ANAYASA MAHKEMESİ KARARI
Esas Sayısı : 2013/87
Karar Sayısı: 2014/5
Karar Günü: 16.1.2014
R.G. Tarih-Sayı: Tebliğ
edildi
İTİRAZ YOLUNA BAŞVURAN :Danıştay Onuncu Daire
İTİRAZIN KONUSU:21.5.1986 günlü, 3289 sayılı
Spor Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun'un;
1- Ek 9. maddesinin, 27.5.2007 günlü, 5674 sayılı Kanun'un 2.
maddesiyle değiştirilen yedinci ve sekizinci fıkralarının,
2- Ek 9. maddesinin, 29.3.2011 günlü, 6215 sayılı Kanun'un 10.
maddesiyle değiştirilen dokuzuncu fıkrasının,
3- Ek 9. maddesine,5674 sayılı Kanun'un 2. maddesiyle eklenen
onikinci fıkrasının,
Anayasa'nın 2., 36., 59., 123. ve 125. maddelerine aykırılığının
ileri sürülerek iptallerine karar verilmesi istemidir.
I- OLAY
Türkiye Halk Oyunları Federasyonu Disiplin Kurulunun bir spor
kulübüne bir yıl hak mahrumiyeti cezası verilmesine ilişkin kararına karşı
yapılan başvurunun kısmen reddiyle ilgili Tahkim Kurulu kararının iptali
istemiyle açılan davada, itiraz konusu kuralların bir kısmının Anayasa'ya
aykırı olduğu iddiasını ciddi bulan, bir kısmının ise resen Anayasa'ya aykırı
olduğu kanısına varan Mahkeme, iptalleri için başvurmuştur.
II- İTİRAZ KONUSU YASA KURALLARI
3289 sayılı Kanun'un itiraz konusukuralları da içeren"Bağımsız
spor federasyonları" başlıklı ek 9. maddesi şöyledir:
"(Değişik birinci fıkra: 29/3/2011-6215/10 md.) Spor dalı
ile ilgili faaliyetleri ulusal ve uluslararası kurallara göre yürütmek, gelişmesini
sağlamak, sporcu sağlığı ile ilgili konularda gerekli önlemleri almak,
teşkilatlandırmak, federasyonu uluslararası faaliyetlerde temsil etmek ve
Tahkim Kurulu kararlarını uygulamakla görevli ve yetkili, özel hukuk
hükümlerine tabi bağımsız spor federasyonları kurulur. Federasyonlar, Merkez
Danışma Kurulunun uygun görüşü, Bakanın teklifi ve Başbakanın kararı ile
kurulur ve kararın Resmi Gazetede yayımlanması ile tüzel kişilik kazanır. Bu
Kanunda belirtilen yükümlülüklerini yerine getirmeyen federasyonların tüzel
kişilikleri bu maddede belirtilen usulle iptal edilir ve mal varlıkları Genel
Müdürlüğe devredilir. Genel Müdürlük tarafından bağımsız spor federasyonlarına
yapılan yardımlar ile Genel Müdürlük bütçesinden bu federasyonlara tahsis
edilen kaynaklar kullanılarak edinilen her türlü taşınır ve taşınmazlar edinim
amacı dışında kullanılamaz ve Genel Müdürün izni alınmadan üçüncü kişilere
satılamaz ve devredilemez. Genel Müdürlük tarafından yapılan yardımlar ve
tahsis edilen kaynaklar kullanılarak alınan taşınmazların mülkiyeti Genel
Müdürlüğe ait olur. Bu taşınmazlar Genel Müdürlüğün mevzuatı çerçevesinde
kullanılır. Federasyon malları Devlet malı hükmündedir, haczedilemez.
Federasyon faaliyetlerinde görevli bulunanlar, görevleriyle ilgili olarak işlemiş
oldukları suçlar bakımından kamu görevlisi sayılır.
