilkesinin bir sonucudur. Kazanılmış hak, kişinin
bulunduğu statüden doğan, tahakkuk etmiş ve kendisi yönünden kesinleşmiş ve
kişisel alacak niteliğine dönüşmüş haktır.
Kamu hukuku alanında gerek kanunla gerekse düzenleyici işlemlerle
konulmuş kurallar, kamu yararı ve hizmetin gerekleri dikkate alınarak her zaman
değiştirilebilir veya kaldırılabilir.Hukuk âleminde meydana gelebilecek bu
değişiklik, daha önce kural tasarrufların doğurmuş olduğu objektif ve genel
hukuki durumlara da uygulanabilecektir. Soyut ve genel hukuki statülerin en
önemli özelliği bunların daima değişebilmesi ve bu değişikliğin de herkese
karşı geçerli olmasıdır. Hukuk alanında meydana gelen ve hukuki statüde
değişiklik yapan bu düzenlemeler, eski düzenleme uyarınca statü kazanmış ve
statüsü devam eden bireyleri de kapsar.
Memuriyet kadro derecesine bağlanan mali haklar, o dereceye ulaşan
kişi yönünden tahakkuk etmiş ve kesinleşmiş alacak niteliğine dönüştüğünden
kazanılmış hak teşkil eder. Kadro derecesine bağlanan mali haklar unvandan
bağımsız olduğundan, unvan değişse bile bunların hukuken korunması
gerekmektedir. Buna karşılık bir görevin fiilen yapılması karşılığında ödenen
mali haklar ise kazanılmış hak oluşturmaz. Bu gibi mali haklar, ilgilinin o
görevi fiilen yerine getirdiği süreyle sınırlı olarak ödenir.
İptal konusu kurallarla, teşkilat yapısı değiştirilen Bakanlığın
bazı kadrolarında görev yapan kamu görevlilerinin bakanlık müşaviri ve
araştırmacı kadrolarına atanmış sayılmalarının öngörülmesi, anılan Bakanlığın
yeniden teşkilatlandırılması sonucu ortaya çıkan hukuki ve fiilî zorunluluklar
nedeniyledir. Söz konusu hukuki ve fiilî zorunluluklar nedeniyle kazanılmış
haklar korunarak başka kadrolara atama yapılması, kanun koyucunun takdir alanı
içindedir.
İptali istenen kurallarda, Bakanlık müşaviri ve araştırmacı
kadrolarına atanan kişilerin bulunduğu statülerden doğan, tahakkuk etmiş ve
kendileri yönünden kesinleşmiş ve kişisel alacak niteliğine dönüşmüş mali
haklarının (ücret ve özel hizmet tazminatı toplamının), mevcut kadrolarındakine
göre daha düşük olması halinde yeni kadrolarındaki gelirlerine eşitleninceye
kadar aradaki farkın ödenmesi öngörülmek suretiyle kazanılmış hakları
korunmuştur. Bu durumda kuralların kazanılmış hakları ihlal ettiği söylenemez.
Kuralın dolaylı şekilde hak arama özgürlüğüyle ilgili olması
nedeniyle Anayasa'nın 36. maddesi yönünden de incelemesi yapılmıştır.
Anayasa'nın hak arama hürriyetini düzenleyen 36. maddesinin
birinci fıkrasında, 'Herkes, meşru vasıta ve yollardan faydalanmak
suretiyle yargı mercileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile
adil yargılanma hakkına sahiptir.' denilerek yargı mercilerine davacı
ve davalı olarak başvurabilme ve bunun doğal sonucu olarak da iddia, savunma ve
adil yargılanma hakkı güvence altına alınmıştır.
Dava konusu kurallarla, Bakanlık ve Hazine Müsteşarlığı'nın
belirtilen kadrolarında yapılan değişiklikler, yukarıda da ifade edildiği
üzere, söz konusu unvanların kaldırılması sonucu ortaya çıkan hukukî ve fiili
zorunluluklar nedeniyledir. Buna göre söz konusu işlemin sebep unsuru,
Bakanlıktaki bazı kadroların kaldırılması olup yürürlükte bulunan kanunlara
dayanılarak ve kamu görevlisinin öznel durumu dikkate alınarak idarece tesis
edilen naklen atama işlemlerinden farklıdır. Genel nitelikte olduğu sonucuna
ulaşılan yasal düzenlemeyle oluşturulan bu durumun, sebep unsuru yönünden
hukuka uygun olup olmadığının tespitinin anayasal bir sorun olduğu ve bu
yöndeki denetimin Anayasa Mahkemesince yapılması gerektiği açıktır. Anılan
atama işleminin doğrudan kanunla değil, idari işlemle yapılmasının öngörülmesi
durumunda dahi kanunlara uygunluk denetimi yapmakla sınırlı bir yetkiye haiz
olan idari yargı yerlerinin, işlemin sebep unsurunun Anayasa'ya uygun olup
olmadığını tartışması ve bu yönde bir denetim yapması mümkün olmadığından bu
işlemin doğrudan kanun hükmünde kararnameyle yapılmasının hak arama hürriyetini
sınırladığı söylenemez.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu kurallar Anayasa'nın 2., 36.,
125. ve 128. maddelerine aykırı değildir. İptal isteminin reddi gerekir.
Fulya KANTARCIOĞLU bu görüşe katılmamıştır.
