ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Esas Sayısı : 2004/57

Karar Sayısı : 2004/100

Karar Günü : 15.7.2004

Resmi Gazete tarih/sayı: Tebliğ edildi.

İTİRAZ YOLUNA BAŞVURAN MAHKEME:

Ortaca Asliye Ceza Mahkemesi(Esas : 2004/57)

(Esas :.2004/58)

İTİRAZLARIN KONUSU :4.4.1929 günlü, 1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu'nun değişik 390. maddesinin Anayasa'nın 36. maddesine aykırılığı savıyla iptali istemidir.

l- OLAY

Ruhsatsız av tüfeği bulundurmak ve meskun mahalde silah atmak suçuyla ilgili olarak Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu'nun 386. maddesi uyarınca işi ceza kararnamesi ile sonuçlandıran Mahkeme'nin kararına itiraz edilmesi üzerine, incelemenin duruşma yapılmaksızın evrak üzerinden kesin olarak sonuçlandırılmasını öngören aynı Yasa'nın 390. maddesinin Anayasa'ya aykırı olduğu kanısına varan Mahkeme iptali için başvurmuştur.

II- İTİRAZ KONUSU YASA KURALI

1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu'nun itiraz konusu 390. maddesi şöyledir:

“Madde 390.- (Değişik: 5/3/1973-1696/50 md.)

Ceza kararnamesi ile hafif hapis cezasına hükmedilmişse itiraz üzerine duruşma yapılır. Şu kadar ki, sanık duruşmadan evvel itirazından vazgeçerse duruşmaya mahal kalmaz.

Duruşmada sanığı müdafii temsil edebilir. Hakim itiraz üzerine vereceği hükümde evvelki karar ile bağlı değildir.

(Değişik: 7/1/1981- 2369/11 md.)Ceza kararnamesiyle hafif veya ağır para cezasına ya da muayyen bir meslek veya sanatın tatiline veya müsadereye yahut bunlardan birkaçına veya hepsine hükmedilmişse itiraz üzerine asliye mahkemesi başkan veya hakimi 301, 302 ve 303 ncü madde hükümlerine göre itirazı inceler. Bu halde itiraz dilekçesinin verilmesi, aleyhine itiraz olunan ceza kararnamesinin icrasını durdurur”.

III- İLK İNCELEME

Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 8. maddesi uyarınca birleştirilen dosyalarla ilgili 15.7.2004 gününde yapılan ilk inceleme toplantılarında dosyalarda eksiklik bulunmadığından işin esasının incelenmesine oybirliğiyle karar verilmiştir.

IV- ESASIN İNCELENMESİ

İşin esasına ilişkin raporlar, başvuru kararları ve ekleri, itiraz konusu yasa kuralı, dayanılan Anayasa kuralları ve bunların gerekçeleri ile diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

A- Birleştirme Kararı

1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu'nun değişik 390. maddesinin iptali istemiyle yapılan itiraz başvurusuna ilişkin 2004/58 esas sayılı davanın, aralarındaki hukuki irtibat nedeniyle 2004/57 esas sayılı dava ile birleştirilerek esasının kapatılmasına, esas incelemenin 2000/57 esas sayılı dosya üzerinden yürütülmesine 15.7.2004 gününde oybirliğiyle karar verilmiştir.

B- Davada Uygulanacak Kural Sorunu

Anayasa'nın 152. ve 2949 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 28. maddelerine göre, mahkemeler, bakmakta oldukları davalarda uygulayacakları kanun ya da kanun hükmünde kararname kurallarını Anayasa'ya aykırı görürler veya taraflardan birinin ileri sürdüğü aykırılık savının ciddi olduğu kanısına varırlarsa o hükmün iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurmaya yetkilidir. Ancak bu kurallar uyarınca bir mahkemenin Anayasa Mahkemesi'ne başvurabilmesi için elinde yöntemince açılmış ve mahkemenin görevine giren bir davanın bulunması ve iptali istenen kuralın da o davada uygulanacak olması gerekmektedir. Uygulanacak yasa kuralları, davanın değişik evrelerinde, ortaya çıkan sorunların çözümünde veya davayı sonuçlandırmada olumlu ya da olumsuz yönde etki yapacak nitelikteki kurallardır.

Maddenin birinci fıkrasında ceza kararnamesi ile “hafif hapis” cezasına hükmedilmişse itiraz üzerine duruşma yapılacağı, ikinci fıkrasında ise duruşmada sanığı müdafiinin temsil edebileceği, hakimin itiraz üzerine vereceği hükümde önceki kararla bağlı olmayacağı belirtilmektedir. Başvuru kararlarına ilişkin davalarda ceza kararnamelerinin konusunu ağır para cezası ve müsadere oluşturduğundan Asliye Ceza Mahkemesi'nde itirazen görülmekte olan davalarda uygulanacak kural niteliğinde olmayan bu fıkralara ilişkin başvurunun Mahkemenin yetkisizliği nedeniyle reddine karar verilmiştir.

C- Anayasa'ya Aykırılık Sorunu

Başvuran Mahkeme'nin iptalini istediği 1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu'nun 390. maddesinin üçüncü fıkrası, Anayasa Mahkemesi'nin 30.6.2004 tarih ve Esas: 2001/481; Karar: 2004/91 sayılı kararı ile iptal edildiğinden, bu konuda yeniden karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekir.

V- SONUÇ

4.4.1929 günlü, 1412 sayılı “Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu”nun 390. maddesinin 2369 sayılı Yasa ile değiştirilen son fıkrası, 30.6.2004 günlü, E. 2001/481, K. 2004/91 sayılı kararla iptal edildiğinden, İTİRAZ KONUSU KURAL HAKKINDA YENİDEN KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA, 15.7.2004 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.