(Değişik ikinci fıkra: 29/3/2011-6215/10 md.)Spor
federasyonlarının merkezleri Ankara'dadır. Federasyonların merkez teşkilatı;
genel kurul, yönetim, denetim, disiplin kurulları ile genel sekreterlikten
teşekkül eder. Federasyon yönetim kurulu, yedi üyeden az, on beş üyeden fazla,
disiplin kurulu ise üç üyeden az, beş üyeden fazla olamaz. Denetim kurulu; iki
üyesi seçimle belirlenen, üç üyesi ise Genel Müdürlükçe görevlendirilen beş
üyeden oluşur. Genel sekreter, en az dört yıllık yüksekokul mezunu kişiler
arasından görevlendirilir. Bu fıkrada belirtilen kurulların oluşumu, görev,
yetki ve sorumlulukları ile çalışma usul ve esasları ana statüyle, diğer
kurulların oluşumu, çalışma usul ve esasları ise talimatlarla belirlenir.
Profesyonel şube kurulması, federasyona spor dalı bağlanması, bağlı spor
dallarının ayrılması işlemleri federasyon yönetim kurulunun Genel Müdürlüğe
müracaatı üzerine bu Kanunun hükümlerine göre yürütülür. Federasyonların yurt
içi bağlantısını sağlamak üzere, illerde federasyon temsilcilikleri
kurulabilir. Bağımsız spor federasyonlarının il temsilcileri, federasyon
başkanının teklifi ve Genel Müdürün onayı ile görevlendirilir.
(Değişik üçüncü fıkra: 29/3/2011-6215/10 md.)Genel kurul
federasyonun en üst organıdır. Genel kurulun toplanması ile ilgili her türlü
işlemler yönetim kurulunca yürütülür. Genel Müdürlük, genel kurul
toplantılarında gözlemci bulundurur. Gözlemci, genel kurul çalışmalarının bu
Kanun ile ana statüye uygun olarak yapılıp yapılmadığını denetleyerek, raporunu
Bakana sunulmak üzere onbeş gün içerisinde Genel Müdürlüğe verir. Genel
Müdürlük, raporun verildiği, ilgililer ise genel kurulun yapıldığı tarihten
itibaren otuz gün içerisinde asliye hukuk mahkemesinde genel kurulun iptalini
isteyebilir. Genel kurulun toplanması, üyelerin belirlenmesi, divanın
oluşturulması, delege listesine yapılacak itirazlar ve oyların sayımı ile
ilgili diğer esas ve usuller ana statüde belirlenir. Genel kurul üye sayısı
olimpik ve paralimpik spor dallarında 150'den az 300 üyeden fazla, diğer
branşlarda ise 100'den az 200 üyeden fazla olamaz. Genel kurul;
a) Olağan genel kurul; olimpik ve paralimpik spor dallarında
ilgili olimpiyat oyunlarının, diğer spor dallarında yaz olimpiyat oyunlarının
bitiminden, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra kurulacak
federasyonlarda ise; kararın Resmi Gazetede yayımlandığı tarihten itibaren üç
ay içerisinde yapılır.
b) Olağanüstü genel kurul;
1) Sportif Değerlendirme ve Geliştirme Kurulu raporlarında yeterli
düzeyde görülmeyen veya yapılan denetim sonucu görev başında kalmasında sakınca
görülen federasyon başkanı ve yönetim kurulu üyeleri hakkında karar almak üzere
Bakanın istemi üzerine,
2) Federasyon yönetim kurulunun kararıyla,
3) Son yapılan genel kurul toplantısında delege olanların en az
yüzde 40'ının noter kanalı ile yazılı müracaatıyla,
4) Federasyon başkanının istifası, başkan olma şartlarından
herhangi birisini kaybetmesi veya ölümü halinde,
olağanüstü toplanır.
c) Mali genel kurul iki yılda bir ana statülerinde belirtilen
tarihte yapılır. Mali genel kurulda ibra edilmeyen veya üçüncü fıkranın (b)
bendinde belirtilen hallerde başkan ve yönetim kurulu üyelerinin yerine kalan
süreyi tamamlamak üzere en geç altmış gün içerisinde seçimli olağanüstü genel
kurul toplanır. Ancak, üçüncü fıkranın (b) bendinin (2) ve (3) numaralı alt
bentlerinde belirtilen hallerde, son toplantı tarihinden itibaren altı ay
geçmeden veya olimpik ve paralimpik branşlarda olimpiyat oyunlarının
yapılmasına altı aydan az süre kalmış ise olağanüstü genel kurul toplantısı
yapılamaz.