V- YÜRÜRLÜĞÜN DURDURULMASI İSTEMİ
26.9.2011 günlü, 655 sayılı Ulaştırma,
Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun
Hükmünde Kararname'nin
A) 39. maddesi hakkında, 22.11.2012 günlü, E.2011/149, K.2012/187
sayılı kararla karar verilmesine yer olmadığına karar verildiğinden, bu maddeye
ilişkin yürürlüğün durdurulması istemi hakkında KARAR VERİLMESİNE YER
OLMADIĞINA,
B)Kapsam yönünden;
1., 2., 3., 4., 5., 6., 7., 8., 9., 10., 11., 12., 13., 14., 15.,
16. maddeleri, 17. maddesinin (2) numaralı fıkrasında yer alan ''mesleğe
alınmaları'' ibaresi dışında kalan bölümü, 18., 19., 20., 21., 22., 23., 24.,
25., 26., 27. maddeleri, 28. maddesinin (1) numaralı fıkrası ile (2) numaralı
fıkrasının ( c) bendi, 29., 30., 31., 32., 33., 34., 35., 36. maddeleri, 37.
maddesinin(1) numaralı fıkrası, 38., 40., 41., 42., 43., 44., geçici 1., geçici
2., geçici 3., geçici 4., geçici 5., geçici 6., geçici 7., geçici 8.,45., 46.
maddeleri ile eki (I) ve(2) sayılı cetvelleri ile (1) ve (2) sayılı listelere
yönelik iptal istemleri, 22.11.2012 günlü, E.2011/149,K.2012/187 sayılı kararla
reddedildiğinden, bu maddelere, fıkralara, bende, bölüme, cetvellere ve
listelere ilişkin yürürlüğün durdurulması isteminin REDDİNE,
C) Anayasa'nın 91. maddesinin birinci fıkrası yönünden;
1- 1., 2., 3., 4., 5., 6., 7., 8., 9., 10., 11., 12., 13., 14.,
15., 16. maddeleri, 17. maddesinin (2) numaralı fıkrasında yer alan ''mesleğe
alınmaları'' ibaresi dışında kalan bölümü, 18., 19., 20., 21., 22., 23., 24.,
25., 26., 27. maddeleri, 28. maddesinin (1) numaralı fıkrası ile (2) numaralı
fıkrasının ( c) bendi, 29., 30., 31., 32., 33., 34., 35., 36. maddeleri, 37.
maddesinin(1) numaralı fıkrası, 38., 40., 41., 42., 43., 44., geçici 1., geçici
2., geçici 3., geçici 4., geçici 5., geçici 6., geçici 7., geçici 8.,45., 46.
maddeleri ile eki (I) ve(2) sayılı cetvelleri ile (1) ve (2) sayılı listelere
yönelik iptal istemleri, 22.11.2012 günlü, E.2011/149,K.2012/187 sayılı kararla
reddedildiğinden, bu maddelere, fıkralara, bende, bölüme, cetvellere ve
listelere ilişkin yürürlüğün durdurulması isteminin REDDİNE,
2- a- 17. maddesinin (2) numaralı fıkrasında yer alan ''mesleğe
alınmaları'' ibaresine,
b- 28. maddesinin (2) numaralı fıkrasının (a) ve (b) bentlerine,
c- 37. maddesinin(2), (3), (4) ve (5) numaralı fıkralarına,
ilişkin iptal hükmünün yürürlüğe girmesinin ertelenmesi nedeniyle,
bu fıkraların, bentlerin ve ibarenin YÜRÜRLÜĞÜNÜN DURDURULMASI İSTEMİNİN
REDDİNE,
D) İçeriği itibariyle Anayasa'ya aykırılığı ileri sürülen;
1- 17. maddesinin (2) numaralı fıkrasının''mesleğe alınmaları''
ibaresi dışında kalan bölümüne,
2- 29. maddesinin (13) numaralı fıkrasına,
3- 42. maddesinin (1) numaralı fıkrasının 'Tahsisle ilgili imar
planları ve her türlü projeler Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca tasdik edilir
ve inşaat ruhsatları bu Bakanlık tarafından verilir.' biçimindeki son
cümlesine,
4- 42. maddesinin (2) numaralı fıkrasına,
5- Geçici 2. maddesinin (2), (3), (4), (6), (7), (8) ve (12)
numaralı fıkralarına,
yönelik iptal istemleri, 22.11.2012 günlü, E.2011/149,K.2012/187
sayılı kararla reddedildiğinden, bu fıkralara, bölüme ve cümleye ilişkin
yürürlüğün durdurulması isteminin REDDİNE,
22.11.2012 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verilmiştir.
VI- İPTAL HÜKMÜNÜN YÜRÜRLÜĞE GİRECEĞİ
GÜN SORUNU
Anayasa'nın 153. maddesinin üçüncü fıkrasında, 'Kanun, kanun
hükmünde kararname ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü ya da bunların
hükümleri, iptal kararlarının Resmî Gazetede yayımlandığı tarihte yürürlükten
kalkar. Gereken hallerde Anayasa Mahkemesi iptal hükmünün yürürlüğe gireceği
tarihi ayrıca kararlaştırabilir. Bu tarih, kararın Resmî Gazetede yayımlandığı
günden başlayarak bir yılı geçemez' denilmekte, 6216 sayılı Anayasa
Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 66. maddesinin
(3) numaralı fıkrasında da bu kural tekrarlanmaktadır.
26.9.2011 günlü, 655 sayılı Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme
Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 17.
maddesinin (2) numaralı fıkrasında yer alan ''mesleğe alınmaları''
ibaresi, 28. maddesinin (2) numaralı fıkrasının (a) ve (b) bentleri ile 37.
maddesinin (2), (3), (4) ve (5) numaralı fıkralarının iptal edilmeleri
nedeniyle doğacak hukuksal boşluk kamu yararını ihlal edecek nitelikte
görüldüğünden, Anayasa'nın 153. maddesinin üçüncü fıkrasıyla 6216 sayılı Kanun'un
66. maddesinin (3) numaralı fıkrası gereğince bu fıkralara, bentler ve ibareye
ilişkin iptal hükmünün, kararın Resmî Gazete'de yayımlanmasından başlayarak
altı ay sonra yürürlüğe girmesi uygun görülmüştür.
