“Davanın açıldığı tarihten sonra yürürlüğe giren 7410 sayılı Kanunun 2. maddesi ile değişik 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'na eklenen Geçici 11. maddenin bu davanın görülüp sonuçlandırılması bakımından uygulanması zorunlu bir kanun hükmü olduğu, kanun hükmünde belirtilen şartları tarafların taşıdığı, alınan bilirkişi raporunda da mevcut yasal düzenleme çerçevesinde tarafların hukuki durumunun değişik göstereceğinin anlaşıldığı, sonuç olarak; Anayasa Mahkemesi'ne somut norm denetimi bakımından başvuru yapılmasının usulü koşullarının sağlandığı anlaşılmıştır.
Anayasa Mahkemesi'ne somut norm denetimi bakımından başvuru yapılmasını gerektiren 7410 sayılı Kanunun 2. maddesi ile değişik 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'na eklenen Geçici 11. maddenin içeriği itibariyle Anayasa'nın 2,10,13,35 ve 36. maddelerine, yasal anayasal ve evrensel hukuk ilkelerine aykırı olduğu ve bu sebeple Anayasa Mahkemesi'ne yapılacak başvurunun ayrıca esas yönünden de yerinde olduğu kanaatine varılmıştır.
Dosya incelendi.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
1-2709 Sayılı 1982 Anayasası'nın 2,10,13,35 ve 36. maddelerine aykırılık teşkil eden 7410 sayılı Kanunun 2. maddesi ile değişik 1163 sayılı Kooperatif Kanuna eklenen;
“GEÇİCİ MADDE 11- Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla, Kayseri ilinde aşağıdaki şartları taşıyan yapı kooperatifleriyle sınırlı olmak üzere bu madde hükmü uygulanır.
a) İnşaatların etaplar halinde yapılarak teslim edilmesi,
b) Terkin edilmemiş olması,
c) Yapımı tamamlanan etapta bağımsız bölüm malikine kooperatifçe tahakkuk ettirilen bedelin ödenmiş olması,
ç) Kooperatif tarafından üyeye konutunun tapu devrinin yapılmış olması şartlarının birlikte sağlanması halinde; konutun tapu devrinin yapılmasından sonraki dönemler için yapı kooperatifi tarafından yönetim giderleri hariç olmak üzere her ne ad altında olursa olsun yapılmış borçlandırmalar veya bu kapsamda üçüncü şahıslara kooperatif tarafından yapılan alacağın devrine ilişkin işlemler hükümsüzdür.
Birinci fıkra kapsamındaki şartları birlikte sağlayan kişilere karşı yapı kooperatifinin veya bu alacağı devralan üçüncü kişilerin yapı kooperatifi nedeniyle açmış oldukları her türlü alacak veya tazminat davaları ile bu kapsamda yapılan ilamsız icra takipleriyle ilgili olarak; ilgilinin talebi halinde bu davalarda verilen ve henüz kesinleşmemiş mahkeme kararları ile kesinleşen dava ve takiplere dayanılarak başlatılan icra işlemleri, haciz, satış ve tahliye uygulamaları durdurulur. Bu alacaklar kapsamında kesinleşen ilamlara dayanılarak devam eden takipler ile kesinleşen icra takiplerine son verilmesi için birinci fıkra uyarınca bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içinde borcun bulunmadığına dair davanın açıldığına ilişkin belgenin ibraz edilmesi zorunludur; borcun bulunmadığına ilişkin kesinleşen ilamın icra dairesine ibraz edilmesi halinde takip sonlandırılır.”