(Değişik dördüncü fıkra: 29/3/2011-6215/10 md.)Genel kurul; üye
tam sayısının salt çoğunluğu ile toplanır ve katılanların salt çoğunluğu ile
karar alınır. Seçimde en fazla oyu alan aday ve listesi seçilmiş sayılır. İlk
toplantıda çoğunluk sağlanamaması halinde, takip eden günde çoğunluk
aranmaksızın toplanır. Ancak, toplantıya katılanların sayısı seçimle belirlenen
kurulların asıl üye sayısının iki katından aşağı olamaz. Olağan ve olağanüstü
genel kurullarını bu maddede öngörülen süre ve esaslar dahilinde yapmayan
federasyonların genel kurulları Tahkim Kurulunca oluşturulacak üç kişilik
komisyon marifetiyle altmış gün içerisinde yapılır ve federasyon başkanı ve
yönetim kurulu üyeleri hakkında mevzuata uymamaktan dolayı idari ve adli işlem
başlatılır. Genel kurul çağrısı ve gündemi, toplantı tarihinden en az otuz gün
önce; faaliyet raporu, denetleme raporu ile bütçe tasarısı ise en az onbeş gün
önce federasyonun ve Genel Müdürlüğün resmi internet sitesinde üyelere
duyurulur. Seçimler tek liste halinde gizli oy, açık tasnif şeklinde yapılır.
Genel kurulun yapılacağı tarihten geriye doğru en az bir yıl önce faal
sporculuğu, hakemliği, antrenörlüğü bırakmamış kişiler ile federasyonda maaşlı
veya ücretli çalışanlar genel kurul üyesi olamazlar. Genel kurulda kulüplerin
delege sayısı, toplam delege sayısının yüzde 60'ından az olamaz. Genel kurulun
delege sayısının yüzde 10'u Genel Müdürlük temsilcilerinden oluşur. Genel
kurulun görevleri şunlardır:
a) Ana statüyü yapmak, değiştirmek.
b) Başkan, yönetim, denetim ve disiplin kurulu üyelerini seçmek.
c) Yönetim kurulu tarafından hazırlanan faaliyet programını,
bütçeyi onaylamak ve gerektiğinde bütçe harcama kalemleri arasında değişiklik
yapmak konusunda yönetim kuruluna yetki vermek.
ç) Yönetim kuruluna, taşınmaz mal alımı-satımı ile uluslararası
federasyonlara karşı mali taahhütlerde bulunmak için yetki vermek.
d) Yönetim kurulu faaliyet ve mali raporlarının ibra edilip
edilmemesini oylamak.
e) Kanun ile verilen diğer görevleri yapmak.
(İptal fıkra: Anayasa Mahkemesi'nin 2/7/2009 tarihli ve E.:
2006/118, K.: 2009/107 sayılı Kararı ile.; Değişik beşinci fıkra: 29/3/2011-6215/10
md.)
Federasyon başkanı adaylarında aşağıdaki şartlar aranır:
a) T.C. vatandaşı olmak.
b) En az lise mezunu olmak.
c) Kesinleşmiş sigorta veya vergi borcu olmamak.
ç) Tahkim Kurulu, Genel Müdürlük ceza kurulları veya spor
federasyonlarının ceza veya disiplin kurullarınca son beş yıl içerisinde bir
defada üç ay veya toplam altı ay hak mahrumiyeti cezası almamış olmak.
d) Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar ile
casusluk, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, yağma, dolandırıcılık,
sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref
ve haysiyeti kırıcı suçtan veya ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat
karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, kaçakçılık, vergi
kaçakçılığı ve haksız mal edinme suçlarından hükümlü bulunmamak.