VII- SONUÇ
26.9.2011 günlü, 655 sayılı Ulaştırma,
Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun
Hükmünde Kararname'nin
A) 1- 39. maddesi, 11.10.2011 günlü, 666 sayılı Kanun Hükmünde
Kararname'nin 1. maddesiyle yürürlükten kaldırıldığından, konusu kalmayan bu
maddeye ilişkin iptal istemi hakkında KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
OYBİRLİĞİYLE,
2- 1., 2., 3., 4., 5., 6., 7., 8., 9., 10., 11., 12., 13., 14.,
15., 16. maddeleri, 17. maddesinin (2) numaralı fıkrasında yer alan ''mesleğe
alınmaları'' ibaresi dışında kalan bölümü, 18., 19., 20., 21., 22., 23.,
24., 25., 26., 27. maddeleri, 28. maddesinin (1) numaralı fıkrası ile (2)
numaralı fıkrasının ( c) bendi, 29., 30., 31., 32., 33., 34., 35., 36.
maddeleri, 37. maddesinin(1) numaralı fıkrası, 38., 40., 41., 42., 43., 44.,
geçici 1., geçici 2., geçici 3., geçici 4., geçici 5., geçici 6., geçici 7.,
geçici 8.,45., 46. maddeleri ile eki (I) ve(2) sayılı cetvelleri ile (1) ve (2)
sayılı listeleri, 6223 sayılı Yetki Kanunu kapsamında olduğundan Anayasa'ya
aykırı olmadığına ve bu maddelere, fıkralara, bende, bölüme, cetvellere ve
listelere ilişkin iptal isteminin REDDİNE, OYBİRLİĞİYLE,
B) 1- 1., 2., 3., 4., 5., 6., 7., 8., 9., 10., 11., 12., 13., 14.,
15., 16. maddeleri, 17. maddesinin (2) numaralı fıkrasında yer alan ''mesleğe
alınmaları'' ibaresi dışında kalan bölümü, 18., 19., 20., 21., 22., 23., 24.,
25., 26., 27. maddeleri 28. maddesinin (1) numaralı fıkrası ile (2) numaralı
fıkrasının ( c) bendi, 29., 30., 31., 32., 33., 34., 35., 36. maddeleri, 37.
maddesinin(1) numaralı fıkrası, 38., 40., 41., 42., 43., 44., geçici 1., geçici
2., geçici 3., geçici 4., geçici 5., geçici 6., geçici 7., geçici 8.,45., 46.
maddeleri ile eki (I) ve(2) sayılı cetvelleri ile (1) ve (2) sayılı
listelerinin, Anayasa'nın 91. maddesinin birinci fıkrası uyarınca Anayasa'ya
aykırı olmadığına ve bu maddelere, fıkralara, bende, bölüme, cetvellere ve
listelere ilişkin iptal isteminin REDDİNE, OYBİRLİĞİYLE,
2- a- 17. maddesinin (2) numaralı fıkrasında yer alan ''mesleğe
alınmaları'' ibaresinin,
b- 37. maddesinin(2), (3), (4) ve (5) numaralı fıkralarının,
Anayasa'nın 91. maddesinin birinci fıkrası uyarınca Anayasa'ya
aykırı olduğuna ve İPTALİNE, Haşim KILIÇ, Alparslan ALTAN, Engin YILDIRIM, Nuri
NECİPOĞLU, Hicabi DURSUN, Celal Mümtaz AKINCI ile Muammer TOPAL'ın karşıoyları
ve OYÇOKLUĞUYLA,
c- 28. maddesinin (2) numaralı fıkrasının (a) ve (b) bentlerinin
Anayasa'nın 91. maddesinin birinci fıkrası uyarınca Anayasa'ya aykırı olduğuna
ve İPTALİNE, OYBİRLİĞİYLE,
d- 17. maddesinin (2) numaralı fıkrasında yer alan ''mesleğe
alınmaları'' ibaresi, 28. maddesinin (2) numaralı fıkrasının (a) ve (b)
bentleri ile 37. maddesinin(2), (3), (4) ve (5) numaralı fıkralarının iptal
edilmeleri nedeniyle, Anayasa'nın 153. maddesinin üçüncü fıkrasıyla 6216 sayılı
Kanun'un 66. maddesinin (3) numaralı fıkrası gereğince bu fıkralara, bentlere
ve ibareye ilişkin İPTAL HÜKMÜNÜN, KARARIN RESMÎ GAZETE'DE YAYIMLANMASINDAN
BAŞLAYARAK ALTI AY SONRA YÜRÜRLÜĞE GİRMESİNE, OYBİRLİĞİYLE,
C) İçeriği itibariyle Anayasa'ya aykırılığı ileri sürülen;
1- 17. maddesinin (2) numaralı fıkrasının''mesleğe alınmaları''
ibaresi dışında kalan bölümünün,
2- 29. maddesinin (13) numaralı fıkrasının,
3- 42. maddesinin (1) numaralı fıkrasının 'Tahsisle ilgili imar
planları ve her türlü projeler Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca tasdik edilir
ve inşaat ruhsatları bu Bakanlık tarafından verilir.' biçimindeki son
cümlesinin,
4- 42. maddesinin (2) numaralı fıkrasının,
5- Geçici 2. maddesinin (2), (3), (4), (6), (7), (8) ve (12)
numaralı fıkralarının,
Anayasa'ya aykırı olmadığına ve bu fıkralara, cümleye ve bölüme
ilişkin iptal isteminin REDDİNE, Fulya KANTARCIOĞLU'nun karşıoyu ve OYÇOKLUĞUYLA,
22.11.2012 gününde karar verildi.
