ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Esas Sayısı : 1975/70

Karar Sayısı : 1975/73

Karar Tarihi:3/4/1975

İTİRAZ YOLUNA BAŞVURAN MAHKEME : Sarıkaya Sulh Ceza Mahkemesi.

İTİRAZIN KONUSU :  15.5.1974 günlü, 1803 sayılı “Cumhuriyetin 50 nci Yılı Nedeniyle Bazı Suç ve Cezaların Affı Hakkında Kanun”un 2. maddesinin (B) bendinin iptali istemidir.

I- OLAY :

Sanık hakkında uygulanacak Türk Ceza Kanununun 491. maddesinin yer aldığı 1803 sayılı Yasanın 2. maddesinin (B) bendinin, Anayasanın 92. maddesinin beşinci fıkrası ile saptanan yöntemlere uyulmadan yasalaştırıldığı sanık vekili tarafından ileri sürülmüş, bu sav Mahkemece de ciddi görülerek iptali için, Anayasa’nın değişik 151. ve 22.4.1962 günlü, 44 sayılı Yasanın 27. maddeleri uyarınca itiraz yoluyla Anayasa Mahkemesine başvurulmasına karar verilmiştir.

II. İLK İNCELEME :

Anayasa Mahkemesi İçtüzüğünün 15. maddesi uyarınca 3.4.1975 gününde yapılan ilk inceleme toplantısında, aşağıdaki sorunlar üzerinde durulmuştur:

1- Anayasa Mahkemesinin itirazı incelemeye görevli ve yetkili olup olmadığı:

Suç ve cezaların affı hakkındaki yasama belgelerinin Anayasaya uygunluk denetimine bağlı olduğu, Anayasa Mahkemesince verilen 21.1.1975 günlü, 15125 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 28.11.1974 günlü, Esas:1974/34, Karar: 1974/50 sayılı kararda gerekçeleriyle birlikte açıklanmıştır.

Orada da benimsendiği üzere, bir kuralı itiraz konusu yapılan 15.5.1974 günlü, 1803 sayılı Yasa, Anayasa’nın değişik 147. maddesindeki “kanun” deyiminin kapsamına girmektedir. Öbür yönden, Anayasa’nın Anayasa’ya uygunluk denetimi dışında bıraktığı yasalardan değildir. Şu duruma göre; bu işe bakmanın Anayasa Mahkemesinin görevi içinde bulunduğu açıktır.

Şahap Arıç ve Halit Zarbun bu görüşe katılmamışlardır.

2- İncelemenin sınırlandırılması:

Mahkeme bakmakta olduğu davada sanıklara uygulaması istenilen Türk Ceza Kanununun 491. maddesi 15.5.1974 günlü, 1803 sayılı Yasanın 2. maddesinin (B) bendi kapsamına girmektedir. 2. maddenin (B) bendinde Türk Ceza Kanunun birçok maddeleri yer aldığına ve Mahkemece olayda sadece 491. madde uygulanacağına göre Mahkemenin görmekte olduğu davada uygulanacak kanun kuralı olması nedeniyle, Anayasa Mahkemesi işin esasını, ancak (B) bendinin Türk Ceza Kanununun 491. maddesi ile sınırlı inceleyebilir.

Nihat O.Akçakayalıoğlu, bu görüşe katılmamıştır.

3-İtiraz konusu kuralın daha önce iptaline karar verilmiş olması:

 İtirazın yöneltildiği 1803 sayılı Yasanın 2. maddesinin (B) bendindeki kuralın Türk Ceza Kanununun 491.maddesi yönünden iptaline 25.3.1975 gününde Esas: 1975/51, Karar: 1975/58 sayı ile karar verildiğinden, bu konuda yeniden karar verilmesine yer kalmamıştır.

III-SONUÇ :

1- İşin esasının incelenmesinin Anayasa Mahkemesinin görev ve yetkisi içinde bulunduğuna, Şahap Arıç ve Halit Zarbun’un karşıoylarıyle ve oyçokluğu ile;

2- Dosyanın eksiği bulunmadığı anlaşıldığından işin esasının 15.5.1974 günlü, 1803 sayılı Yasanın itiraz konusu yapılan 2. maddesinin (B) bendinin Türk Ceza Kanununun 491. maddesiyle sınırlı olarak incelenmesine Nihat O. Akçakayalıoğlu’nun esas incelemesinin (B) bendinin tümü yönünden yapılması gerektiği yolundaki karşıoyuyla ve oyçokluğu ile;

3-15.5.1974 günlü, 1803 sayılı Yasanın 2. maddesinin bu işte itiraz konusu yapılmış bulunan (B) bendindeki kuralın, itiraz yolu ile gelen başka bir işte Mahkememizce Anayasa’ya uygunluk denetiminden geçirilerek Türk Ceza Kanununun 491. maddesi açısından iptaline 25.3.1975 gününde Esas:1975/51, Karar:1975/58 sayı ile karar verilmiş bulunduğundan bu konuda yeniden karar verilmesine yer olmadığına oybirliğiyle;

 3.4.1975 gününde karar verildi.

KARŞIOY YAZISI 

Görev Sorunu :

1803 sayılı Af Kanunu ile ilgili itirazın incelenmesinin Anayasa Mahkemesinin görevi içinde bulunduğu hakkında oyçokluğu ile verilen karara, Anayasa uygun görmediğimden, katılmıyorum.

Bu konudaki karşıoy gerekçelerim, 21.1.1975 günlü ve 12125 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan, Anayasa Mahkemesinin 28.11.1974 günlü ve 1974/34-50 sayılı kararına ilişkin karşıoy yazımın I nolu kısmında tafsilâtlı olarak yazdığım gerekçelerin, prensipleri itibariyle, aynı olduğundan, burada tekrarına gerek görülmemiştir.

Sözü geçen karşıoy yazımda açıklanan gerekçelerle, Anayasa Mahkemesinin, çoğunlukla verdiği görev konusu ile ilgili karara karşıyım.

KARŞIOY YAZISI

21.1.1975 günlü ve 15125 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Mahkememizin 28.11.1974 günlü, 1974/34-50 sayılı kararına ilişkin karşıoy yazımda açıkladığım gerekçelerle, çoğunluğun görev ve yetkiye ilişkin bu kararındaki görüşlerine katılmıyorum.