ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Esas Sayısı : 1975/16

Karar Sayısı : 1975/52

Karar Tarihi:11/3/1975

İTİRAZ YOLUNA BAŞVURAN MAHKEME : İstanbul 9.Asliye Ceza Mahkemesi.

İTİRAZIN KONUSU :  15.5.1974 günlü, 1803 sayılı “Cumhuriyetin 50 nci Yılı Nedeniyle Bazı Suç ve Cezaların Affı Hakkında Kanun”un 2. maddesinin (B) bendindeki kuralın iptali istemidir.

I- OLAY :

Mahkemenin bakmakta olduğu davada sanık hakkında uygulanacak Türk Ceza Kanununun 492/1. maddesinin yer aldığı 1803 sayılı Yasanın 2. maddesinin (B) bendinin, Anayasanın 92. maddesinin beşinci fıkrası ile saptanan yöntemlere uyulmadan yasalaştırıldığı kanısına kendiliğinden varan Mahkeme, iptali için Anayasanın değişik 151. ve 22.4.1962 günlü, 44 sayılı Kanunun 27. maddeleri uyarınca itiraz yoluyla Anayasa Mahkemesine başvurulmasına karar vermiştir.

II. İLK İNCELEME :

Anayasa Mahkemesi, Muhittin Taylan, Kâni Vrana, Kemal Berkem, Halit Zarbun, Ziya Önel, Abdullah Üner, Ahmet Koçak, Muhittin Gürün, Lütfi Ömerbaş, Hasan Gürsel, Ahmet Salih Çebi, Şevket Müftügil, Adil Esmer, Nihat O.Akçakayalıoğlu ve Ahmet H.Boyacıoğlu katılmalarıyle 25.2.1975 gününde toplanmış, İçtüzüğün 15. maddesi uyarınca ilk incelemeyi yaparak, aşağıdaki sorunlar üzerinde durmuştur.

1- Anayasa Mahkemesinin itirazı incelemeye görevli ve yetkili olup olmadığı sorunu:

Suç ve cezaların affı hakkındaki yasama belgelerinin Anayasaya uygunluk denetimine bağlı olup olmayacağı sorunu üzerinde durulmuş ve bu denetimin Anayasa Mahkemesince yapılmasına anayasal açıdan olanak bulunduğu sonucuna varılmıştır. Konu hakkında ayrıntılı gerekçeler daha önce Anayasa Mahkemesinin 28.11.1974 günlü, Esas:1974/34, Karar: 1974/50 (Resmi Gazete, gün:21.1.1975, sayı:15125) ve 28.11.1974 günlü, Esas:1974/39, Karar: 1974/51 (Resmi Gazete, gün:29.1.1975, sayı:15133) ve sayılı kararında tümü ile açıklanmış bulunduğundan, bunların burada yinelenmesine gerek kalmamıştır. Şu duruma göre, bu işe bakmanın da Anayasa Mahkemesinin görevi içinde bulunduğu açıktır.

Bu görüşe Halit Zarbun katılmamıştır.

2- Esasın incelenmesinde sınır sorunu:

Sanık hakkındaki kamu davasında uygulanacak Türk Ceza Kanununun 492. maddesi, 15.5.1974 günlü, 1803 Sayılı Kanunun 2. maddesinin, itiraz konusu yapılmış bulunan (B) bendinde sayılan yasa kuralları arasında yer aldığına göre, Anayasa Mahkemesinin işin esasını (B) bendinin, Türk Ceza Kanununun 492. maddesi ile sınırlı olarak incelenmesi gerekir.

Nihat O.Akçakayalıoğlu, uygulanacak kanun hükmü olması nedeniyle esasın (B) bendinin tümü yönünden incelenmesi gerektiği görüşünde bulunmuştur.

III- ESASIN İNCELENMESİ :

İtirazın esasına ilişkin rapor, dosyadaki belgeler konu ile ilgisi yasa ve Anayasa kuralları ve öteki metinler okunduktan sonra , gereği görüşülüp düşünüldü:

1-Görev sorunu:

İlk inceleme evresinde görev sorunu incelenerek çözülmüş bulunduğundan konunun yeniden ele alınarak görüşülmesine yer görülmemiştir.

Şahap Arıç ve Ziya Önel bu görüşe katılmamışlardır.

2- İtiraz konusu kuralın daha önce iptaline karar verilmiş olması:

15.5.1974 günlü, 1803 Sayılı Kanunun 2. maddesinin (B) bendindeki kuralın, Türk Ceza Kanununun 492. maddesi ile sınırlı olarak iptaline, 11.3.1975 gününde Esas: 1975/8, Karar: 1975/50 sayı ile karar verilmiş bulunduğu anlaşıldığından, bu konuda yeniden karar verilmesine yer kalmamıştır.

VI- SONUÇ :

 1- İlk inceleme evresinde görev sorunu incelenerek çözülmüş bulunduğundan konunun yeniden ele alınarak incelenmesine yer olmadığına Şahap Arıç ve Ziya Önel’in karşıoylariyle ve oyçokluğu ile;

2- 15.5.1974 günlü, 1803 sayılı Kanunun 2. maddesinin (B) bendindeki kuralın Türk Ceza Kanununun 492. maddesi ile sınırlı olarak iptaline 11.3.1975 gününde Esas: 1975/8, Karar: 1975/50 sayı ile karar verilmiş bulunduğundan bu konuda yeniden karar verilmesene yer olmadığına oybirliğiyle;

 11.3.1975 gününde karar verildi.

KARŞIOY YAZISI  

Görev Sorunu :

1803 sayılı Af Kanunu ile ilgili itirazın incelenmesinin Anayasa Mahkemesinin görevi içinde bulunduğu hakkında oyçokluğu ile verilen karara, Anayasaya uygun görmediğimden, katılmıyorum.

Bu konudaki karşıoy gerekçelerim, 21.1.1975 günlü ve 15125 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan, Anayasa Mahkemesinin 28.11.1974 günlü ve 1974/34-50 sayılı kararına ilişkin karşıoy yazımın I nolu kısmında tafsilatlı olarak yazdığım gerekçelerin, prensipleri itibariyle, aynı olduğundan, burada tekrarına gerek görülmemiştir.

Sözü geçen karşıoy yazımda açıklanan gerekçelerle, Anayasa Mahkemesinin, çoğunlukla verdiği görev konusu ile ilgili karara karşıyım.

KARŞIOY YAZISI

21.1.1975 günlü ve 15125 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış olan Anayasa Mahkemesinin 28.11.1974 günlü, 1974/34, Esas ve 1974/50 sayılı kararında açıkladığım nedenlerle çoğunluğun göreve ilişkin görüşlerine katılmıyorum.