Başkan
Haşim KILIÇ
|
Başkanvekili
Serruh KALELİ
|
Başkanvekili
Alparslan
ALTAN
|
Üye
Fulya
KANTARCIOĞLU
|
Üye
Mehmet ERTEN
|
Üye
Serdar
ÖZGÜLDÜR
|
Üye
Osman
Alifeyyaz PAKSÜT
|
Üye
Zehra Ayla
PERKTAŞ
|
Üye
Recep KÖMÜRCÜ
|
Üye
Burhan ÜSTÜN
|
Üye
Engin YILDIRIM
|
Üye
Nuri NECİPOĞLU
|
Üye
Hicabi DURSUN
|
Üye
Celal Mümtaz
AKINCI
|
Üye
Erdal TERCAN
|
Üye
Muammer TOPAL
|
Üye
Zühtü ARSLAN
|
KARŞIOY YAZISI
26.9.2011 günlü, 655 sayılı Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme
Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 17.
maddesinin(2) numaralı fıkrasında yer alan ''mesleğe alınmaları'' ibaresi ile 37.
maddesinin(2), (3), (4) ve (5) numaralı fıkraları çoğunluk kararıyla
Anayasa'nın 91. maddesine aykırı bulunarak iptal edilmiştir.
655 sayılı KHK'nin 17. maddesinin maddesinin(2)
numaralı fıkrasında Denetim Hizmetleri Başkanlığı ve Müfettişlerin
çalışma usul ve esasları ile Müfettiş Yardımcılarının mesleğe alınmaları,
yetiştirilmeleri, yarışma sınavı, tez hazırlama ve yeterlik sınavları ile diğer
hususların yönetmelikle düzenleneceği belirtilmektedir.
KHK'nin 37. maddesi ise Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme
Bakanlığı bünyesinde 'Ulaştırma ve Haberleşme Uzman Yardımcılığı', 'Havacılık
ve Uzay Teknolojileri Uzman Yardımcılığı' ile 'Denizcilik Uzman Yardımcılığı'
adı altında personel çalıştırılmasına olanak tanımakta ve bu kadrolara atama
yapılmasının usul ve esaslarını düzenlemektedir.
6223 sayılı Yetki Kanunu'nun 1. maddesinin birinci fıkrasının
(a-3) bendinde, Kanun'un amaçlarından birinin kamu hizmetlerinin Bakanlıklar
arasındaki dağılımının yeniden belirlenerek, mevcut Bakanlıklar ile
birleştirilen veya yeni kurulan Bakanlıkların görev, yetki, teşkilat ve
kadrolarının düzenlenmesine, taşrada ve yurt dışında teşkilatlanma esaslarına
ilişkin konularda düzenlemelerde bulunmak üzere Bakanlar Kuruluna kanun
hükmünde kararname çıkarma yetkisi vermek olduğu belirtilmiş ve aynı Kanun'un
ikinci fıkrasında da ilgili kanun ve kanun hükmünde kararnamelerde değişiklik
yapılabileceği belirtilmiştir.
KHK'nin 17. maddesi ile Bakanlığa bağlı Rehberlik ve Teftiş
Başkanlığının kurulması ve bu birimde çalışmak üzere 'müfettiş yardımcılığı'
kadrosunun ihdas edilmesi, 37. maddesi ile de 'Ulaştırma ve
Haberleşme Uzman Yardımcılığı', 'Havacılık ve Uzay
Teknolojileri Uzman Yardımcılığı' ile 'Denizcilik Uzman
Yardımcılığı' kadrolarının oluşturulması teşkilat ve kadroların belirlenmesine
ilişkin bir husus olduğundan Yetki Kanunu'na aykırılık bulunmamaktadır.
Kamu görevlilerinin kadrolarının ve bu kadrolara atanacak
kişilerde bulunması gereken niteliklerin de kanunla düzenlenmesi gerekmektedir.
Ancak, kamu görevlisi olarak atanacak kişilerle ilgili tüm ayrıntıların sadece
yasayla düzenlenmesi gerektiği ve bu konuda idarî düzenlemeler yapılmasının
Anayasa'nın 128. maddesinin ikinci fıkrasına aykırı düşeceği iddiası yerinde
değildir. Anayasa'nın bir maddesinin yasayla düzenleneceğini öngördüğü bir
konunun, Anayasa'nın 91. maddesinin birinci fıkrasının açıkça yasakladığı
hükümler ile doğrudan ilgili olmadıkça, ya da KHK ile düzenlenemeyeceği Anayasa'da
özel olarak belirtilmedikçe KHK ile düzenlenmesi Anayasa'ya aykırı değildir.
Anayasa'nın 70. maddesine göre, 'her Türk kamu hizmetine girme
hakkına sahiptir. Hizmete alınmada görevin gerektirdiği niteliklerden başka
hiçbir ayırım gözetilemez'. Maddede Türkiye Cumhuriyeti
Devletine vatandaşlık bağı ile bağlı olan herkesin görevin gerektirdiği
nitelikler dışında, dil, din, mezhep, renk, siyasi düşünce, cinsiyet ve benzeri
ayırım gözetilmeksizin kamu hizmetlerine girme hakkına sahip bulundukları
belirtilmiştir. Böylece 'kamu hizmetlerine girme hakkı' siyasi hak ve ödevler
kapsamında, vatandaşlık bağına bağlı olarak kullanılabilecek bir hak olarak
düzenlenmiştir. Düzenlemenin temel hakka ilişkin niteliği bundan ibarettir.
Yoksa, bunun dışında kamu görevlerine giriş, atanma, görev değişikliğine
ilişkin tüm düzenleme ve uygulamaların temel hakkın düzenlenmesi ve 91. madde
anlamında yasak alan kapsamında görülmesi yerinde değildir.