(Değişik altıncı fıkra: 29/3/2011-6215/10 md.)Federasyonların
sportif başarılarını, plan ve projelerini kontrol etmek, faaliyetlerini
değerlendirmek, geliştirmek ve izlemek üzere Sportif Değerlendirme ve
Geliştirme Kurulu kurulur. Kurul; Bakan tarafından spor alanında bilimsel
çalışmalar yapmış veya sporda idareci, teknik adam ve benzeri görevlerde veya
kamu kurum ve kuruşları ile özel sektörde üst düzey görevlerde bulunmuş kişiler
arasından iki yıl için görevlendirilecek, bir başkan, bir başkan yardımcısı,
bir raportör ile dört üyeden oluşur. Toplantıda karar alınabilmesi için en az
beş üyenin katılması şarttır. Kararlar salt çoğunlukla alınır. Mazeretsiz
olarak üst üste dört toplantıya katılmayan üyelerin üyeliği sona erer. Kurulun
sekretarya hizmetleri Genel Müdürlük tarafından yürütülür. Kurulun görevleri
şunlardır:
a) Spor federasyonlarının Bakana verecekleri taahhütnamenin
esaslarını belirlemek ve yıl sonu itibarıyla taahhütlerine uyup uymadıklarını
değerlendirerek Bakana sunmak.
b) Federasyonlar tarafından hazırlanan master planını, performans
ölçütlerini, amaç ve hedeflerini incelemek, uluslararası federasyonların statü
ve talimatlarını gözeterek hizmet kalite standartlarını belirlemek.
c) Bakana sunulan taahhütname ile master planı ve performans
ölçütlerine uyulup uyulmadığı konusunda altı ayda bir Bakana rapor vermek.
(Değişik yedinci fıkra: 27/5/2007-5674/2 md.) Tahkim Kurulu yedi
asıl ve yedi yedek üyeden teşekkül eder. Üyelerin beşinin hukukçu, ikisinin ise
spor alanında bilimsel çalışmalar yapmış veya sporda idareci, teknik adam ve
benzeri görevlerde bulunmuş kariyer sahibi kişiler olmaları şarttır. Üyeler Genel
Müdürün teklifi ve Gençlik ve Spor Bakanının onayı ile dört yıl için
görevlendirilir. Hâkim ve savcılar ile bu meslekten sayılanlar hâkimlik
teminatı esasları gözetilerek ve yetkili kurulların onayı alınmak suretiyle
Tahkim Kurulunda görev alabilirler. Üyeler kendi aralarından bir başkan
seçerler. Tahkim Kurulu tarafından verilen kararlar kesindir.
(Değişik sekizinci fıkra: 27/5/2007-5674/2 md.) Tahkim Kurulu,
federasyon ile kulüpler, sporcular, hakemler, teknik direktör ve antrenörler;
kulüpler ile teknik direktörler, antrenörler ve sporcular; kulüpler ile
kulüpler arasında çıkacak ihtilaflarla, federasyonlarca verilecek kararlar ile
disiplin veya ceza kurulu kararlarını, ilgililerin itirazı üzerine inceleyerek
sonuçlandırır. Tahkim Kurulu; itiraz üzerine Genel Müdürlük ile federasyonlar
ve federasyonların birbirleri arasında çıkacak ihtilafları inceleyerek
sonuçlandırır.
(Ek fıkra: 27/5/2007-5674/2 md.; Değişik dokuzuncu fıkra:
29/3/2011-6215/10 md.) Tahkim Kurulu, bu maddenin üçüncü fıkrasının (b)
bendinin (1) numaralı alt bendi ile dördüncü fıkrasında belirtilen hallerde
federasyonu genel kurula götürecek komisyonu belirler. Federasyon başkanı ile
yönetim, disiplin ve denetim kurulu üyelerinin, spor ahlakına ve disiplinine
aykırı davranışlarının tespiti halinde Bakan tarafından Genel Müdürlük Merkez
Ceza Kuruluna sevk edilmeleri sonucunda, Merkez Ceza Kurulunca verilecek
kararlara karşı, ilgililerin itirazı üzerine karar verir.
