ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Esas Sayısı : 1975/110

Karar Sayısı : 1975/127

Karar Günü : 15.5.1975

İTİRAZ YOLUNA BAŞVURAN MAHKEME:İstanbul 2. Ağır Ceza Mahkemesi.

İTİRAZIN KONUSU:15.5.1974 günlü, 1803 sayılı “Cumhuriyetin 50 nci Yılı Nedeniyle Bazı Suç ve Cezaların Affı Hakkında Kanun”un 2. maddesinin (A), (B) ve (C) bentlerinin iptali istemidir.

I. OLAY:

Sanığın eylemine uyan Türk Ceza Kanununun 203. maddesi gereğince cezalandırılması istemiyle açılan kamu davasının görülmesi sırasında; 1803 sayılı Yasanın 2. maddesinin (A), (B) ve (C) bentlerinin Anayasa’nın 92. maddesinin beşinci fıkrası ile saptanan yöntemlere aykırı olarak yasalaştırıldığı sanık vekili tarafından ileri sürülmüş, bu sav, Mahkemece de ciddî görülerek sözü edilen bentlerin iptali için, Anayasa’nın değişik 151. ve 22.4.1962 günlü, 44 sayılı Yasanın 27. maddeleri gereğince Anayasa Mahkemesine başvurulmasına karar verilmiştir.

II. İLK İNCELEME:

Anayasa Mahkemesi, İçtüzüğün 15. maddesi uyarınca toplanarak aşağıdaki sorunlar üzerinde durmuştur:

1-Mahkemenin itiraz yoluna başvurmaya  yetkili olup olmadığı sorunu:

Sanığın yargılanması sonunda üzerine atılan suçun sübuta varması halinde Mahkemece uygulanacak kanun kurallarından birisi de suçun niteliği ve işlenme günü bakımlarından, 15.5.1974 günlü, 1803 sayılı Yasanın 2. maddesinin (B) bendidir.

Gerçekten, sanığın suçuna uyan, Türk Ceza Kanununun 203. maddesi bu Af Kanununun, 2. maddesinin (B) bendinde yazılıdır. Mahkemenin itiraz yoluyla bu yasa hükmünün iptalini istemesi Anayasanın değişik 151. ve 44 sayılı Yasanın 27. maddelerine uygun düşmekte ise de, aynı Yasanın 2. maddesinin (A) ve (C) bentlerine yönelen itirazı incelemeye olanak yoktur. Çünkü yukarıda gösterilen yasa hükümlerine göre bir mahkeme ancak, görmekte olduğu davada uygulama durumunda bulunduğu bir kuralın iptali için itiraz yoluna başvurabilir. Bu davada ise Mahkemenin (A) ve (C) bentlerini uygulaması söz konusu değildir. Bu nedenle, itirazın 1803 sayılı Yasanın 2. maddesinin (A) ve (C) bentlerine yönelen bölümünün, Mahkemenin bu konudaki yetkisizliği nedeniyle reddine karar verilmelidir.

2- İncelemenin sınırlandırılması sorunu:

Mahkemenin bakmakta olduğu davada sanık hakkında uygulanması istenen Türk Ceza Kanununun 203. maddesi 15.5.1974 günlü, 1803 sayılı Yasanın 2. maddesinin (B) bendi kapsamına girmektedir. 2. maddenin (B) bendinde Türk Ceza Kanununun birçok maddeleri yer aldığına ve Mahkemece olayda sadece 203. madde uygulanacağına göre, Mahkemenin görmekte olduğu davada uygulanacak kanun kuralı olması nedeniyle, Anayasa Mahkemesi işin esasını, ancak (B) bendinin Türk Ceza Kanununun 203. maddesi ile sınırlı olarak inceleyebilir.

Nihat O. Akçakayalıoğlu bu görüşe katılmamıştır.

3- İtiraz konusu kuralın iptal edilmiş olması:

İtirazın yöneltildiği, 1803 sayılı Kanunun 2. maddesinin (B) bendinin Türk Ceza Kanununun 203. maddesi ile sınırlı olarak iptaline, Anayasa Mahkemesince, 12.5.1975 günlü, 15224 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış olan  11.3.1975 günlü, Esas: 1975/37, Karar: 1975/44 sayılı kararla karar verilmiş bulunduğundan, konusu bulunmayan itiraz hakkında karar  verilmesine yer kalmamıştır.

III- SONUÇ:

1- İtirazın, 15.5.1974 günlü, 1803 sayılı Kanunun (A) ve (C) bentlerine yönelen bölümünün Mahkemenin yetkisizliği yönünden reddine oybirliğiyle;

2- Dosyanın eksiği bulunmadığından işin esasının 1803 sayılı Kanunun 2. maddesinin (B) bendinin Türk Ceza Kanununun 203. maddesi ile sınırlı olarak incelenmesine  Nihat O.Akçakayalıoğlu’nun esasın (B) bendinin tümü yönünden incelenmesi gerektiği yolundaki karşıoyuyla ve oyçokluğu ile;

3- 15.5.1974 günlü, 1803 sayılı Kanunun 2. maddesinin bu işte itiraz konusu yapılan (B) bendindeki kuralın, itiraz yolu ile gelen başka bir işte Anayasa Mahkemesince Anayasa’ya uygunluk denetiminden geçirilerek Türk Ceza Kanununun 203. maddesi yönünden iptaline 11.3.1975 gününde Esas: 1975/37, Karar: 1975/44 sayı ile karar verildiği ve bu kararın 2.5.1975 günlü, 15224 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak iptal hükmünün yayım gününde yürürlüğe girdiği anlaşıldığından artık konusu kalmayan itiraz hakkında karar verilmesine yer olmadığına oybirliğiyle;

15.5.1975 gününde karar verildi.