Anayasa'nın 91. maddesinin birinci fıkrasında, Anayasanın ikinci
kısmının birinci ve ikinci bölümlerinde yer alan temel haklar, kişi hakları ve
ödevleri ile dördüncü bölümünde yer alan siyasî haklar ve ödevlerin kanun
hükmünde kararnamelerle düzenlenemeyeceği belirtilmiştir. Anayasanın belirtilen
bölümlerinde birçok temel hak ve özgürlük düzenlenmiş bulunmaktadır. Sözkonusu
temel hak ve özgürlüklerin kapsama alanları ve ilgili oldukları hususlar geniş
bir biçimde yorumlandığında KHK'lerle yapılacak tüm düzenlemelerin bu hak ve
özgürlüklerle bağlantılarının bulunduğu ileri sürülebilecektir. Böyle bir
yorumdan hareket edilmesi halinde yasak alan kapsamı oldukça genişleyecek ve
KHK ile düzenlenebilecek alan kalmayacaktır. Nitekim Anayasa Mahkemesinin,
6.1.1987 günlü, E1986/15 ve K1987/1 sayılı kararında, dolaylı biçimde kişi hak
ve özgürlüklerini ilgilendirmeyecek bir düzenleme düşünmenin oldukça güç
olduğu, bu nedenle de dolaylı bir ilginin varlığına dayanılarak sonuca gitmenin
isabetli sayılamayacağı belirtilmiştir. Buna göre, yasak alanın kapsamının,
temel hak ve özgürlüklerle doğrudan ilgili düzenlemeleri kapsayacak, dolaylı
olarak ilgili düzenlemeleri ise kapsam dışında bırakacak şekilde belirlenmesi
gerekir.
Anayasa Mahkemesi, 16.5.1989 günlü, E1989/4 ve K1989/24 sayılı
kararında,3.11.1988 günlü, 347 sayılı '233 Sayılı Kamu İktisadi
Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Bir Maddesinde Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname'nin Genel Müdür olarak
atanabilmek için, 'yükseköğrenim görmüş olmak, dört yılı kamuda, altı
yılı özel sektörde geçmek şartıyla en az on yıl hizmeti bulunmak, kamu hizmeti
bulunmayanlarda ise özel sektörde asgari onbeş yıl çalışmış olmak, Genel
müdürlük görevini yerine getirebilecek yetenek, bilgi ve tecrübeye sahip olmak'
şartlarını getiren 1. maddesine yönelik iptal istemini reddetmiştir.
Anayasa'nın 91. maddesi kapsamına giren alanlarda düzenleme
yapılmış olmasından söz edilebilmesi için 91. maddede belirtilen hak ve
alanlarla ilgili doğrudan bir düzenleme yapılmış olması gerekir.
İptaline karar verilen kurallarda Yetki Kanunu kapsamında ilgili
kurumda Müfettiş Yardımcılığı, Ulaştırma ve Haberleşme Uzman Yardımcılığı, Havacılık
ve Uzay Teknolojileri Uzman Yardımcılığı ve Denizcilik Uzman Yardımcılığı
kadroları oluşturulduğundan, zorunlu olarak bu kadrolara girişin koşulları da
düzenlenmiştir. Bu nedenle anılan kuralların Anayasa'nın 91. maddesinde
belirtilen yasak alana ilişkin düzenlemeler içerdiğinden söz etmek mümkün
değildir.
Belirtilen nedenlerle, itiraz konusu kurallara yönelik iptal
isteminin reddine karar verilmesi gerektiği düşüncesiyle kuralın iptaline
yönelik çoğunluk görüşüne katılmadık.
Başkan
Haşim KILIÇ
|
Başkanvekili
Alparslan
ALTAN
|
Üye
Engin YILDIRIM
|
Üye
Nuri
NECİPOĞLU
|
Üye
Hicabi
DURSUN
|
Üye
Celal Mümtaz
AKINCI
|
Üye
Muammer TOPAL
|
KARŞIOY
(Reddi Hakim)
Mahkememize 2011/149 Esas sayısı ile T.B.M.M. üyesi 117
milletvekili tarafından açılan 29.9.2011 tarih ve 655 sayılı Kanun Hükmünde
Kararname'nin iptali davasın da Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim KILIÇ'ın reddi
talebi yer almış ise de, dosyanın 12.1.2012 tarihli ilk incelemesinde hakimin
reddi talebi esastan reddedilmiş, talebin kötü niyetle yapıldığı oyçokluğu ile
kabul edilmiş ise de, bu gibi hallerde uygulanacak para cezasının talepte
bulunanlar dışında cezanın SOYUT bir niteleme ile sadece davacıya verilmesi
yönündeki çoğunluk görüşüne aşağıdaki nedenler ile katılınmamıştır.
Reddi hakim talebinin kötü niyetle yapıldığının kabulü halinde, bu
kasta yaptırım uygulanması hukuk düzenince makul kabul görmeyen bir fiilin
cezalandırılması isteminin gereğidir. Nitekim hukukun temel ilkelerinden
bakıldığında HMK'nun 42. maddesi hukuksuz eyleme meşruiyet kazandırmamak için
ceza öngörüsünde bulunmuş ve başvuruda bulunanlara bunlar arasında nasıl bir
hukuksal ilişki olduğuna bakmaksızın talepte bululanlar yönünden her birinin
cezalandırılması gerektiğini ifade etmiştir.
Nitekim genel usul hukuku hükümleri yanında özel nitelik taşıyan
6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında
Kanun'un 60. maddesinin (5) numaralı fıkrasında Anayasa Mahkemesinde yapılacak
hakimin reddi taleplerinin kötü niyetle yapıldığının anlaşılması halinde
BAŞVURUCULARIN HER BİRİNE disiplin para cezası verileceği hükmü çok açıktır.
