İtirazın Konusu : 17/2/1926 günlü, 743 Sayılı "Türk Kanunu Medenisi'nin 443. maddesinin birinci fıkrasının ikinci cümlesi ile ikinci fıkrasının, Anayasa'nın 10., 12., 35. ve 41. maddelerine aykırılığı ne yarı pay alması eşitsizliktir.

YOK

İtiraz konusu kuralların davada uygulanacak hüküm niteliğinde olup olmadığı sorununa gelince :

I. İptal Davasının Konusu: 17/5/1987 günlü, 3361 sayılı "7/11/1982 Tarih ve 2709 Sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 67, 75, 175 inci Maddelerinin Değiştirilmesi ve Geçici 4 üncü Maddesinin Yürürlükten Kaldırılması Hakkında Kanun "un 4 üncü maddesinin ikinci fıkrası hükmünün Anayasa'nın 104., 175. ve geçici 9. maddelerine aykırılığı nedeniyle iptali istemidir.

Dava konusu düzenleme, ara seçimlerde 64. maddeyi uygulanmaz duruma sokarak seçmeni tek yanlı, doğrudan, dolaylı etkilere, baskılara açık bırakmakta, özgür iradeyi saptırabilecek eylemlere geçerlik tanımaktadır. Yüksek Seçim Kurulu'nun 14/7/1986 günlü, 298 sayılı kararında da açıklandığı gibi, günümüzde iletişim araçlarının getirdiği olanaklar, seçim olmayan yerdeki olayları, seçim çevresindeki yurttaşların anında öğrenebilmesini sağlamaktadır. Bu durumda, seçim çevresi dışındaki iş ve hizmet törenlerinin, seçmenleri etkilemediği düşünülemez. Kaldıki, iş ve hizmetin toplum yararına sunulması töreni gerektirmediği gibi, törenin seçim sonuna ertelenmesinin de göze alınamayacak sakıncası yoktur. Yeni düzenlemedeki seçim çevresi sınırının daraltılmasının serbestlik ilkesini önemli ölçüde zedeleyeceği kuşkusuzdur. Televizyon, radyo, video bandı, kaset ve basılı broşürlerle seçim çevresindeki yurttaşlar tören yerindeymiş gibi etki altında tutulabilecektir. Bunun Önlenmesi, seçimin yapısı, niteliği ve sonucu yönünden zorunludur. Tersine uygulamalara açık yeni düzenleme Anayasa'nın 67. maddesinde öngörülen "serbest oy" ilkesine aykırıdır.

İptal Davasının Konusu : 19/2/1987 günlü, 3330 sayılı "26/4/1961 Günlü ve 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun 11, 12, 52, 64, 65 ve 66 ncı Maddelerinde Değişiklik Yapılması ve Bu Kanuna Bir Ek, İki Geçici Madde Eklenmesi Hakkında Kanun"un 3. maddesiyle değiştirilen 293 sayılı Kanunun 3270 sayılı Kanunla değişik 52. maddesinin ikinci fıkrasının (d) bendi hükmünün Anayasa'nın 10., 31. ve 133. maddelerine aykırılığı nedeniyle iptali istemidir.

İptal Davasının Konusu : 28/3/1986 günlü, 3270 sayılı "22/4/1983 Tarih ve 2820 Sayılı Siyasi Partiler Kanunu, 26/4/1961 Tarih ve 298 Sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun ile 10/6/1983 Tarih ve 2839 Sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi ve Bu Kanunlara Bazı Maddeler Eklenmesi Hakkında Kanun" un 17. maddesinin 2820 sayılı Yasanın 101/d-l maddesine getirdiği "... hüküm giyerler ise ..." sözcüklerinin; 22. maddesiyle 298 sayılı Yasanın 52/2-d maddesinde yaptığı değişiklikle yine bu maddenin 7. fıkrasına eklenen "... 2 nci fıkranın (d) bendi dışında" sözcüklerinin; ayrıca 24. maddesiyle değiştirilen 298 sayılı Yasanın 94. maddesinin başlığına eklenen "... yabancı ülkedeki vatandaşların oy vermesi" sözcükleriyle bu maddeye eklenen II. a-h bentleriyle son iki fıkrasının Anayasa'nın 10., 24., 67., 69. ve 133. maddesine aykırılığı nedeniyle iptali istemidir.

İptal Davasının Konusu : 28/3/1986 günlü, 3270 sayılı "22/4/1983 Tarih ve 2820 Sayılı Siyasi Partiler Kanunu, 26/4/1961 Tarih ve 298 Sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun ile 10/6/1983 Tarih ve 2839 Sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi ve Bu Kanunlara Bazı Maddeler Eklenmesi Hakkında Kanun"un 8., 9., 10., 15., 22., 24., 33. ve 36. maddelerinin kimi hükümlerinin Anayasa'nın Başlangıç kısmıyla 2., 5., 10., 33., 36., 67., 68., 69. ve 133. maddelerine aykırılığı nedeniyle iptal istemidir.

Dava dilekçesinde, söz konusu Yasanın 6. maddesinin (c), 10. maddesinin (c) ve (j) bendlerinin; "Devletin temel işlevi olan görevini yerli veya yabancı özel sektöre devretmesini ya da paylaşılmasını öngördüğünden" Anayasa'nın 5. maddesine aykırı olduğu iddiası öne sürüldüğü için, Anayasa'ya aykırılık sorununun incelenmesine Anayasa'nın 5. maddesini ele alarak başlamak gerekmektedir. Anayasa'nın 5. maddesinin konu ile ilgili kısmı aynen şöyledir :

4/4/1929 günlü, 1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununun 94. maddesinin Anayasa'nın Başlangıcının 5. ve 8. paragraflarıyla, 20. maddesine aykırılığı nedeniyle iptali istemidir.