(Ek fıkra: 27/5/2007-5674/2 md.; Değişik onuncu fıkra: 29/3/2011-6215/10
md.) Tahkim Kurulu, görevinde bağımsız ve tarafsızdır. Üyeler, istifa etmedikçe
veya çekilmiş sayılmadıkça, yerlerine yenisi görevlendirilemez. Federasyonların
veya spor kulüplerinin kurullarında görevli olanlar ile ihtar cezası dışında
sportif ceza alanlar ve maddenin beşinci fıkrasının (d) bendinde belirtilen
suçlardan ceza alanlar Tahkim Kurulu üyeliği yapamazlar.
(Ek fıkra: 27/5/2007-5674/2 md.; Değişik onbirinci fıkra:
29/3/2011-6215/10 md.) Tahkim Kurulu ile Sportif Değerlendirme ve Geliştirme
Kurulu üyelerine bir ayda dört toplantıyı geçmemek üzere, görev yapılan her gün
için uhdesinde kamu görevi bulunanlar bakımından (5.000), bulunmayanlar
bakımından (6.000) gösterge rakamının Devlet memuruna uygulanan aylık
katsayıyla çarpımı sonucunda bulunulacak miktarı geçmemek üzere huzur ücreti
ödenir. Tahkim Kurulu ile Sportif Değerlendirme ve Geliştirme Kurulu tarafından
görevlendirilen bilirkişi ve uzmanların ücretleri Genel Müdürlükçe karşılanır.
(Ek fıkra: 27/5/2007-5674/2 md.) Tahkim Kurulunun görev, yetki ve
sorumlulukları, çalışma usûl ve esasları ile üyelere verilecek huzur ücretinin
miktarı Genel Müdürlükçe hazırlanan yönetmelikle belirlenir.
(Değişik fıkra: 28/4/2005 - 5340/2 md.) Bağımsız federasyonların
bütçesi; katılım payı, tescil, vize, transfer, itiraz, ceza, yayın, sponsorluk,
reklam, yardım, bağış ve benzeri gelirlerden oluşur. Genel Müdürlük olimpik
branşlarda; federasyonun bir önceki yıl gerçekleşen gelirlerinin % 75'i kadar,
olimpik olmayan federasyonlara ise; % 50'si kadar yardımda bulunabilir.
Bağımsız federasyonların gelirleri ana statüsünde belirlenen usul
ve esaslar dahilinde harcanır. Genel Müdürlük bütçesinden bağımsız federasyonlara,
ilgili branşın alt yapısına ve eğitime ilişkin projelerinin desteklenmesi
amacıyla gerektiğinde kaynak tahsis edilebilir. Bağımsız federasyonların tüm
gelirleri her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır.
Genel Müdürlük, bağımsız federasyonların talebi durumunda,
kendisine ait spor tesislerinin işletilmesini, menkul ve gayrimenkullerini
bedelsiz olarak kırkdokuz yıla kadar federasyonun faaliyetleri için tahsis
edebilir. Söz konusu spor tesisleri ile menkul ve gayrimenkullerin tahsis amacı
dışında kullanılması halinde, tahsis işlemi Genel Müdürlükçe iptal edilir.
(Değişik onaltıncı fıkra: 29/3/2011-6215/10 md.)Federasyonların
her türlü faaliyetlerinin denetimi; genel kurul, denetim kurulu ve Bakan
tarafından görevlendirilecek denetim elemanlarınca yapılır. Federasyon
harcamalarının yerindelik denetimi yetkili kurullarınca, Genel Müdürlükçe
yapılan her türlü yardımların amaca uygunluğu ve denetimi ise Genel Müdürlükçe
yapılır. Genel Müdürlük tarafından yapılan ayni ve nakdi yardımların mevzuata ve
amacına uygun olarak harcanmaması halinde oluşacak zarar, kusurları bulunan
federasyon başkanı ve yönetim kurulu üyelerinden tahsil edilir ve bunlar
hakkında suç duyurusunda bulunulur. Teknik elemanlar ve sporculara ödenecek
ücretler hariç, federasyonda çalışan personel ve diğer görevlilere verilecek
ücret ve yolluklar kamu kaynakları ve Spor Toto Teşkilat Başkanlığından
sağlanan reklam gelirlerinden karşılanamaz.