Davacılar; Anayasanın 150. maddesince siyasi parti kimliklerine
bakılmaksızın kendilerine iptal davası açma hakkı tanınan meclis üye
tamsayısının 1/5 oranındaki asgari 110 milletvekilidir. Açılan davaların kabul
görebilmesi için alt sınır 110 olup beklenmeyip üstünde olması haline ilişkin
bir sınırlama bulunmamaktadır. Nitekim Türkiye Büyük Milet Meclisi tarafından
imzalanarak tasdik edilen belge ile görülen bu davayı açanların Meclis üyeleri
oldukları teyit edilmiş ve görülen bu davayı da asgari 117 kişinin bir araya
gelerek açtığı anlaşılmıştır.
Bir an için dava açma için bir araya gelen iradenin zorunlu bir
birliktelik içinde oldukları kabul edilse bile bu beraberlik açılmış davanın
mahkemece kabulünün ön şartıdır. Örneğin değişik siyasi gruplardan 140 kişinin
bir araya gelmesi ile açılan bir davada dava açan belgeye imza atanlardan 40
kişinin diğer talepler yanında reddi hakim talebinde bulunmamış veya bilahare
feragat olmaları halinde görülen davada dava, kalan 100 kişi davacı yönünden
110 kişilik dava açma şartını oluşturmadığı için açılmamış mı sayılacaktır'
veya dava tüm diğer talepler yönünden düşmüş mü olacaktır'
Dava açanların iradesi açılmış davanın kabul şartından bağımsız
nitelikte olup dava açanlar arasında ki hukuksal ilişkiden kaynaklı bir
zorunluluk değildir. Reddi hakim talebinden çekilenler yönünden kötü niyet
araştırması yapılamayacak ve para cezası verilemeyecek olması ' talepte bulunan
ve bulunmayanlar arasında nasıl bir hukuki tespit yapmayı gerektiriyorsa da
dava açıp hakimin reddi talebinde bulunanların bu yöndeki iradesi dava açma
için bir araya gelme zorunluluğunda bağımsız bir fikir 'bir irade tezahürüdür.
Dava açanlar, açma yönünden gerekli biçimsel bir zorunluluk, dava
konusu talepler yönünden ise ihtiyari bir birliktelik içindedirler. Davacılar
arasında şekli bakımından mecburi dava arkadaşlığı vardır.
Mecburi dava arkadaşlığında; dava konusu hukuki ilişkide farklı
davranmalarını önleyecek çok sıkı, iştirak halinde bir ortaklık olup, dava
arkadaşları aynı şekilde ve birlikte hareket etmek zorundadırlar. İştirak
halinde mülkiyet, adi ortaklık, miras şirketi gibi veya ilgililer hakkında tek
bir karar verilmesi zorunluluğunu doğuran davalarda davacılar şekli bakımından
mecbur dava arkadaşı durumundadırlar ve dava konusu hak ile aralarında zorunlu
ilişki vardır.
Özel yasasına tabii olan Anayasa Mahkemesine iptal davası açma
şeklinde izah edildiği anlamda dava açan asgari 110 kişinin hukuk usulü
nitelemesi ile mecburi dava arkadaşı oldukları söylenemeyecektir. Aralarında
şekli bakımından olan bu zorunlu birliktelik nedeniyle dava açma şartı yerine
getirildikten sonra dava açanlar yönünden dava açmada asgari sayısal zorunluluk
şartının altına düşmedikçe talep konusu haklar yönünden bağımsız ihtiyari
davranmalarının önüne geçecek kısıtlayıcı bir hüküm mevzuatta yoktur.
Kaldı ki, davanın konusu, dava açanlar arası şahsa bağlı sıkı bir
medeni hukuk ilişkisinden değil Kamu hukukundan doğan ve toplumun tümünü
ilgilendiren bir yasa uygulamasının, demokratik toplum öznelerinden Anayasal
denetim talebine ilişkin olup bu yönüyle de mecburi dava arkadaşlığı
nitelemesinden ayrıldığı düşünülmektedir.
Aktif süje olan davanın konusu, toplumun tümünü ilgilendiren
içerik taşıdığından, pasif süje olan dava açanlar olup, dava açmada birliktelik
zorunluluğu içinde iseler de hak,yetki ve taleplerini hukuka uygun sorumluluk bilinci
dahilinde kullanmak zorundadırlar, Aksine davranışın cezalandırılacağının
öngörüldüğü hallerde ceza vermenin sınırını adaletle şekillendirilmiş toplumsal
yarar düşüncesi oluşturur, ve cezaların önleme iyileştirme amaçları da göz
önüne alınarak adaletli bir ölçü içinde biçimlenir. Hedef cezanın yaratacağı
korkutuculuk ve caydırıcılıktan toplum adına yararlanma ilkesidir.
Ceza önlemi kimi suçlardan, niteliği, işleme biçimi, Devlet için
zarar alanı, SUÇTAN ZARAR GÖRENİN KİMLİĞİ vb nedenler ile farklı düzenlemeler
içerebilir.
Başkanvekili
Serruh KALELİ
|
KARŞIOY GEREKÇESİ
26.9.2011 günlü, 655 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK)'nin,
iptal isteminin reddine karar verilen kurallarının, Bakanlar Kurulu'nun KHK'ler
konusundaki yetkisinin sınırlı olup, yasama yetkisinin devredilmezliği
ilkesiyle bağdaşmayacak biçimde geniş kullanılamayacağına ilişkin E 2011/113; K
2012/108 sayılı karardaki karşıoy gerekçesi doğrultusunda iptali gerektiği
düşüncesiyle çoğunluk görüşüne katılmıyorum.
