ANAYASA MAHKEMESİ KARARI 

Esas Sayısı    :2005/20

Karar Sayısı :2005/13

Karar Günü :9.3.2005

R.G. Tarih-Sayı :Tebliğ edildi.

  İTİRAZ YOLUNA BAŞVURAN: Danıştay Sekizinci Daire

  İTİRAZIN KONUSU: 15.5.1957 günlü, 6964 sayılı Ziraat Odaları ve Ziraat Odaları Birliği Kanunu'nun 3.6.2004 günlü, 5184 sayılı Kanunla değiştirilen 18. maddesinin beşinci, altıncı ve yedinci fıkralarının, Anayasa'nın 135. maddesine aykırılığı savıyla iptali istemidir.

  I- OLAY

  Türkiye Ziraat Odaları Birliği Yönetim Kurulu'nun, kimi yerlerin ziraat odaları meclis üyeleri ve yönetim kurulu üyelerinin görevden alınmaları ve Oda Meclislerinin oluşturulması için birlik başkanına yetki verilmesi ve verilen bu yetkiye istinaden sözü edilen ilçelerin oda meclisleri ile yönetim kurullarının görevden alınmaları, yeni kurucu heyet atanması yolundaki işleminin iptali istemiyle açılan davanın ilk derece mahkemesince reddi üzerine, temyiz aşamasında, itiraz konusu kuralların Anayasa'ya aykırı olduğu kanısına varan Danıştay Sekizinci Dairesi, iptalleri için  başvurmuştur.

  II- İLK İNCELEME

  Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün 8. maddesi gereğince yapılan ilk inceleme toplantısında, başvuru kararı ve ekleri, ilk inceleme raporu, itiraz konusu yasa kuralları ile bunların gerekçeleri ve diğer yasama belgeleri okunup incelendikten sonra gereği görüşülüp düşünüldü :

  Anayasa'nın 152. ve 2949 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun'un 28. maddesine göre, mahkemeler, bakmakta oldukları davalarda uygulayacakları yasa ya da kanun hükmünde kararname kurallarını Anayasa'ya aykırı görürler veya taraflardan birinin ileri sürdüğü aykırılık savının ciddi olduğu kanısına varırlarsa o hükmün iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurmaya yetkilidirler. Ancak, bu kurallar uyarınca bir mahkemenin, Anayasa Mahkemesi'ne başvurabilmesi için elinde yöntemince açılmış ve görevine giren bir davanın bulunması ve iptali istenen kuralların davada uygulanacak olması gerekir. Uygulanacak yasa kuralı ise, davanın değişik evrelerinde ortaya çıkan sorunların çözümünde veya davayı sonuçlandırmada olumlu ya da olumsuz yönde etki yapacak nitelikteki kurallardır.

  Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Yönetim Kurulu tarafından, 22.1.2003 tarihinde yapılan toplantıda, teftiş raporlarına göre, gündemlerinde belirtilen mahallerin ziraat odaları meclis üyeleri ve yönetim kurulu üyelerinin görevden alınmaları ve Oda Meclislerinin oluşturulması için birlik başkanına yetki verilmesi ve verilen bu yetkiye istinaden sözü edilen ilçelerin oda meclisleri ile yönetim kurullarının görevden alınmaları,yeni kurucu heyet atanması yolundaki işlemin  iptali istemiyle açılan davanın temyiz aşamasında Danıştay Sekizinci Dairesi, itiraz konusu 6964 sayılı  Ziraat Odaları ve Ziraat Odaları Birliği Kanununun 5184 Sayılı Kanunla değiştirilen 18. maddesinin beşinci, altıncı ve yedinci fıkralarının Anayasa'ya aykırı olduğu kanısına vararak iptalleri için  başvurmuştur.

  Dava konusu 22.1.2003 tarihli idari işlem, 6964 sayılı Ziraat Odaları ve Ziraat Odaları Birliği Kanununun 18. maddesinin yedinci, sekinci ve dokuzuncu fıkralarına dayanılarak tesis edilmiştir.

  İdare Mahkemesindeki iptali istenen işlemin dayanağı olan 6964 sayılı Yasa'nın 18. maddesinin söz konusu yedinci, sekizinci ve dokuzuncu fıkraları, içeriği büyük oranda aynı tutulmak suretiyle 5184 sayılı Yasa ile değiştirilip aynı maddenin beşinci, altıncı ve yedinci fıkraları olarak yeniden düzenlenmiştir. 

  Buna göre dava konusu idari işlemin tesis tarihinde yürürlükte olan kurallar 6964 Sayılı Yasa'nın 18. maddesinin yedinci, sekizinci ve dokuzuncu fıkraları olup, sonradan yürürlüğe giren 5184 Sayılı Yasayla değişik 6964 sayılı Yasanın 18. maddesinin beşinci, altıncı ve yedinci fıkraları davada uygulanacak yasa kuralları değildir.   

  Açıklanan nedenlerle, başvurunun Mahkemenin yetkisizliği nedeniyle reddi gerekir.

  III- SONUÇ

  15.5.1957 günlü, 6964 sayılı "Ziraat Odaları ve Ziraat Odaları Birliği Kanunu"nun 5184 sayılı Yasa ile değiştirilen 18. maddesinin beşinci, altıncı ve yedinci fıkralarının, itiraz başvurusunda bulunan Mahkeme'nin bakmakta olduğu davada uygulanma olanağı bulunmadığından, bu fıkralara ilişkin başvurunun Mahkeme'nin yetkisizliği nedeniyle REDDİNE,  9.3.2005 gününde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.