(Ek fıkra: 29/3/2011-6215/10 md.)Federasyonlar; sporcu, antrenör,
hakem ve benzeri spor elemanları ile spor kulüplerine ve sponsorluklara ait
istatistiki bilgileri üç ayda bir Genel Müdürlüğe göndermek zorundadırlar.
Federasyonlar, Genel Müdürlük ile uluslararası federasyonların belirlediği
eğitim kriterlerine uygun olarak işbirliği içerisinde antrenör, hakem ve
benzeri diğer spor elemanlarını yetiştirirler.
(Ek fıkra: 29/3/2011-6215/10 md.)Federasyonlar, faaliyette
bulundukları spor dalları ile ilgili olarak bağlı oldukları uluslararası
federasyonun kurallarını göz önünde bulundurarak hangi eylem ve davranışlara ne
tür sportif ceza verileceğini, ceza talimatında düzenler. Federasyonların
programında yer alan veya izni ile yapılan faaliyetlerden dolayı sportif ceza
verme yetkisi federasyon disiplin/ceza kuruluna aittir. Federasyonların ana statüsü
Resmi Gazetede, ana statüye dayanılarak hazırlanan yönetmelik dışındaki talimat
ile diğer alt düzenleyici işlemler ise Genel Müdürlüğün internet sitesinde
yayımlanır.
(Ek fıkra: 29/3/2011-6215/10 md.) Spor federasyonları ile ilgili
olarak bu Kanunda hüküm bulunmayan konularda 4/11/2004 tarihli ve 5253 sayılı
Dernekler Kanunu ile 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu
hükümleri uygulanır.
(Ek fıkra: 29/3/2011-6215/10 md.; İptal fıkra: Anayasa
Mahkemesi'nin 6/6/2013 tarihli ve E.2013/35, K.2013/75 sayılı Kararı ile)"
III- İLK İNCELEME
Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü hükümleri uyarınca Haşim KILIÇ, Serruh
KALELİ, Alparslan ALTAN, Mehmet ERTEN, Serdar ÖZGÜLDÜR, Osman Alifeyyaz PAKSÜT,
Zehra Ayla PERKTAŞ, Recep KÖMÜRCÜ, Burhan ÜSTÜN, Engin YILDIRIM, Nuri
NECİPOĞLU, Hicabi DURSUN, Celal Mümtaz AKINCI, Erdal TERCAN, Muammer TOPAL ve
Zühtü ARSLAN'ın katılmalarıyla 5.9.2013 günü yapılan ilk inceleme
toplantısında, öncelikle davada uygulanacak kural sorunu görüşülmüştür.
Anayasa'nın 152. maddesi ile 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin
Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 40. maddesine göre, bir davaya
bakmakta olan mahkeme, bu davada uygulanacak bir kanun veya kanun hükmünde
kararnamenin hükümlerini Anayasa'ya aykırı görürse veya taraflardan birinin
ileri sürdüğü aykırılık iddiasının ciddi olduğu kanısına varırsa, ilgili kural
ya da kuralların iptali için Anayasa Mahkemesine başvurmaya yetkilidir. Bu
hükümler uyarınca, bir mahkemenin Anayasa Mahkemesine başvurabilmesi için,
yöntemince açılmış, mahkemenin görevine giren bakmakta olduğu bir davanın
bulunması ve iptali istenen kuralın da bu davada uygulanacak olması gerekir.
Uygulanacak kural ise bakılmakta olan davanın değişik evrelerinde ortaya çıkan
sorunların çözümünde veya davayı sonuçlandırmada olumlu ya da olumsuz yönde
etki yapacak nitelikte bulunan kurallardır.
