ANAYASA MAHKEMESİ KARARI

Esas Sayısı : 1972/34

Karar Sayısı : 1972/39

Karar Günü : 3.7.1972

İTİRAZ YOLUNA BAŞVURAN MAHKEME: Adana Asliye İkinci Hukuk Mahkemesi.

İTİRAZIN KONUSU: Davacı vekilinin 28.6.1966 günlü, 766 sayılı Tapulama Kanununun 31. maddesinin Anayasaya aykırı bulunduğu yolundaki iddiası üzerine, mahkemece de hüküm Anayasanın 11., 12. ve 36. maddelerine aykırı görülerek ve Anayasanın 1488 sayılı Kanunla değişik 151. maddesine dayanılarak Anayasa Mahkemesine başvurulmuştur.

I- OLAY:

Adana Asliye İkinci Hukuk Mahkemesindeki 1965/333 esas sayılı dava sonunda verilen 17.11.1969 günlü, 918 sayılı karar Yargıtay Birinci Hukuk Dairesinin 20.3.1970 günlü, 1970/1746-1509 sayılı ilâmı ile ve (347 parsele ait tesbitin hangi tarihte tapuya tescil edildiğinin sorulması, tescil tarihinden dava tarihine kadar 10 yıldan çok zaman geçtiği takdirde 766 sayılı Tapulama Kanununun 31. maddesi uyarınca davanın reddedilmesi zorunlu olduğunun düşünülmesi) doğru görülmeyerek ve ayrıca bir ikinci neden daha ileri sürülerek bozulmuş; bozmadan sonra davacı vekili 766 sayılı Kanunun Anayasaya aykırılığı iddiasında bulunmuş; mahkeme de aynı görüşe vararak 30.12.1971 günlü duruşmada “… önce dosyanın Anayasa Mahkemesine sunulmasına ve dosya geldikten sonra bozma kararının uyulup uyulmamasının düşünülmesine” karar vermiştir.

Anayasa Mahkemesi, 17.2.1972 günlü, 1972/3-6 sayılı karariyle “Yargıtay’ın bozma ilâmı üzerinde henüz bir karar vermemiş bulunan mahkemenin yetkisizliği yönünden” başvurmayı reddetmiştir.

Bundan sonra Adana Asliye İkinci Hukuk Mahkemesi 8.6.1972 gününde aynen (… bu itibarla evvelce mahkememizce verilen 1965/333 esas ve 1969/918 karar sayılı ve 17 Kasım 1969 tarihli kararda direnmemize, Yargıtay Birinci Hukuk Dairesinin 1970/1746 esas ve 1979/1509 karar sayılı ve 20.3.1970 tarihli bozma kararına uyulmamasına, Tapulama Kanununun 31. maddesinin Anayasaya muhalefeti dolayısiyle dosyanın Anayasa Mahkemesine gönderilmesine….) 1970/973-1972/562 sayı ile karar vermiştir.

II- İTİRAZ KONUSU HÜKÜM:

28.6.1966 günlü, 766 sayılı Tapulama Kanununun Anayasaya aykırılığı ileri sürülen 31. maddesi (Beşinci Tertip Düstur: Cilt 5-İkinci Kitap-sayfa 2541 ve 2542’deki metne göre) şöyledir:

“Madde 31- Tapulamaya müsteniden tesis olunan tapu sicilleri, aksi hükmen sabit oluncaya kadar muteberdir.

Bu sicillerde belirtilen haklara tescilleri tarihinden itibaren on sene geçtikten sonra, tapulamaya tekaddüm eden sebeplere dayanılarak itiraz olunamaz ve dava açılamaz.”

III- İLK İNCELEME:

Anayasa Mahkemesi İçtüzüğünün 15. maddesi uyarınca 3.7.1972 gününde yapılan ilk inceleme toplantısında rapor, Adana Asliye İkinci Hukuk Mahkemesinin 8.6.1972 günlü, 1970/973-1972/562 sayılı kararı ve öteki kâğıtlar okunduktan sonra itiraz yoluna başvuran mahkemece belgelerin örnekleri yerine dosyanın aslının gönderilmiş olması üzerine, işin niteliği dolayısiyle, durulmayarak mahkemenin itiraz yoluna başvurmaya yetkili bulunup bulunmadığı hususunun incelenmesine geçilmiştir.

Anayasanın değişik 151. ve 22.4.1962 günlü, 44 sayılı Kanunun 27. maddeleri kurallarına göre bir mahkemenin herhangi bir kanun hükmünü, Anayasaya uygunluk denetiminden geçirilmesi için, Anayasa Mahkemesine getirebilme yetkisini kazanması, her şeyden önce elinde bakmakta olduğu bir davanın bulunmasına, sonra da Anayasa Mahkemesine getirdiği kamu hükümlerini o davada uygulama durumunda olmasına bağlıdır.

Adana Asliye İkinci Hukuk Mahkemesi, yukarıda değinildiği gibi, eski 1965/333-1969/918 sayılı, 17.11.1969 günlü kararında direnmeye ve Yargıtay Birinci Hukuk Dairesinin 1970/1746-1509 sayılı, 20.3.1970 günlü bozma kararına uymamaya 8.6.1972 gününde 1970/973-1972/562 sayı ile karar vermiş; böylece elindeki davayı sona erdirmiştir. Şu duruma göre artık mahkemenin elinde bakmakta olduğu bir davanın bulunduğu düşünülemez. Anayasanın değişik 151. ve 44 sayılı Kanunun 27. maddelerindeki ilk koşul gerçekleşmemiş olduğundan itiraz, itiraz yoluna başvuran mahkemenin yetkisizliği yönünden reddedilmelidir.

IV- SONUÇ:

Direnme kararı verdiğine göre mahkemenin elinde bakmakta olduğu bir davanın bulunduğundan artık söz edilemiyeceği için Anayasanın değişik 151. ve 44 sayılı Kanunun 27. maddelerine uymayan başvurmanın, itirazda bulunan mahkemenin yetkisizliği yönünden reddine 3.7.1972 gününde oybirliğiyle karar verildi.