Somut norm denetimi için 2709 Sayılı 1982 Anayasası'nın 152. maddesi gereğince ANAYASA MAHKEMESİ'NE BAŞVURULMASINA,
2-Anayasaya açıkça aykırılığı hususunda güçlü belirtilerin bulunduğu 6 aylık süre içerisinde açılan davalarda uygulamadan doğacak, sonradan giderilmesi güç veya olanaksız durum ve zararların önlenmesi için esas hakkında karar verilinceye kadar, yukarıdaki kanun maddesinin ilgili cümleler yönünden ÖNCELİKLE-ACİLEN YÜRÜRLÜKLERİNİN DURDURULMASI HAKKINDA KARAR VERİLMESİ,
3-Anayasa mahkemesinin bu konuda vereceği karara kadar DAVANIN GERİ BIRAKILMASINA,
4-Anayasaya' ya aykırılığın değerlendirilmesi için dosya içeriği ve belgelerin onaylı birer suretinin ANAYASA MAHKEMESİNE GÖNDERİLMESİNE,
5-2709 sayılı 1982 Anayasası'nın 152/3. maddesinin amir hükmü gereği dosyanın Anayasa Mahkemesi'ne gelişinden başlamak üzere beş ay içinde karar verilmesinin beklenmesine, bu süre içinde karar verilmezse davanın yürürlükteki kanun hükümlerine göre sonuçlandırılmasına karar verildi.”
ANAYASA MAHKEMESİ KARARI
Esas Sayısı : 2023/45
Karar Sayısı : 2023/41
Karar Tarihi : 9/3/2023
R.G.Tarih-Sayı : Tebliğ edildi.
İTİRAZ YOLUNA BAŞVURAN: Kayseri 2. Asliye Ticaret Mahkemesi
İTİRAZIN KONUSU: 24/4/1969 tarihli ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’na 10/6/2022 tarihli ve 7410 sayılı Kanun’un 2. maddesiyle eklenen geçici 11. maddenin Anayasa’nın 2., 10., 13., 35. ve 36. maddelerine aykırılığı ileri sürülerek iptaline ve yürürlüğünün durdurulmasına karar verilmesi talebidir.
OLAY: Konut yapı kooperatiflerince yapılan kesin maliyet hesabının davalı ortaklardan talep edilmesi nedeniyle açılan davada itiraz konusu kuralın Anayasa’ya aykırı olduğu kanısına varan Mahkeme, iptali için başvurmuştur.
I. İPTALİ İSTENEN KANUN HÜKMÜ
Kanun’un geçici 11. maddesi şöyledir:
“Geçici Madde 11- (Ek:10/6/2022-7410/2 md.)
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla, Kayseri ilinde aşağıdaki şartları taşıyan yapı kooperatifleriyle sınırlı olmak üzere bu madde hükmü uygulanır.
ç) Kooperatif tarafından üyeye konutunun tapu devrinin yapılmış olması,
şartlarının birlikte sağlanması halinde; konutun tapu devrinin yapılmasından sonraki dönemler için yapı kooperatifi tarafından yönetim giderleri hariç olmak üzere her ne ad altında olursa olsun yapılmış borçlandırmalar veya bu kapsamda üçüncü şahıslara kooperatif tarafından yapılan alacağın devrine ilişkin işlemler hükümsüzdür.
II. İLK İNCELEME
1. Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü hükümleri uyarınca yapılan ilk inceleme toplantısında başvuru kararı ve ekleri, Raportör Ömer DURSUN tarafından hazırlanan ilk inceleme raporu ve itiraz konusu kanun hükmü okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
2. İtiraz konusu kuralın Anayasa Mahkemesinin 16/2/2023 tarihli ve E.2022/126, K.2023/29 sayılı kararıyla iptaline karar verilmiş ve bu karar 9/3/2023 tarihli ve 32127 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır. Bu itibarla iptaline karar verilen kurala yönelik itiraz başvurusunun konusunun kalmadığı anlaşılmıştır.
3. Açıklanan nedenle konusu kalmayan başvuru hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar vermek gerekir.
III. HÜKÜM
24/4/1969 tarihli ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'na 10/6/2022 tarihli ve 7410 sayılı Kanun’un 2. maddesiyle eklenen geçici 11. maddeye ilişkin itiraz başvurusu hakkında KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA 9/3/2023 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.
Başkan
Zühtü ARSLAN
Başkanvekili
Hasan Tahsin GÖKCAN
Kadir ÖZKAYA
Üye
Engin YILDIRIM
Muammer TOPAL
M. Emin KUZ
Rıdvan GÜLEÇ
Recai AKYEL
Yusuf Şevki HAKYEMEZ
Yıldız SEFERİNOĞLU
Selahaddin MENTEŞ
Basri BAĞCI
İrfan FİDAN
Kenan YAŞAR
Muhterem İNCE