İtiraz yoluna başvuran Mahkeme, 3289 sayılı Kanun'un ek 9.
maddesinin 5674 sayılı Kanun'un 2. maddesiyle değiştirilen yedinci ve
sekizinci, 6215 sayılı Kanun'un 10. maddesiyle değiştirilen dokuzuncu ve ek 9.
maddeye 5674 sayılı Kanun'un 2. maddesiyle eklenen onikinci fıkralarının
iptalini istemiştir.
İtiraz yoluna başvuran Mahkemede bakılmakta olan dava, Spor Genel
Müdürlüğü Tahkim Kurulunun bir spor kulübüne hak mahrumiyeti cezası verilmesi
konusundaki kararının iptali istemine ilişkindir. Başvuru kararındaki
Anayasa'ya aykırılık iddiası ise Kurulun bağımsız olmadığı, bu nedenle verdiği
kararların kesin olmasının Anayasa'nın 59. maddesi kapsamında
değerlendirilemeyeceğine yöneliktir.
Ek 9. maddenin yedinci fıkrasının birinci, ikinci, dördüncü ve
beşinci cümlelerinde, Spor Genel Müdürlüğü Tahkim Kurulunun kaç üyeden
oluşacağı, üyelerinin nitelikleri, hâkim ve savcılarla bu meslekten
sayılanların Kurulda görev alabilmesi ve Kurul Başkanının seçim usulü
hususları; sekizinci ve dokuzuncu fıkralarında ise Kurulun çeşitli görevleri
düzenlenmekte olup, bu kuralların başvuru kararında belirtilen Anayasa'ya
aykırılık iddiası yönünden bakılmakta olan davanın çözümüne bir etkisi
bulunmamaktadır. Dolayısıyla bunlar bakılmakta olan davada uygulanacak yasa
kuralları değildir.
Söz konusu maddenin itiraz konusu onikinci fıkrasında ise Tahkim
Kurulunun görev, yetki ve sorumlulukları, çalışma usul ve esasları ile üyelere
verilecek huzur ücretinin miktarının Genel Müdürlükçe hazırlanan yönetmelikle
belirleneceği kuralına yer verilmiştir. Bakılmakta olan davada, anılan
yönetmeliğin veya bu yönetmeliğe dayalı bir idari işlemin iptaline ilişkin bir
istem bulunmamaktadır. Dolayısıyla, bu kural da bakılmakta olan davada
uygulanacak yasa kuralı değildir.
Açıklanan nedenlerle,
21.5.1986 günlü, 3289 sayılı Spor Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve
Görevleri Hakkında Kanun'un;
A- 1- Ek 9. maddesinin, 27.5.2007 günlü, 5674 sayılı Kanun'un 2.
maddesiyle değiştirilen yedinci fıkrasının üçüncü ve son cümlesi dışında kalan
bölümü ile sekizinci fıkrasının,
2- Ek 9. maddesinin, 29.3.2011 günlü, 6215 sayılı Kanun'un 10.
maddesiyle değiştirilen dokuzuncu fıkrasının,
3- Ek 9. maddesine, 5674 sayılı Kanun'un 2. maddesiyle eklenen
onikinci fıkranın,
itiraz başvurusunda bulunan Mahkemenin bakmakta olduğu davada
uygulanma olanağı bulunmadığından, bu fıkralara ve bölüme ilişkin başvurunun Mahkemenin
yetkisizliği nedeniyle REDDİNE,
B- Ek 9. maddesinin, 5674 sayılı Kanun'un 2. maddesiyle
değiştirilen yedinci fıkrasının "Üyeler Genel Müdürün teklifi ve
Gençlik ve Spor Bakanının onayı ile dört yıl için görevlendirilir."
biçimindeki üçüncü cümlesi ile "Tahkim Kurulu tarafından verilen
kararlar kesindir." biçimindeki son cümlesinin esasının incelenmesine,
OYBİRLİĞİ ile karar verilmiştir.
