ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Esas Sayısı : 1993/1

Karar Sayısı : 1993/1

Karar Günü : 19.1.1993

R.G. Tarih-Sayı :16.03.1993-21526

İTİRAZ YOLUNA BAŞVURAN : Kırşehir Sulh Ceza Mahkemesi İTİRAZIN KONUSU : 18.11.1992 günlü, 3842 sayılı "Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu ile Devlet Güvenlik Mahkemelerinin Kuruluş ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanunun Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun"un 31. maddesi 1. fıkrasının, Anayasa'nın 2., 10., ve 36/1. maddelerine aykırılığı ileri sürülerek iptali istemidir.

I- OLAY :İtiraz yoluna başvuran mahkeme, sanıklar hakkında Türk Ceza Yasası'nın eylemlerine uyan 260. ve 536. maddeleri uyarınca cezalandırılmaları için açılan kamu davasında, suçun başlangıçta Devlet Güvenlik Mahkemelerinin görev alanına giren suçlardan olması nedeniyle, 1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Yasası'nın 3842 sayılı yasayla değişik 135. maddesindeki yeni olanaklardansanıkların yararlandırılmadığı, bu durumun, Ceza Muhakemeleri Yasası'nın 135/a maddesindeki yeni düzenlemeye aykırı olduğu, 1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Yasası'nın 135. maddesindeki değişikliğin Devlet Güvenlik Mahkemelerinin görev alanına giren suçlarda uygulanamayacağına ilişkin 3842 sayılı Yasa'nın 31. maddesi hükmünün Anayasa'ya aykırı olduğu görüşüyle iptali için 28.12.1992 günlü kararıyla Anayasa Mahkemesi'ne başvurmuştur.

III- YASA METİNLERİ :

A) İtiraz Konusu Yasa Kuralı : 18.11.1992 günlü, 3842 sayılı Yasa'nın itiraza konu olan 31. maddesinin birinci fıkrası hükmü şöyledir : "MADDE 31.- Bu kanunun 4., 5., 6., 7., 9., 12., 14., 15., 18., 19., 20. ve 22 nci madde hükümleri Devlet Güvenlik Mahkemelerinin görev alanına giren suçlarda uygulanmaz. Bunlar hakkında 1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununun bu değişiklikten önce yürürlükte olan eski hükümleri değiştirilmeden önceki halleriyle uygulanır."

B) Dayanılan Anayasa Kuralları : Mahkemenin itirazında dayandığı Anayasa kuralları şunlardır:"MADDE 2.- Türkiye Cumhuriyeti, toplumun huzuru, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk Devletidir." "MADDE 10.- Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir. Hiçbir kişiye, aileye, zümreye veya sınıfa imtiyaz tanınamaz. Devlet organları ve idare makamları bütün işlemlerinde kanun önünde eşitlik ilkesine uygun olarak hareket etmek zorundadır." "MADDE 36.- Herkes, meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma hakkına sahiptir."

IV- İLK İNCELEME :

Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 8. maddesi uyarınca yapılan ilk inceleme toplantısında itiraz yoluna başvuran mahkemenin iptalini istediği kuralların bakmakta olduğu davada uygulanıp uygulanmıyacağı sorunu öncelik taşıdığından, ilk inceleme raporu, dava dosyası ve ekleri, iptali istenen yasahükmü ve dayanılan Anayasa kuralları ile bunların gerekçeleri ve öbür yasama belgeleri incelendikten sonra bu konuya öncelik verilerek gereği görüşüldü : Anayasa'nın 152. maddesinin birinci fıkrasıyla, 2949 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Yasa'nın 28. maddesine göre, bir davaya bakmakta olan mahkeme, uygulanacak bir yasa veya kanun hükmünde kararname hükümlerini Anayasa'ya aykırı görür veya taraflardan birinin ileri sürdüğü aykırılık savının ciddi olduğu kanısına varırsaohükmün iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurmaya yetkilidir. Ancak, bir mahkemenin Anayasa Mahkemesi'ne başvurabilmesi için elinde yöntemince açılmış ve görevine giren bir davanın bulunması ve iptali istenen kuralların o davada uygulanacak kural olmasıgerekmektedir.İtiraz yoluna başvuran mahkemenin bakmakta olduğu dava, izin olmaksızın yasal olmayan örgüt adına duvarlara yazı yazmak, pankart asmak, yazılı afiş yapıştırmak ve görevli memurlara pasif direnişte bulunmak suçlarını işledikleri gerekçesiyle sanıkların TCKnun 260. ve 536. maddeleri uyarınca cezalandırılmaları istemini içeren bir davadır. 1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Yasası'nda 3842 sayılı yasa ile yapılan değişikliklerinden kimileri, söz konusu 31. maddeye göre Devlet Güvenlik Mahkemelerinin görev alanına giren suçlarda uygulanmayacaktır. Dava Sulh Ceza Mahkemesinin görev alanına girdiğine göre, bu halde 31. madde ile getirilen ayrık hükümlerin davada uygulanacak yasa kuralı olmadığı açıktır. Bu bakımdan, itiraz yoluna başvuran Kırşehir Sulh Ceza Mahkemesinin iptalini istediği 3842 sayılı Yasa'nın 31. maddesinin birinci fıkrası davada uygulanacak kural olmadığından mahkemenin itiraz başvurusunda bulunmaya yetkisi yoktur.

V- SONUÇ :

Anayasa'nın 152. maddesinin birinci fıkrası ile 2949 sayılı Yasa'nın 28. maddesine göre, iptali istenen kuralın başvuran mahkemenin bakmakta olduğu davada uygulayacağı kural olmaması nedeniyle itirazın REDDİNE, Selçuk TÜZÜN'ün karşıoyu ve OYÇOKLUĞUYLA,19.1.1993 gününde karar verildi.

KARŞIOY YAZISI

Esas Sayısı: 1993/1

Karar Sayısı : 1993/1

18.11.1992 günlü, 3842 sayılı "Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu ile Devlet Güvenlik Mahkemelerinin Kuruluş ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanunun Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun"un 31. maddesinin birinci fıkrasının, Anayasa'nın 2., 10., 36/1. maddelerine aykırılığı nedeniyle iptali isteminde bulunulmuştur. Suç tarihi 3842 sayılı Yasa'nın kabul tarihinden öncedir. Dava 8.12.1992 günlü iddianame ile açılmıştır.3842sayılı Yasa'nın 29. maddesiyle 2845 sayılı Devlet Güvenlik Mahkemelerinin Kuruluş ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanunun 9. maddesi değiştirilerek TCK.'nun 536. maddesindeki suçla ilgili davaya bakmak Devlet Güvenlik Mahkemelerinin görev kapsamından çıkarılmıştır. Aynı Yasa'nın 12. Maddesiyle de, 1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu'nun 135 nci maddesi "sorgunun tarzı" olan başlığı ile birlikte değiştirilmiş. 13. madde ile de 135. maddeden sonra gelmek üzere 135/a maddesi eklenmiştir. Kuralların, tanınan hakların ve delillerin saptanma tarzının tesbiti ile gerekli sonuca ulaşılabilmesi için 31. maddede belirtilen ayrık 12. madde hükmü mahkemece davada uygulanacak kural olduğundan, Anayasa'nın 152. ve 2949 sayılı Yasa'nın 28. maddelerine göre bu hükümle sınırlı olarak işin esasının incelenmesine karar verilmesi gerektiği kanısındayım.