KARŞIOY GEREKÇESİ
(Reddi Hakim)
6216 sayılı Kanun'un 60. maddesinin (5) numaralı fıkrasında ret
talebinin 'kötü niyetle yapıldığının anlaşılması' ve 'esas
yönünden kabul edilmemesi' hâlinde, 'disiplin para
cezası'verileceği öngörülmekte, (6) numaralı fıkrasında da ret
talebinin 'açıkça' kötüye kullanıldığının tespiti
aranmaktadır.
Söz konusu kurallar uyarınca disiplin para cezasına
hükmedilebilmesi için, ret talebinin kötü niyetle yapılması ve ret talebi
olarak gösterilen sebeplerin esastan kabul edilmemesi şartlarının birlikte
gerçekleşmesi gerekmektedir.
Bu şartlardan birinin gerçekleşmesi disiplin para cezası
verilebilmesi için yeterli olamayacağı gibi ret talebinin açıkça kötüye
kullanıldığının da tespit edilmesi gerekmektedir.
Davacı ret sebeplerini,
- Kamuoyunda 'WikiLeaks Belgeleri' olarak bilinen
belgelere göre, 2003 yılında ABD Büyükelçisine Cumhuriyet Halk Partisi
aleyhinde bir takım beyanlarda bulunduğu iddiası,
- 'Ümit ediyorum ki bu gayret, Anayasa Mahkemesine dava
açmak suretiyle sorun çözme kolaycılığını da ortadan kaldıracaktır' biçimindeki
25 Nisan 2011 tarihli konuşma metninden yapılan alıntı,
ve bunları pekiştiren
- 6223 sayılı Yetki Kanunu'nun iptali başvurusunda istikrar
kazanmış görüşünden vazgeçerek iptal isteminin reddi yönünde kullandığı oy,
olarak gösterdikten sonra, bu sebeplerin Cumhuriyet Halk
Partisi'nin tarafı olduğu davalarda, reddedilenin tarafsız davranamayacağına
ilişkin kuşkulara neden olduğunu ileri sürmüştür.
İleri sürülen bu iddia, 6216 sayılı Kanun'un 60. maddesinin (1)
numaralı fıkrası çerçevesinde incelenerek, söz konusu sebeplerin tarafsız
hareket edemeyeceği kanısını haklı kılan hâl kapsamında olmadığı düşüncesiyle
Davacının ret talebi esastan reddedilmiştir.
Ret talebinin esastan reddedilmiş olması, talebin kötü niyetle
yapıldığı anlamını taşımayacağı gibi salt reddedilme nedeniyle disiplin para
cezası verilemeyeceği de açıktır. Disiplin para cezası verilebilmesi için
kanunun tanıdığı bu hakkın açıkça kötüye kullanıldığının (kötü niyetle
yapıldığının)tespit edilmesi gerekmektedir.
Ret talebinin, kimi internet sitelerinden elde edilebilmesi mümkün
olan ret sebeplerine dayanması, belirtilen ret sebeplerinin içerikleri, ret
talebinin sunuluş biçimi, anlatım düzeni ve yargılama sürecindeki ileri sürülüş
zamanı, Davacı tarafından açılan ve ret taleplerini de içeren diğer iptal
davalarının konuları arasındaki benzerlik ve bu iptal başvurularındaki ret
taleplerinin başvuru yönteminin ve ret sebeplerinin ayırımsız aynı olması
dikkatle incelendiğinde, ret talebi başvurusunun, kanunun tanıdığı bir
hakkın kanuni sınırlar içinde kullanıldığını ve yargılamanın düzenli biçimde
işleyişini önlemek ve kamu düzenini bozmak gibi bir amaç taşımadığını, dolayısıyla
da bu hakkın açıkça kötüye kullanılmadığını göstermektedir.
Açıklanan nedenle Davacıya disiplin para cezası verilmesi
yönündeki çoğunluk görüşüne katılmıyorum.
DEĞİŞİK GEREKÇE
6.4.2011 günlü, 6223 sayılı Yetki Kanunu'nun 1. maddesinin birinci
fıkrasının (b) bendi 'kamu kurum ve kuruluşlarında istihdam edilen memurlar,
işçiler, sözleşmeli personel ile diğer kamu görevlilerinin çalışmalarında
etkinliği arttırmak üzere, buların atanma, nakil, görevlendirme, seçilme,
terfi, yükselme, görevden alınma ve emekliye sevk edilme usul ve esaslarına'
ilişkin konularda düzenlemelerde bulunmak üzere, Bakanlar Kurulu'na Kanun
Hükmünde Kararname çıkarma yetkisi vermektedir.
655 sayılı KHK'nin17. ve 37. maddeleri memuriyet statüsüne
alınmaya ilişkin bir düzenleme niteliğindedir. Oysa yukarıda ifade edildiği
üzere 6223 sayılı Yetki Kanunu'nun belirtilen hükmü salt 'istihdam edilen' kamu
görevlileri bakımından bir düzenleme yapılabilmesi konusunda yetki vermektedir.
Diğer bir deyişle, söz konusu kurallar Yetki Kanunu kapsamı dışında kalmakta ve
bu mahiyeti itibariyle de Anayasa'nın 91. maddesine aykırı düşmektedir.
Açıklanan nedenle, anılan kuralların iptaline bu gerekçeyle
katılıyoruz.
Üye
Serdar ÖZGÜLDÜR
|
Üye
Burhan ÜSTÜN
|
KARŞIOY YAZISI
Reddi hakim talebinin kötü niyetle yapıldığı gerekçesiyle DİSİPLİN
PARA CEZASI UYGULANMASINA yer yoktur.