IV- ESASIN İNCELENMESİ
Başvuru kararı ve ekleri, Raportör Hamit YELKEN tarafından
hazırlanan işin esasına ilişkin rapor, itiraz konusu yasa kuralı, dayanılan
Anayasa kuralları ve bunların gerekçeleri ile diğer yasama belgeleri okunup
incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
Anayasa'nın 152. maddesi ile 6216 sayılı Kanun'un 40. maddesinin
yukarıda yer verilen hükümleri uyarınca, bir mahkemenin Anayasa Mahkemesine
başvurabilmesi için, yöntemince açılmış ve mahkemenin görevine giren bir
davanın bulunması gerekir.
Anayasa'nın 17.3.2011 günlü, 6214 sayılı Kanun'un 1. maddesiyle değişik
59. maddesinin üçüncü fıkrasında, "Spor federasyonlarının spor
faaliyetlerinin yönetimine ve disiplinine ilişkin kararlarına karşı ancak
zorunlu tahkim yoluna başvurulabilir. Tahkim kurulu kararları kesin olup bu
kararlara karşı hiçbir yargı merciine başvurulamaz." denilmiştir. 3289
sayılı Kanun'un ek 9. maddesinin 5674 sayılı Kanun ile değişik sekizinci
fıkrasında ise disiplin kurulu kararlarına ilişkin uyuşmazlıkları çözme
görevinin Tahkim Kuruluna ait olduğu açıklanmış ve yedinci fıkrasında, Tahkim
Kurulu kararlarının kesin olduğu belirtilmiştir.
Buna göre, spor federasyonlarının organ ve kurullarının spor
faaliyetlerinin yönetimine ve disiplinine ilişkin olarak verdiği kararlara
karşı sadece tahkim yoluna başvurulması imkânı bulunmakta olup söz konusu
başvuru neticesinde Tahkim Kurulunun verdiği karara karşı herhangi bir yargı
merciine başvurulması mümkün değildir.
Bakılmakta olan davanın konusunu, Türkiye Halk Oyunları
Federasyonu Disiplin Kurulunun bir spor kulübüne bir yıl hak mahrumiyeti cezası
verilmesine ilişkin kararı oluşturmaktadır. Bu, spor federasyonlarının
organlarından olan Disiplin Kurulunun spor faaliyetlerinin disiplinine ilişkin
verdiği kararlardan olup buna karşı sadece zorunlu tahkim yoluna
başvurulabilir. Dolayısıyla, söz konusu uyuşmazlığı çözme yetkisi münhasıran
Tahkim Kuruluna ait olup bu dava, itiraz başvurusunda bulunan Mahkemenin görev
alanına girmemektedir.
Açıklanan nedenle, itiraz başvurusunun, Mahkemenin yetkisizliği
nedeniyle reddi gerekir.
V- SONUÇ
21.5.1986 günlü, 3289 sayılı Spor Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve
Görevleri Hakkında Kanun'un ek 9. maddesinin, 27.5.2007 günlü, 5674 sayılı
Kanun'un 2. maddesiyle değiştirilen yedinci fıkrasının üçüncü ve son
cümlelerine yönelik itiraz başvurusunun, başvuran Mahkemenin yetkisizliği
nedeniyle REDDİNE, 16.1.2014 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.
Başkan
Haşim
KILIÇ
|
Başkanvekili
Serruh
KALELİ
|
Başkanvekili
Alparslan
ALTAN
|
Üye
Mehmet
ERTEN
|
Üye
Serdar
ÖZGÜLDÜR
|
Üye
Osman
Alifeyyaz PAKSÜT
|
Üye
Zehra
Ayla PERKTAŞ
|
Üye
Recep
KÖMÜRCÜ
|
Üye
Burhan
ÜSTÜN
|
Üye
Engin
YILDIRIM
|
Üye
Nuri
NECİPOĞLU
|
Üye
Hicabi
DURSUN
|
Üye
Celal
Mümtaz AKINCI
|
Üye
Erdal
TERCAN
|
Üye
Muammer
TOPAL
|
Üye
Zühtü
ARSLAN
|
Üye
M.
Emin KUZ
|