İptal davasını açan Parti tarafından Başkan Haşim KILIÇ'ın reddi
talebinin kötü niyetle yapıldığına ve 6216 sayılı Kanun'un 60. maddesinin (5)
numaralı fıkrası gereğince disiplin para cezası uygulanmasına ilişkin çoğunluk
kararına aşağıdaki nedenlerle katılmıyorum
6216 sayılı Kanun'un 60. maddesinin (5) numaralı fıkrasında 'Ret
talebinin kötü niyetle yapıldığının anlaşılması ve esas yönünden kabul
edilmemesi halinde, talepte bulunanların her birine Mahkemece beşyüz Türk
Lirasından beşbin Türk Lirasına kadar disiplin para cezası verilir' denilmiş;
(6) numaralı fıkrasında 'Bu Kanun anlamında disiplin para cezasından
maksat, bireysel başvuru hakkını veya ret talebini açıkça kötüye
kullandığı tespit edilen başvurucular aleyhine verilen ' para cezası' olduğu
belirtilmiştir. Buna göre para cezası verilebilmesi için öncelikle talebin
esastan reddedilmesi gerekli olmakla birlikte yeterli değildir. Talepte kötü
niyet olup olmadığı talebin yerinde olup olmadığı hususundan bağımsız olarak
ayrıca incelenecek, varlığı açıkça saptanmışsa kötü niyete
ilişkin para cezasına hükmedilebilecektir.
Reddi hakim talep etme hakkı Anayasa'nın 36. maddesinde yer alan
hak arama hürriyetinin ve adil yargılanma hakkının gereğince kullanılmasını
güvence altına alan bir hukuk müessesesidir. Temel hakların kötüye kullanılması
gerekçesi, çoğu kez hakkın özüne dokunacak nitelikte kısıtlayıcı düşüncelere
yönelebildiğinden, ihtiyatla kullanılmalı ve ancak açık, nesnel koşulların
oluşması halinde başvurulmalıdır. Bu nedenle reddi hakim talepleri yönünden de
kötü niyetin varlığı açık, somut ve nesnel delillere dayanmalıdır. Talebin
gerekçelerinin yetersiz olması, davacının daha önce de benzeri nitelikte, kabul
edilmeyen taleplerde bulunması, davacının mahkemeye ve hakime karşı
itimatsızlığının bilinmesi, tek başına kötü niyetin kanıtlarını oluşturamazlar.
Olayda davacının reddi hakim talebinde bulunmasının kendi
açısından hassasiyet yaratan bazı beyan ve olgulara dayandığı, bu bağlamda
- Başkan Haşim KILIÇ'ın aleni bir konuşmada kullandığı ifadeler
siyaset alanına giren eleştirilerdir. İyi işleyen demokrasilerde yüksek yargı
başkanlarının siyaset alanına yönelik, ifade özgürlüğü kapsamında da olsa,
yorum veya değerlendirme yapmaları olağan değildir. Öte yandan, Anayasa'nın
150. maddesine göre iptal davası açma hakkı Cumhurbaşkanına, iktidar ve ana
muhalefet partisi Meclis gruplarına ve TBMM üye tamsayısının en az beşte biri
tutarındaki üyelere ait olup, bunlardan Cumhurbaşkanının dava açması
uygulamasına uzun süredir rastlanmadığı, iktidar partisinin dava açtığının ise
hiç görülmediği bilinmektedir. Bu durumda eleştirinin hedefinin ana muhalefet
olduğu açıktır.
- WIKILEAKS belgeleri her ne kadar hukuki bir işleme veya karara
esas alınabilecek nitelikte değillerse de bunlarda geçen anlatımların davalı
partide menfi yönde sübjektif kanaat veya kuşku uyandırmaya elverişli oldukları
anlaşılmaktadır.
Başkan Haşim KILIÇ'ınderdest olan davada tarafsız hareket
edemeyeceği yönünde somut bir ret nedeni bulunmamakla birlikte Sayın Başkan'dan
kaynaklanan nedenlerle davacıda bir hassasiyet doğmuş olduğu, dosyadaki evraktan
anlaşılmaktadır. Bu nedenle olayda açıkça kötü niyet bulunduğu söylenemez. Para
cezasına hükmedilmemesi gerekir.
Üye
Osman
Alifeyyaz PAKSÜT
|
KARŞIOY GEREKÇESİ
(Reddi Hakim)
6216 sayılı Kanun'un 60. maddesinin (5) numaralı fıkrasında red
talebinin 'kötü niyetle yapıldığının anlaşılması' ve 'esas yönünden kabul
edilmemesi' halinde talepte bulunanların her birine beşyüz Türk Lirasından
beşbin Türk Lirasına kadar 'disiplin para cezası' verileceği düzenlenmiştir.
Aynı maddenin (6) numaralı fıkrasında ise, bu Kanun anlamında disiplin para
cezasının bireysel başvuru hakkını veya red talebini 'açıkça kötüye kullandığı'
tesbit edilen başvurucular aleyhine verilen para cezası olduğu belirtilmiştir.
Görüldüğü gibi disiplin para cezasına hükmedilebilmesi için
red talebinin kötü niyetle yapılması (açıkça kötüye kullanılması) ve talebin
esastan kabul edilmemesi koşullarının birlikte bulunması gerekmektedir.
Bu durumda her somut olayda olayın özelliğine göre 'hakimin
reddi talebinin kötü niyetle yapıldığı' hususu mahkemece takdir edilecektir.
Davada, davacının hakimin reddi talebinin reddedildiği
açıktır. Ancak dosyanın incelenmesinden bu talebin kötü niyetle yapıldığı
konusunda herhangi bir belge ve bilgi bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Açıklanan nedenle kararın 'hakimin reddi talebinin kötü
niyetle yapıldığının kabulü ile talepte bulunanlar hakkında disiplin para
cezası uygulanması' yolundaki kısmına katılmıyorum.